Deniz ürünleri, Akdeniz kültürünün ve mutfağının bir parçası. Ancak ne yazık ki ticari stokların yüzde 73’ünü sürdürülebilir sınırın üstünde avlıyoruz. Balık rezervlerinin hızla azalması, yalnızca sualtı ekosistemini etkilemekle kalmıyor, balıkçılıkla geçinenlerin ekonomik geleceğini de riske atıyor.
MSC sertifikasını arayın
MSC yani Deniz Koruma Konseyi (Marine Stewardship Council), denizleri korumak ve sürdürülebilir balıkçılığı desteklemek üzere 1997’de kurulmuş bir sivil toplum örgütü. Sürdürülebilir seviyelerde avlandığı düşünülen deniz ürünü stoklarını sertifikalandırıyor ve bu bilgiler düzenli olarak güncelleniyor. Marketlerde satılan ambalajlı deniz ürünlerinde gördüğünüz mavi tik logosu tanıdık gelecektir. Ambalajda bu logoyu görmüyorsanız, satış görevlisine de sorabilirsiniz.
Gırgır yerine olta balıkçılığı
Endüstriyel balıkçılıkta, biyoçeşitliliğe zararı bulunan, sürdürülebilir avlanma ilkeleriyle uyuşmayan, trol ve gırgır gibi pek çok avlanma yöntemi ve tekniği kullanılıyor. Buna karşılık olta balıkçılığı, diğerine kıyasla çok daha sürdürülebilir bir yöntem. Yaşadığınız yerdeki küçük balıkçı kooperatifleriyle iletişime geçmek, bu bakımdan iyi bir yöntem olabilir.
Mevsiminde ve yerel
Mevsiminde ve yerel olarak üretilen balıkları satın alın. Tükettiğimiz deniz ürünlerinin yarısından fazlası çiftliklerde üretiliyor. Deniz ürünlerini gelecekte de tüketebilmek için antibiyotik kullanımı, yemler ve stok yoğunluğu gibi çiftlik uygulamalarıyla ilgili birçok endişe dile getiriliyor. Sertifikalı su ürünleri yetiştiriciliği için dört küresel program var: Aquaculture Stewardship Council (ASC), Global Aquaculture Alliance (GAA), Best Aquaculture Practice (BAP), Global G.A.P ve Friend of the Sea.
Bir de bu tarifleri deneyin
Fasulye ve yeşillik eşliğinde füme mırlan tarifi
Mırlan, etli bir dokuya sahip olduğu için son yıllarda aşırı avlanan morina ve mezgitin yerine iyi bir alternatif.
- Kişi sayısı: 2 kişilik
- Hazırlık süresi: 15 dakika
- Pişirme süresi: 10 dakika
Malzemeler:
- Kızartma ve üzerinde gezdirmek için zeytinyağı
- Yarım x 200 g paket fermente dana chorizo (İspanyol sucuğu)
- 1 tane ince doğranmış soğan
- 260 g ıspanak
- 2 x 140 g derisiz mırlan filetosu
- Yarım çay kaşığı füme paprika
- 1 tane kırmızı biber, tohumları çıkarılmış ve doğranmış
- 400 g konserve beyaz fasulye, süzülmüş
- Yarım limon, suyu sıkılmış
- 1 çorba kaşığı sızma zeytinyağı
Servis için:
- Sarımsaklı mayonez (isteğe bağlı)
Hazırlanışı:
- Su ısıtıcısını doldurun ve ızgarayı yüksek ateşte ısıtın. Büyük bir tavada biraz yağ ısıtın. Dana chorizo’yu doğrudan tavaya ekleyin. Soğanı ilave edin ve beş dakika kavurun, spatula ile parçalayın, altın rengini alana ve yağı çıkana kadar devam edin. Soğan da yumuşamış ve altın rengini almış olmalı.
- Ispanağı bir süzgece alıp üzerine kaynamış su dökerek haşlayın, sonra soğuk suyla yıkayın. Elinizle fazla suyunu sıkın. Kenara alın. Fırın tepsisine yağlı kâğıt serip üzerine biraz daha yağ sürün ve balıkları yerleştirin. Tuz, karabiber ve kırmızı biber serpin, biraz daha yağ gezdirin.
- Biberleri chorizo’nun bulunduğu tavaya ekleyin, bir dakika daha soteleyin, ardından fasulye, ıspanak, limon suyu ve sızma zeytinyağı ilave edin. Hafifçe ısınınca tuz ve karabiber ekleyin.
- Balıkları beş dakika veya gevrekleşene kadar ızgara yapın ama kurutmayın. Fasulye karışımını tabaklara paylaştırın, üzerine balıkları ve tepside kalan suyu dikkatlice dökün. İsterseniz bir kaşık sarımsaklı mayonez ile servis edin.
Her porsiyonda (her porsiyon, mayonez hariç): 554 kcal • yağ 27 g • doymuş yağ 7 g • karbonhidrat 28 g • şeker 9 g • lif 6 g • protein 45 g • tuz 2,2 g
Yumurtalı füme uskumru kedgeree tarifi
Uskumru, omega-3 açısından zengin bir balık. Türkiye’de Marmara, Karadeniz ve Ege, sıkça görüldüğü denizler. Göçebe bir tür olduğundan, mevsimsel hareketlilik sergiler. Özellikle Ege kıyılarında yaz aylarında sıkça görülür, kış mevsiminde Marmara Denizi’nde yoğunlaşır.
