Dünyada gri çimento, beyaz çimento ve kalsiyum alüminat çimento (CAC) üreten tek üretim tesisinin olduğu Mersin’e 1.5 milyar TL’lik yatırım yapıldı. Sabancı Topluluğu şirketlerinden Çimsa’nın fabrikasındaki yeni CAC yatırımıyla şirket, bu alanda dünyanın en büyük üç üreticisinden biri haline geldi. Burada üretilecek ürünlerin yüzde 90’ı ihraç edilecek
Beton, dünyanın en çok kullanılan malzemeleri arasında, sudan sonra ikinci sırada yer alıyor. Fakat aynı zamanda çimento, karbon emisyonuna neden olan sektörler arasında da başı çekiyor. Çimsa da Sabancı Topluluğu’nun sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda çimentodan yapı malzemelerine bir dönüşüm başlattı ve Mersin’de 1.5 milyar TL’lik kalsiyum alüminat çimento (CAC) yatırımıyla kapasitesini yaklaşık iki katına çıkararak bu alanda dünyanın en büyük üç üreticisinden biri haline geldi.
Gri çimentonun sekiz katı fiyatına ihraç ediliyor
Kalsiyum alüminat çimento (CAC) ısıya dayanıklı, yüksek performans ve dayanım gösteren özel bir çimento. Ve katma değeri de oldukça yüksek. Öyle ki bir torba gri çimentonun ihracat fiyatı yaklaşık 50 dolarken beyaz çimento bunun iki katına, CAC ise sekiz katına yani yaklaşık 400 dolardan ihraç ediliyor. Dolayısıyla söz konusu yatırımın katma değerli ihracata da büyük katkı sağlayacağı düşünülüyor.
Üretimin yüzde 90’ı ihraç edilecek
Sanayide inovasyonun, teknolojinin, sürdürülebilirliğin merkezde olduğu bir dönüşüm süreci yaşandığını vurgulayan Sabancı Holding CEO’su Cenk Alper, “Dünyadaki malzeme devrimine seyirci kalamayız. Çimsa’nın iki temel önceliği var. İlki ana işlerini daha küresel ve daha kârlı hale getirmek. İkincisi ise çimentodan yapı malzemelerine dönüşümü ve ürün çeşitlendirmesini başarıyla sürdürmek. Bu dönüşümde, CAC bir köprü görevi görüyor” diyor.
Sabancı Holding Malzeme Teknolojileri Grup Başkanı Burak Orhun ise Mersin fabrikasındaki kapasitenin yaklaşık yüzde 90’ının dünya pazarlarına ihraç edileceğini söylüyor.
Dünyada üç çimentoyu da üreten tek fabrika
Çimsa’nın Türkiye’de üç entegre fabrikasıyla faaliyet gösterdiğini söyleyen Çimsa CEO’su Umut Zenar ise, “ABD’deki öğütme tesisimiz ve 4 farklı uluslararası terminalimizle 6 kıtada 70’ten fazla ülkeye ihracat yapıyoruz. CAC yatırımımızı 16 ay gibi rekor sayılabilecek kısa bir sürede tamamladık. CAC tesisimize ev sahipliği yapan Mersin fabrikamız, dünyada gri çimento, beyaz çimento ve CAC üreten tek fabrika. ABD’de yüzde 20, İspanya’da ise yüzde 50’ye yakın pazar payına sahibiz” diyor.
“CAC kapasitesini iki katına çıkardık”
Zenar, 2021 yılında İspanya’daki beyaz çimento fabrikası Bunol’un satın almasıyla, beyaz çimentoda dünya liderliğine oynadıklarını belirtiyor. “Benzer bir liderlik yolculuğunu şimdi de CAC ile başlatıyoruz. 2022 yılında Mersin fabrikamızda yatırımına başladığımız, mevcut CAC üretim kapasitesine ilave olarak yapılan yeni üretim tesisimizi geçtiğimiz yılın sonunda tamamladık. Çimsa’nın CAC klinkeri üretim kapasitesi yıllık 65 bin tondan 131 bin tona yükselttik. Artık küresel CAC pazarında en büyük üçüncü üretici konumundayız.”
Yüzde 54 yenilenebilir enerji yüzde 30 alternatif yakıt kullanımı
Zenar, şirketin alternatif enerji yatırımlarını ise şöyle anlatıyor: “Çimentonun ürettiği karbona toplam 100 birim dersek, bunun 40 birimi yaktığı kömürden veya kullandığı elektrikten gelir. Yüzde 60’ı ise ana hammadde olarak kullanılan kalkerin prosesiyle ilgili. Mersin, Eskişehir ve Afyon fabrikalarına yaptığımız yatırımlarla, üç yıl önce, Türkiye ortalaması olan yüzde 7 civarındaki alternatif yakıt kullanımımızı bugün yüzde 30 seviyesine çıkardık. Şu an yaklaşık yüzde 8 olan Türkiye ortalamasının neredeyse 4 katındayız.”
Kendi atığından enerji üretecek
Enerjisa Enerji iş birliği ile gerçekleştirilen yatırımla da 2024 sonundan itibaren, Çimsa’nın Eskişehir fabrikasında yıllık elektrik tüketiminin yüzde 25'i ‘atık ısı geri kazanımı’ ile sağlanacak. Bugün itibarıyla Çimsa’nın tüm fabrikalarında yenilenebilir enerji kullanımı ise yüzde 54’e ulaşmış durumda.
