22 Aralık 2024, Pazar Gazete Oksijen
Haber Giriş: 03.09.2021 04:30 | Son Güncelleme: 16.02.2022 15:16

Konut fiyatları neden bu kadar hızlı artıyor?

Konut fiyatları neden bu kadar hızlı artıyor?

Sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada son dönemlerin konusu bu. Pandemi etkisi, mortgage faizlerinin gerilemesi (maalesef bu etki bizde geçerli değil), kriz nedeniyle piyasaların paraya boğulması (bu da pek değil) gibi pek çok neden gösteriliyor fiyatların yükselişine. Konut fiyatları yükselince, doğal olarak kiralar da sıçrıyor. Türkiye’deki fiyatların yükselmesindeki en önemli etken ise inşaat maliyetlerinin artması. TÜİK’in bu konuda detaylı çalışması var. TÜİK’in 2015’te 100 değeriyle başlattığı “ikamet amaçlı bina inşaatı maliyet endeksi” 2021 Haziran sonu itibariyle 296.13 değerine yükselmiş. Daha açık ifadeyle, 2015 başında 1 milyon TL olan bir yapının inşaat maliyeti bu yıl haziran sonu itibarıyla tam 2 milyon 961 bin 300 TL’ye yükselmiş. Temmuz ve Ağustos’u ekleyince, bu rakamın 3 milyonu çoktan aştığını söyleyebiliriz. Aynı tarihleri içeren güvenilir bir konut fiyat endeksi bulmak zor. Merkez Bankası’nın 2017 Ocak ayını 100 baz alan ve yeni konutlar ile ikinci el konutları birlikte değerlendiren endeksi var. Bu endeksin Türkiye genelinde Haziran sonunda geldiği değer 180.2. Endeks, İstanbul için 152.7, Ankara için 170.2, İzmir içinse 191.9 değerine ulaşmış durumda.  Merkez Bankası’na göre konut inşaatında metrekare maliyeti Türkiye genelinde 4 bin 545 TL. Bu rakam İstanbul’da 6 bin 804, Ankara’da 3 bin 340, İzmir’de ise 5 bin 527 TL düzeyinde.

Fiyat artış hızı maliyetten yüksek

TÜİK’in maliyet endeksiyle, Merkez Bankası’nın fiyat endeksini bir araya getirmenin yolu, maliyet artışına 2017 başı itibarıyla bakmak. TÜİK endeksinin 2017 Ocak değeri 124.34, 2021 Haziran sonu değeri ise 296.13. Buna göre aradan geçen 4.5 yıldaki maliyet artışı yüzde 138. Merkez Bankası’na göre aynı dönemdeki konut fiyatı artışı ise Türkiye geneli için yüzde 180. Aradaki 50 puanlık farkı, aynı dönemde imarlı arsa fiyatlarındaki enflasyonun üzerindeki artışla açıklamak rasyonel bir yorum gibi görünüyor. Bu teknik detayları, ilginç bir bilgiyle sonlandıralım: Amerikan basınına göre, ülkede son birkaç ayda yaşanan ani kira artışlarının en önemli nedenlerinden biri pandemi sırasında aile evlerine dönen gençlerin, “Masayı topla, çamaşırını yıka, bahçeyi süpür, köpeği gezdir, markete git” gibi komutlardan bıkıp, büyük kentlerdeki stüdyo dairelerine dönmek istemeleriymiş.