- Kişi sayısı: 4 kişilik
- Hazırlık süresi: 10 dakika
- Pişirme süresi: 45 dakika
Malzemeler:
- 4 tane bütün füme uskumru filetosu, derisi üzerinde
- 1 buçuk yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 çay kaşığı kişniş tohumu
- 6-8 tane köri yaprağı
- 1 çay kaşığı hardal tohumu
- 1 soğan, ince doğranmış
- 1 havuç, ince doğranmış
- 1 pırasa, dilimlenmiş
- Yarım demet taze kişniş, sapları doğranmış, yaprakları garnitür için ayrılmış
- 1 defne yaprağı
- 2 diş sarımsak, ezilmiş
- 200 g basmati pirinç, yıkanmış
- Birer çay kaşığı toz zerdeçal, orta acı köri ve beyaz biber
- Bir tutam toz acı biber
- 200 g bezelye
- Bir parça tereyağı
- 1 limon, yarısı sıkılmış, yarısı dilimlenmiş
- 6 yumurta, 7 dakika haşlanmış, ikisi dilimlenmiş
Hazırlanışı:
- Balık filetolarının üzerine yarım litre kaynar su dökün ve kenara alın. Büyük, kalın tabanlı bir tavada yağı orta-yüksek ateşte ısıtın. Kişniş tohumları, köri yaprakları ve hardal tohumlarını ekleyin ve tohumlar çıtırdamaya başlayana kadar yaklaşık bir dakika kavurun. Soğan, havuç, pırasa, kişniş sapları, defne yaprağı ve bir tutam tuz ekleyin, ateşi kısın ve 8-10 dakika pişirin. Sarımsağı ilave edin ve iki dakika daha pişirin.
- Pirinci ekleyin ve yapışmamasına dikkat ederek birkaç dakika karıştırarak kavurun. Uskumrunun suyunu tavaya boşaltın, baharatları ekleyin ve karıştırın. Kaynama noktasına gelince ateşi kısın, kapağını kapatın ve 15-20 dakika kadar pişirin. Ateşten alın ve kapağı kapalı olarak 15 dakika demlenmeye bırakın. (Pirinç hâlâ sertse, biraz su ekleyin ve birkaç dakika daha ateşte pişirin).
- Uskumrunun derisini ayırıp atın. Eti ufalayın ve bezelye ve tereyağı ile pilavın içine karıştırın. Uskumru, pilavın ısısıyla sıcak hale gelmelidir. Aksi takdirde, yapışmaması için karıştırarak birkaç dakika daha ateşte tutun. Limon suyunu ve iki tane dilimlenmiş yumurtayı ilave edin.
- Kalan yumurtaları dörde bölün, kişniş yaprakları ve biraz karabiber ekleyerek servis yapın.
Aklınızda olsun: Düşük kalorili
Her porsiyonda: 878 kcal • yağ 50 g • doymuş yağ 11 g • karbonhidrat 52 g • şeker 7 g • lif 7 g • protein 51 g • tuz 3,2 g
Levrek kızartması ve narenciye soslu brokoli tarifi
Levrek, çiftliklerde de yetiştirilen bir balık olduğundan daha sürdürülebilir bir seçim.
- Kişi sayısı: 1 kişilik
- Hazırlık süresi: 5 dakika
- Pişirme süresi: 10 dakika
Malzemeler:
- 2 levrek fileto, her biri yaklaşık 140 g
- 1 portakal
- 1 küçük brokoli, orta boy çiçeklere ayrılmış
- 6 yemek kaşığı zeytinyağı
- 4 yemek kaşığı küçük kapari
- 6 adet konserve ançüez, iri doğranmış
- 1 limon, rendelenmiş kabuğu ve suyu
Hazırlanışı:
- Levreklerin derisini yaklaşık bir cm. aralıklarla çizin. Kenara alın.
- Portakalı dilimleyin. Üst ve alt kısımlarını, kabuğunu ve beyaz kısmını kesin ve dilimleri bir kâseye alın. Portakalın geri kalanını aynı kâseye sıkın.
- Brokoliyi tuzlu suda bir dakika haşlayın. Suyunu iyice süzün ve sıcak bir tavaya alın.
- Ocağı kapatın, portakal dilimlerini brokoli üzerine serpiştirin, karıştırın ve kaseye aktarın. Portakal suyu ve iki yemek kaşığı zeytinyağı ile soslayın. Tuz ve karabiber ekleyin ve kenara alın.
- Tavayı silin. Balığa tuz serpin. Yüksek ateşte kızdırdığınız tavaya iki yemek kaşığı yağ ekleyin. Balığı deri tarafı aşağı gelecek şekilde tavaya yerleştirin ve kıvrılmaması için spatula ile bastırın.
- Ateşi kısın, balığın derisi çıtır çıtır olana ve kızarana kadar 3-4 dakika pişirin.
- Levreği çevirin, etli tarafını iki dakika kızartın, derisine yağ gezdirerek pişirin. Sıcak bir tabakta dinlendirin.
- Son iki yemek kaşığı yağı tavaya dökün ve tekrar yüksek ateşte ısıtın. Kapari ile ançüezleri ekleyin ve gevrekleşene kadar kızartın. Limon kabuğu rendesi ve limon suyunu ekleyin, balığın ve brokolinin üzerine serpiştirin ve servis yapın.
Aklınızda olsun: az yağlı • düşük kalorili
Her porsiyonda: 205 kcal • yağ 7 g • doymuş yağ 2 g • karbonhidrat 21 g • şeker 4 g • lif 4 g • protein 11 g • tuz 0,4 g
