Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ağustos ayındaki sürpriz faiz artışının ardından Hafize Gaye Erkan döneminde piyasa beklentilerini karşılayan bir faiz artışına daha imza attı. Eylül PPK kararında %25 olan politika faizi %30’a çıkarıldı. Böylece yeni TCMB yönetimi göreve geldiğinden bu yana 4. kez faiz artışı yapmış oldu.
PPK metninde enflasyon beklentilerinin çıpalanması, dezenflasyonun en kısa sürede tesisi ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin devamına karar verildiği vurgulandı. Enflasyonun Temmuz ve Ağustos aylarında öngörülenin üzerinde gerçekleştiğini vurgulayan TCMB yurt içi talepteki güçlü seyir ve hizmet fiyatlarındaki katılık devam ederken, petrol fiyatlarındaki artış ve enflasyon beklentilerinde devam eden bozulmanın ilave yukarı yönlü baskı oluşturduğunu belirtti.
TCMB bu etkilerle enflasyonun yıl sonunda, Temmuz Enflasyon Raporu’ndaki tahmin aralığının üst sınırına yakın seyredeceğine işaret ettiğini vurguladı. Son raporda tahmin aralığının üst sınırı yüzde 62 seviyesindeydi, Eylül ayı başında yayınlanan OVP’de yıl sonu enflasyon tahmini ise %65 idi. Ağustos PPK toplantısından farklı olarak Eylül ayı karar metinde vurgulanan önemli noktaları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz;
1- “Son dönemde etkili olan ücret ve kur kaynaklı maliyet yönlü baskılar ile vergi düzenlemelerinin ise enflasyona önemli ölçüde yansıdığı ve aylık enflasyonun ana eğiliminde düşüşün başlayacağı” ifade edildi. Bu durum Temmuz-Ağustos aylarındaki rekor enflasyon rakamlarının önümüzdeki aylarda normal seviyelere yakınsayacağını gösteriyor. Yine vergi artışı ve akaryakıt zamlarının sonuna yaklaştığımızı da işaret ediyor.
2- “Kurul, parasal sıkılaştırma adımlarının etkisiyle, dezenflasyonu 2024 yılında Rapor’daki patika ile uyumlu şekilde tesis etmekte kararlıdır.” cümlesi eklenerek 2024 yıl sonunda TCMB’nin tahmini olan %32’lik enflasyon rakamına ulaşmak üzere faizlerin artırılmaya devam edeceğini düşünebiliriz. TCMB Temmuz ayı enflasyon raporunda yayınlanan tahmin patikasının 2024 yılı ortalamasının %50 civarında olduğu ve 2024 yıl sonunda %32’ye düştüğü varsayıldığında bu sene ve seçim sonrasında da faiz artırımlarının devam edeceği anlaşılıyor.
3- “Doğrudan yabancı yatırımlar, dış finansman koşullarındaki iyileşme, rezervlerde süregelen artış, turizm gelirlerinin cari işlemler hesabına desteği ve Türk lirası varlıklara yurt içi ve yurt dışı talebin artmaya başlaması fiyat istikrarına güçlü katkıda bulunacaktır.” cümlesinde Türk lirası varlıklara (bono ve tahvil) talebin artmasının beklendiği anlaşılmaktadır. Yabancı yatırımcılar tarafından bakıldığında bu durum daha yüksek kur (yüksek enflasyonu yansıtan değersiz kur) ve ileriye dönük enflasyon beklentisini telafi eden faiz (2024 TCMB yıl sonu enflasyon beklentisi %32, yıl ortalaması yaklaşık %50) anlamına geliyor. TCMB açısından da yabancı yatırımcıyı davet eden ve 2018 öncesi dönemde olduğu gibi cari açığın finansmanında portföy akımlarının kullanıldığı (eurobond, hazine tahvili ve hisse senedi) bir döneme yaklaştığımıza işaret ediyor.
Metinde yapılan değişiklikler ve eklemelerin yanı sıra aşağıdaki cümleler ile birtakım mesajlar verilmeye devam edilmiş:
“Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir.” Cümlesiyle faiz artırımlarının devam edeceği (2023 yıl sonu gösterge faizi için anket beklentileri %35’e işaret ediyor) anlaşılıyor.
“Sadeleşme süreci, etki analizleri dikkate alınarak kademeli olarak devam edecektir. Bu kapsamda, Türk lirası mevduat payının artırılmasına yönelik düzenlemeler parasal aktarım mekanizmasını güçlendirmektedir. Kurul, faiz artırımının yanı sıra, parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları almayı sürdürecektir.” Cümleleriyle TL mevduat rasyosu ve KKM dönüşüm rasyolarının aktif kalacağı, ihracatçıya kredi desteği, ithalat ve tüketim kanallarına ise artan kredi maliyetlerinin uygulanmaya devam edeceğini anlıyoruz.
