Beyaz Saray'daki ikinci dönemini kazanmaya çalışan Donald Trump'ın ABD'li seçmenlere verdiği mesaj tutarlı: Joe Biden yönetimindeki ekonomi bir felaketti. Yakın zamana kadar somut veriler Trump'ın argümanını desteklemiyordu. ABD, Covid pandemisinden bu yana G7'nin önde gelen sanayi ülkeleri arasında rahatlıkla en hızlı büyüyen ülke oldu. İşsizlik tarihi standartlara göre düşük seyretti. Amerika'nın enerjide kendine yeterliliği, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra Avrupa'dan daha az şiddetli bir enflasyon şoku yaşadığı anlamına geliyordu. Ancak ABD'nin eski başkanının elinde şimdi iddiasını destekleyecek bazı kanıtlar var.
Geçen hafta açıklanan son ABD istihdam rakamları, işgücü piyasasının hızla soğuduğunu gösterdi. Temmuz ayında istihdam artışı 114,000'e ekonomistlerin beklentilerinin oldukça altında kaldı. İşsizlik oranı %4,1'den %4,3'e yükseldi. Bu durum alarm zillerinin çalmasına neden oldu. Finans piyasaları, ABD ekonomisinin yüksek faiz oranlarının etkisinden sıyrılabileceğine dair büyük bahisler oynuyordu. Yıllık %3'e yakın büyüme gösteren son GSYH rakamları da bu görüşü destekledi.
İşgücü piyasasındaki çatlaklar, ekonominin artık sert bir inişe doğru ilerleyebileceği korkularına yol açtı. Japonya'nın Nikkei endeksindeki %12'lik düşüş büyük ölçüde dünyanın en büyük ekonomisinin hızla soğuyabileceği endişelerinden kaynaklandı.
Sahm kuralı
Federal Rezerv, ABD ekonomisinin resesyonda olup olmadığını ölçmek için Sahm kuralı olarak bilinen bir temel ölçü kuralına sahip. Adını ekonomist Claudia Sahm'dan alan bu kurala göre, ABD işsizlik oranının üç aylık hareketli ortalaması önceki 12 ayın en düşük seviyesinin 0,5 puan ya da daha fazla üzerindeyse, ekonomi resesyonun ilk aylarında demektir. Çalışma İstatistikleri Bürosu'nun geçen haftaki işsizlik raporu Sahm kuralının tetiklenmenin eşiğinde olduğunu gösterdi. Capital Economics danışmanlık şirketinin de belirttiği gibi, işsizlik oranı gerilemediği takdirde kural önümüzdeki ay uygulanmaya başlanacak.
Fed'in acil toplantı spekülasyonu
Tarihsel olarak, Sahm kuralı yaklaşan ABD resesyonlarının iyi bir tahmincisi oldu. Son günlerde Federal Rezerv'in faiz oranlarını düşürmek için çok beklediği yönünde eleştirilere maruz kaldı. Fed'in önümüzdeki ay yapılacak toplantısını bekleyemeyerek acil bir toplantı yapabileceği yönünde spekülasyonlar var.
Kamala Harris için tehlike çanları
Mesele sadece artan işsizlik değil. Trump'ın mevcut yönetimin ekonomik siciline yönelik saldırılarını savuşturmaya çalışan Kamala Harris için başka uyarı işaretleri de var. Teslimat şirketi UPS'in performansı genellikle ABD ekonomisinin ne kadar iyi gittiğinin bir göstergesi olarak görülüyor. Geçtiğimiz ay analistlerin tahminlerini karşılayamadı ve 2024 yılının geri kalanı için büyüme tahminlerini düşürdü. Başkanlık seçimlerine sadece üç ay kala, ekonomi hemen resesyona girecek gibi görünmüyor. Ancak hane halkının harcamalarını dizginlediğine dair işaretler Demokrat başkan adayları için kötü haber.
