Laura Pitel / Financial Times
Şanlıurfa’daki bir ara sokakta ekskavatörler aralıksız çalışırken birden sus işareti geldi. İş makinesinin gürültüsü durdu. Kurtarma ekibi aynı anda seslendi: “Kimse var mı?”
Yanıt gelirse diye bir dakika boyunca hareketsiz beklediler. Ses gelmeyince vazgeçmeden çalışmaya devam ettiler.
Yenişehir ilçesindeki yıkılmış apartmanın enkazında mahalli futbol takımının sevilen antrenörü Mustafa Abak, eşi Hacer ve altı yaşındaki oğulları Ahmet de var.
Birbirine çok bağlı olan ailenin diğer fertleri enkazın başında gözyaşları içinde ve dua ederek uykusuz bekliyor. Telefonla ulaşamamışlar. Akrabalarından 52 yaşındaki Mahmut Dikayak, “Çok çok sevilen insanlar. Bizim için çok zor” diyor.
Hacer Abak’ın kardeşi Selma Uzundağ şehri yıkan depremin gücüne hala inanamıyor: “Hiç böyle bir şey yaşamamıştık. Bir türlü durmadı.”
Emekli Hacı Bulut kan çanağına dönmüş gözleriyle “Yaşamanın anlamı kalmadı” diyor. Başında bulunduğu enkazda yaşları 22 ile 90 arasında değişen altı akrabası var ve haber bekliyor. “Artık en azından yarısı kurtulsun diye bekliyorum” diyor. Birkaç saat sonra bir yerel yetkiliden altı kişinin de enkazdan cansız halde çıkarıldığını öğreniyorum.
Çevre köylere sığınıyorlar
Yaklaşık 2 milyon nüfuslu Urfa ili bazı komşu kentler kadar hasar görmedi. Yine de yıkılan 20 kadar bina var.
Sayısız binada çatlaklar ve görünür hasar var. Bazı minareler kısmen yıkılmış. İki ay önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılışı yapılan yeni üst geçitte görünür bir çatlak var. Bir belediye işçisi çatlağı silikon dolguyla kapatmaya çalışıyor.
Kurtarma ekipleri, polis ve diğer görevlileri ısıtmak için sokakta onlarca ateş yakılmış. Dükkanların çoğu kapalı, evlerin bulunduğu caddeler terk edilmiş gibi. Artçı deprem ve korkusu yüzünden birçok kişi dondurucu soğuğa rağmen geceyi arabalarında geçiriyor.
Çok katlı apartmanlar yerine bir veya iki katlı evlerde kalmak için çevre köylere sığınanlar da var.
Ünlü şarkıcı İbrahim Tatlıses’in adını taşıyan ilkokulun avlusunda şehirdeki yoğun Suriyeli mülteci nüfusuna mensup 120 kişi belediyenin kurduğu sarı branda çadırın altına sığınmış.
Aslen Suriye’nin Deyrizor şehrinden olan ve isminin Abdurrahman olduğunu söyleyen bir adam battaniye ve ısıtıcı verilmediği için kızgın.
Kentin Türk sakinleri ise hasarın çok büyük olduğu komşu iller Adıyaman ve Hatay’a yapılan ilk müdahalenin yavaşlığına öfkeli.
Türkiye’nin büyük bölümü gibi son on yıllarda yoğun bir şehirleşme sürecine giren Şanlıurfa’da hatanın nerede olduğuna dair sayısız teori var. 1970’te 100 bin civarı olan kent merkezi nüfusu 1 milyona dayanmış durumda. Nüfus artışı inşaat patlamasını da tetikledi. Uyarılara rağmen baştan savma birçok bina yapıldı.
“Şaibeli inşaatlara onay verildi”
Abak ailesinin yaşadığı apartmanın yaklaşık 20 yıllık olduğu söyleniyor. Kurtarma operasyonunu izleyenlerden bazıları ise zemin kattaki marketi suçluyor. Yer açmak için binanın sütunlarının kesildiğini söylüyorlar.
Enkazdakilerin bir akrabası fısıltıyla derdini anlatıyor. Ona göre bazı iş insanları yerel yetkililerle bir olup bazı şaibeli inşaat projelerini onaylatmış.
Ancak kutuplaşmış Türkiye’de tepkiler çoğu zaman mevcut siyasi kimlikleri de yansıtıyor. Erdoğan 2018’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Urfa’dan yüzde 65 oy almıştı ve yerel halkın bir bölümü hükümetin iktidardaki 20 yılı boyunca yaptığı altyapı yatırımlarını övüyordu.
Yerel bir yetkili binaların tek tek çöküş sebeplerine dair spekülasyon yapmak için erken olduğunu söylüyor. Oradan geçen ve ismini vermek istemeyen bir vatandaş da aynı fikirde. “Acımızı atlatalım, suçluları konuşacağız. Şu an tek istediğimiz sevdiklerimizi görüp onlara sarılmak” diyor.
Oksijen’in notu: Haberde adı geçen Şanlıurfa Gençlik Kadın Futbol Takımı Antrenörü Mustafa ve eşi Acar Abak depremde yaşamını yitirdi Oğulları Ahmet Ayaz Abak 48 saatin sonunda enkazdan canlı olarak çıkarıldı.
© The Financial Times Limited