Şubat 2025’te kullanılan enerjinin yüzde 20’si şirketin kendi ürettiği atıktan elde edilecek. 2030 hedefi ise bu oranı yüzde 40’a çıkarmak.
Üretim, Ar-Ge ve satış süreçleri kadın yöneticilere emanet
Bununla birlikte, CAC ürününün Ar-Ge aşamasından üretimine, pazarlamasından tüm satış faaliyetlerine kadar geçen yolculuğunun her bir aşaması da kadın yöneticilerin sorumluluğunda. Şirkette tüm bu aşamalarda dört kadın yönetici görev alıyor. Çimsa genelinde ise çalışanların yüzde 30’u kadınlardan oluşuyor.
CAC nerelerde kullanılıyor
Genel olarak yüksek sıcaklıkta çalışan endüstriyel fırınların yapımında, dökümhanelerde metal eritme işlemlerinde, çelik ve demir üretiminde, seramik ve cam endüstrisinde ve yangına dayanıklı yapı malzemeleri üretiminde kullanılıyor. ABD’de kanalizasyonlarda kullanılıyor. Normal bir çimentonun buradaki ömrü 20 yılken bu ürünün ömrü 100 yıla kadar çıkabiliyor. Afrika’da maden sahalarının duvarlarının güçlendirilmesinde kullanılıyor. Gri çimentonun bir ayda kazandığı dayanıma altı saatte ulaşıyor. Yüksek sıcaklığa dayanıklı olduğu için bin 500 dereceye kadar bozulmuyor. Özellikle Avrupa ülkeleri, Kuzey Amerika, Çin ve Hindistan başlıca pazarı.
1.5 milyon TL’ye beyaz çimentodan ev
Çimsa, Mersin kampüsünün içerisinde yer alan Formülhane ile mevcut ürün gruplarına yeni özellikler eklerken yeni teknolojiler de geliştiriyor. Beyaz çimentodan ürettikleri 3D ev de bu anlayışın bir sonucu. Yaklaşık 70-80 metrekarelik bir ev, üç boyutlu yazıcı teknolojisi kullanılarak bir aydan daha kısa bir sürede 1.5 milyonTL’ye inşa edilebiliyor.
Güneş panelleri sayesinde ev kendi enerjisini üretiyor. Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğunu hatırlatan Zenar “Biz bu teknolojiyle, güvenli yapılar oluşturarak depreme hazırlık sürecinde bir sorumluluk üstlenebilir ve aynı zamanda olası depremlerin ardından insanlara çok hızlı yaşam alanları oluşturabiliriz” diyor.
Flycrete için uluslararası havalimanları ile görüşmeler sürüyor
Formülhane’de tasarlanan bir diğer önemli teknolojik ürün ise Flycrete. Havaalanı pistleri, uzun mesafeli ulaşım yolları, otoyollar ve köprüler gibi altyapılar için geliştirilen Flycrete ile hasar görmüş havaalanları üç saat içinde onarılıyor ve hava trafiğine açılabiliyor. Hem İstanbul hem de Sabiha Gökçen havalimanlarında kullanılan bu ürünün kullanımı için Gaziemir, Libya ve Bağdat havalimanlarını yürüten şirketlerle de görüşmeler devam ediyor.
Son 3 yılda 89 milyar TL’lik yatırım
Cenk Alper, Sabancı Topluluğu’nun son yıllarda gerçekleştirdiği yatırımlardan da bahsetti. Buna göre Sabancı Topluluğu’nun 2021-2023 dönemini kapsayan 3 yıllık süreçte toplam yatırımları yaklaşık 89 milyar TL olarak gerçekleşti. Sadece geçen yıla bakıldığında ise toplam yatırımlar 2022 yılına göre yüzde 70 artışla 51 milyar TL seviyesini aştı.
“Bizim yatırımcılarımızla paylaştığımız önemli verilerden biri de banka dışı yatırımlarımızın gelirimize oranı” diyen Alper, “Burada da 2021 yılında yüzde 6.6’lık bir oran yakalamışken 2023 yılında bu oranı yüzde 73’lük bir artışla yüzde 11.4 seviyesine yükselttik. Banka dışı yatırımlarımızın yüzde 25’lik bölümünü mevcut iş kollarımıza, yüzde 75’ini ise ‘yeni ekonomi’ adını verdiğimiz enerji ve iklim teknolojileri, malzeme teknolojileri ve dijital teknolojiler alanlarına yönlendiriyoruz” diyor.
“Ciromuzun yüzde 57’si döviz cinsinden”
Umut Zenar ise Çimsa’nın son yıllarda yürüttüğü dönüşüm sürecinin şirketin finansallarına da olumlu şekilde yansıdığını söylüyor. “Enflasyon muhasebesi uygulanmış sonuçlara göre, 2023 yılı ciromuz 20.5 milyar TL seviyesine yükseldi. Bir önceki yılın yüzde 72 üzerinde 3.7 milyar TL FAVÖK ve yüzde 37 üzerinde 3.1 milyar TL net kâra ulaştık. Tüm bunları yaparken, bir yandan da net borç / FAVÖK olarak belirttiğimiz borçluluk oranlarımızı 0.5 çarpana kadar düşürdük. Yurtdışı operasyon gelirlerimizi de eklediğimizde, 2023 yılında konsolide ciromuzun yüzde 57’sini döviz cinsinden sağladık.”
