Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle ayçiçeği tedarikinde yaşanabilecek sıkıntıların önüne geçmek için ikame yağlarda gümrük vergisi 30 Haziran'a kadar sıfırlandı.
Karara göre, ayçiçek yağının ikamesi olarak kullanılabilecek kanola, aspir, mısır, soya ve palm yağı ithalatında gümrük vergisi alınmayacak. Ayrıca bazı tarım ve gıda ürünlerinin ihracatına yönelik karar alma yetkisi de Tarım ve Orman Bakanlığı'na verildi.
Kırmızı ve beyaz et, yumurta, patates, domates, soğan, zeytin, zeytinyağı, limon, un, bulgur, margarin ve birçok gıda ürününü kapsayan değişiklik ile kısıtlama yetkisi artık Tarım ve Orman Bakanlığı'nda olacak. Bakanlık, bu ürünlerin ihracatına yönelik dönemsel düzenleme yapabilecek.
Rus limanlarından yağ yüklü 16 Türk gemisinin çıkışına izin verilmemesi, olası tedarik sorunu için örnek teşkil ediyor.
İthalatın yüzde 65'i Rusya ve Ukrayna'dan
Türkiye, ayçiçeğinde yüzde 60 seviyesinde kendine yeterli konumda bulunuyor. Türkiye'nin yağlık ayçiçeği ekiliş alanları 2015 yılında 5,6 milyon dekar iken 2020'de yüzde 17 artarak 6,5 milyon dekara yükseldi. Aynı dönemde 1,45 milyon ton olan yağlık ayçiçeği üretimi ise 1,9 milyon tona ulaştı.
Türkiye'de ayçiçeği üretiminin yoğun olarak yapıldığı iller sırasıyla Tekirdağ, Konya, Edirne, Kırklareli ve Adana. Bu iller, toplam üretimin yüzde 68'ini karşıladı.
Türkiye, 2021 itibarıyla 668 bin ton ayçiçeği tohumu ve 820 bin ton ayçiçeği ham yağı ithal ederken, 461 bin ton rafine ayçiçeği yağı ihraç etti. 2020-2021 sezonunda ayçiçeği ithalatının yüzde 50,6'sı Rusya'dan, yüzde 14,6'sı ise Ukrayna'dan gerçekleştirildi.
