Çin’in en büyük inşaat şirketi Evergrande, geçen yaz ortalarında borçlarını ödeyemez duruma gelince dünya piyasaları küçük, Çin piyasaları ise orta şiddette bir sarsıntı geçirmişti. 300 milyar dolar borcu bulunan Evergrande’nin halen maket üzerinden satılmış ama inşaatı tamamlanmamış 706 projesi bulunuyor...Bu da yüzbinlerce daire demek.
Evergrande’nin 53 trilyon dolar aktif büyüklüğündeki Çin bankacılık sistemi üzerinde yarattığı baskı nedeniyle, Çin yönetimi tabiri caizse şirketin gümbür gümbür batmasına izin vermiyor. Bir yandan vadesi gelen borçlar için Evergrande’ye para enjekte edilirken, şirketin kurucusu Hui Ka Yan varlık satışına zorlanıyor.
Hemen her batma hikayesinde olduğu gibi, Evergrande macerasında da pahalı evler, lüks uçak ve yatlar öne çıkıyor. Bunların birini de The Financial Times gazetesi yakaladı. İtibarlı İngiliz gazetesinin haberine göre; Londra’nın en pahalı konutu Evergrande’nin kurucu patronu Hui Ka Yan’ın.
Financial Times'ın haberine göre Yan binanın sahibi olduğunu saklamaya çalışıyor: Resmi kayıtlara göre 2-8a Rutland Gate adresinde, Hyde Park’ın karşısında bulunan malikane bir başka Çinli inşaatçı Cheung Chung-kiu’ya ait CC Land şirketinin mülkiyetinde görünüyor. Bu şirket Londra’daki ünlü Cheesegrater kulesinin de sahibi.
Binanın mülkiyeti Virgin Adaları ve Çuraçao’daki karmaşık off-shore işlemleriyle saklanmaya çalışılırken; 2020’deki bir kayıtta, Hui Ka Yan’ın eşi Ding Yumei’nin şirketin yüzde 75’inin sahibi olarak görünmesi Financial Times’ın haberini destekliyor.
Binada 45 oda var
Gelelim binaya: Tam 5 bin 782 metrekarelik binada 45 oda var. Londra’nın zengin semtlerindeki gibi dış cephesi stucco tarzı olan binayı CC Land 2020’de tam 210 milyon sterline aldı. (O dönemlerde Sterlin/dolar kurunun 1.4 olduğunu hatırlayalım) Bu rakam, 2019’da ünlü fon yöneticisi Ken Griffin’in Londra’da bir gayrimenkule ödediği 238 milyon sterlinden sonraki en büyük satış olarak kayıtlara geçti. Bina Çinli şirkete geçtikten sonra, İngiliz basınında malikane formundan çıkartılıp bir daire bloğu haline getirilmesi halinde 700 milyon sterlin edebileceği yazıldı.
Bir dönem Hariri Ailesi’ne aitti
Binanın hikayesi de ilginç: 1830’da yapılan bina 1980’lerde Yunak Corporation’a satılmış. Yunak, Lübnanlı Hariri Ailesi’ne ait bir şirket. (Özelleştirmeden Türk Telekom’u satın alıp, Türk bankalarını yaklaşık 5 milyar dolar dolandıran aile. Lübnan’ın ülke olarak iflasının da baş sorumlusu olarak gösteriliyorlar) Binayı ayrı girişli 4 büyük eve çeviren ailenin reisi Refik Hariri bir süre burada yaşamış. Daha sonra Lübnan Başbakanı olan Refik Hariri’nin, 2005’te makam otomobiline yapılan bombalı saldırı sonucu ölmesinin hemen ardından Hariri Ailesi binayı dönemin Suudi Arabistan Veliaht Prensi Sultan bin Abdülaziz Al Saud’a hediye edilmiş. (Bu hediyenin bir fidye olup olmadığını bilmiyoruz ama, Suudi sarayının Lübnan üzerindeki tahakkümü bilinen bir şey. Hariri Ailesi’nin ikinci kuşak Başbakanı ve Türk Telekom olayının olağan şüphelisi Said Hariri’nin davet edildiği Riyad’da bir kaç kez alıkonulması gibi…) Abdülaziz’in ölümünün ardından satışa çıkartılan bu muhteşem bina Çinli inşaatçıların eline geçmiş.
Lüks yaşantısıyla ünlü
Evergrande’nin kurucusu Hui Ka Yan lüks ve pırıltılı bir yaşam sürmesiyle ünlü. Çin’in en başarılı futbol kulüplerinden Guangzhou Evergrande’nin sahibi. Kulüp 2015’te Brezilya Milli Takımı’nin eski teknik direktörü Luiz Felipe Scolari yönetiminde Asya Şampiyonalar Ligi’ni kazanmıştı. Hong Kong’ta çok sayıda değerli mülkü bulunan Yan, Avustralya’nın en pahalı evi olarak bilinen Sydney’deki Villa del Mare’nin de sahibi. Biri Airbus A319 ve diğeri Gulfstream G450 olmak üzere iki özel jeti, İngiliz Kraliyet Ailesi mensuplarını ağırladığı 60 metrelik Event adında bir süper yatı bulunan Yan’ın Rolls Royce otomobillere olan tutkusu da biliniyor.
