10 Aralık 2024, Salı Gazete Oksijen
Haber Giriş: 12.01.2024 09:05 | Son Güncelleme: 12.01.2024 10:57

ABD Ukrayna'ya gönderdiği silahların peşine düştü

Ukrayna uzun yıllardır ABD'den askeri araç ve silah desteği alıyor. Ancak son zamanlarda, özellikle de İsrail-Hamas savaşının patlak vermesiyle Ukrayna'ya gönderilen yardımlar sorgulanmaya başladı. Özellikle de Ukrayna'ya yollanan silahların gerektiği gibi takip edilememesi yeni bir kriz yarattı
Bir Ukrayna askeri, Ukrayna'nın doğusundaki Marinka yakınlarında Rus mevzilerine doğru roket güdümlü bir el bombası ateşliyor, 20 Mayıs 2023. (Fotoğraf: Finbarr O'Reilly/The New York Times)
Bir Ukrayna askeri, Ukrayna'nın doğusundaki Marinka yakınlarında Rus mevzilerine doğru roket güdümlü bir el bombası ateşliyor, 20 Mayıs 2023. (Fotoğraf: Finbarr O'Reilly/The New York Times)

Lara Jakes / The New York Times

Yeni bir Pentagon raporuna göre, ABD'nin Ukrayna'ya gönderdiği ve değeri 1 milyar doların üzerinde olan omuzdan ateşlemeli füzeler, insansız hava araçları ve gece görüş cihazları ABD'li yetkililer tarafından düzgün bir şekilde takip edilmedi ve Kongre'nin Ukrayna'ya daha fazla askeri yardım gönderip göndermemeyi tartıştığı bir dönemde bu silahların çalınabileceği ya da kaçırılabileceğine yönelik endişeler arttı.

Savunma Bakanlığı'nın genel müfettişi tarafından Perşembe günü yayınlanan raporda, silahların Polonya'daki bir ABD askeri lojistik merkezine sevk edildikten ya da Ukrayna'daki savaş alanlarına gönderildikten sonra kötüye kullanıldığına dair herhangi bir kanıt sunulmuyor. Ancak raporda, "Bu tür yardımların saptırılıp saptırılmadığını belirlemek değerlendirmemizin kapsamı dışındaydı" ifadelerine yer veriliyor.

Yetkililer silahların başına ne geldiğini bilmiyor

Washington ve Avrupa'da bulunan ABD savunma yetkilileri ve diplomatların, izlenmesi gereken yaklaşık 40 bin silahın mevcut durumunu tam olarak açıklayamadıkları ortaya çıktı.

Rapor Çarşamba günü Kongre'ye gönderildi ve bir kopyası The New York Times'a verildi. Pentagon'un genel müfettişi Perşembe günü raporun redakte edilmiş bir versiyonunu yayınladı.

Rapora göre, kayıp olan ya da devlet veri tabanlarında hemen bulunamayan silahların çalınmış olma ihtimali göz ardı edilemeyecek seviyede yüksek.

Daha iyi yöntemler uygulansa bile, Ukrayna'ya gönderilen ilave malzemenin takibinin "envanter değişmeye devam ettiği için zor olacağı ve takibin zaman içinde muhtemelen daha da zorlaşacağı sonucuna varıldı.

50 milyar dolarlık askeri teçhizat

Raporda incelenen silahların sayısı, Rusya'nın Kırım'ı ve doğudaki Donbas bölgesinin bir kısmını ele geçirdiği 2014 yılından bu yana ABD'nin Ukrayna'ya gönderdiği yaklaşık 50 milyar dolarlık askeri teçhizatın sadece küçük bir kısmını temsil ediyor. Şu ana kadar teslim edilen silahların çoğu - tanklar, hava savunma sistemleri, topçu rampaları ve mühimmat dahil - Rusya'nın Şubat 2022'deki geniş çaplı işgalinden sonra gönderildi.

Ukraynalı askerler, Donetsk'te ABD yapımı MaxxPro mayına dayanıklı zırhlı araç kullanıyor, 14 Haziran 2023. (Fotoğraf: David Guttenfelder/The New York Times)

 

ABD silahlar için denetim istiyor

Yine de Pentagon soruşturması, son iki yılda Ukrayna'ya aceleyle gönderilen Amerikan askeri gücünün en yüksek riskli araçlarının hesabını verme çabalarının bir başlangıcı olarak görülüyor. Ukrayna'nın en büyük askeri destekçisi olmanın maliyetinden kuşku duyan ve Ukrayna'ya daha fazla yardım gönderilmesine karşı çıkan ve denetim talep eden milletvekillerinin sayısı giderek artıyor.

1 milyar dolarlık silah kayıp

Rapor, işgalden önceki ve sonraki yıllarda Ukrayna'ya verilen 39 bin 139 adet yüksek riskli malzemeden kaç tanesinin soruşturmaya tabi olarak değerlendirildiğini detaylandırmadı ancak potansiyel kaybın, gönderilen toplam 1,69 milyar dolar değerindeki silahın yaklaşık 1 milyar doları olduğunu belirtti.

Eldeki son verilere göre geçtiğimiz Haziran ayı itibariyle ABD Ukrayna'ya 10 binden fazla Javelin tanksavar füzesi, 2 bin 500 Stinger füzesi ve yaklaşık 750 Kamikaze Switchblade insansız hava aracı, 430 orta menzilli füze ve 23 bin 000 gece görüş cihazı verdi.

Silahların takibinden sorumlu Pentagon ve Dışişleri Bakanlığı yetkililerine göre, tehlikeli savaş koşulları Savunma Bakanlığı yetkililerinin silahların amaçlandığı gibi kullanıldığından emin olmak için cepheye gitmelerini büyük ölçüde imkansız hale getirdi.

Savunma Bakanlığı'nın politikadan sorumlu müsteşar vekili Alexandra N. Baker, raporun daha önceki bir taslağına 15 Kasım'da verdiği yanıtta, gerekli muhasebe prosedürlerinin savaş ortamında makul olmadığını söyledi.

Ayrıca, Ukrayna'daki ABD Büyükelçiliği'nde en hassas silah ve teçhizatın tamamını kolayca takip edebilecek yeterli sayıda Savunma Bakanlığı çalışanı bulunmadığını, şu anda Ukrayna'da 50 binden fazla kalem bulunduğunu ve bu sayının giderek arttığını söyledi.

Baker, bir kopyası raporda yer alan yanıtında, ülkedeki sınırlı sayıdaki Savunma Bakanlığı personelinin fiziksel olarak envanter çıkarmasının mümkün olmadığını kaydetti.

© 2024 The New York Times Company