Küresel piyasalarda emtia piyasasına ilişkin olumlu beklentiler gelirken, son dönemde bir ürün kendinden çokça bahsettiriyor: Kakao. Son dönemdeki yükseliş ivmesiyle dikkat çeken ve 46 yılın en yüksek seviyesine çıkan kakao fiyatları ton başına 9 bin doları da aştı. Böylelikle kakao tonu 9 bin dolar civarında olan bakırı geride bıraktı. Mart ayında kakao fiyatlarında yüzde 50'ye varan artış görülmüştü. Piyasa uzmanları son rallinin fiyatları 10 bin dolara çıkarma olasılığına dikkat çekti.
Bloomberg Intelligence Analisti Diana Gomes, 2025 yılı Paskalya döneminde çikolata fiyatlarının daha yüksek olabileceğine dikkat çekti. Fiyatlardaki yükseliş, çiftçilerin çekirdekleri yerel tüccarlara sattıkları, onların da bunları işleme tesislerine ya da küresel tüccarlara sattıkları küresel tedarik zincirini bozdu.
Küresel çikolata devleri satın alıyordu
Bu küresel tüccarlar ise kakao çekirdeklerini ya da yağ, toz ve kakao likörü gibi kakao ürünlerini Nestle, Hershey ve Mondelez gibi küresel çikolata devlerine satıyorlardı.
Normalde büyük ölçüde düzenlemelere tabi olan kakao piyasasında, tüccarlar ve kakao işleme tesisleri yerel tüccarlardan önceden belirlenmiş fiyatlarla bir yıl öncesine kadar kakao çekirdeği satın alıyordu. Yerel düzenleyiciler daha sonra çiftçilerin kakao çekirdeği için talep edebilecekleri tarla üretim fiyatını daha düşük hâle getiriyordu.
Fakat bu yıl olduğu gibi kıtlık dönemlerinde yerel tüccarlar kakao çekirdeklerini güvence altına almak için çiftçilere genellikle tarla fiyatı üzerinden prim ödüyorlar.
Tüccarlar daha sonra kakao çekirdeklerini önceden anlaşılan fiyatlardan teslim etmek yerine spot piyasada daha yüksek fiyatlardan satıyorlar.
Küresel tüccarlar çikolata şirketlerine olan yükümlülüklerini yerine getirmek için bu kakao çekirdeklerini herhangi bir fiyattan satın almak için acele ederlerken, yerel işleme tesisleri ise genellikle kakao çekirdeği sıkıntısı çekiyorlar.
Fildişi Sahili ve Gana, normalde yerel fabrikalara ucuz kredi vererek ya da küresel tüccarların satın alabilecekleri kakao çekirdeği miktarını sınırlayarak onları korumaya çalışıyordu.
