06 Ekim 2024, Pazar Gazete Oksijen
Haber Giriş: 12.12.2022 15:07 | Son Güncelleme: 12.12.2022 17:35

Artemis I tamamlandı: NASA'nın ay planlarında sırada ne var?

Heyecanla inişi beklenen mürettebatsız Artemis I test uçuşu tamamlandı. Bundan sonra ilk astronotlu uçuş olacak olan Artemis II ise 2024 yılını beklemek zorunda. New York Times Artemis II'den Artemis IV'ya kadar insanları nelerin beklediğini yazdı
NASA'dan alınan bu fotoğraf, 5 Aralık 2022'de Orion kapsülü tarafından çekilen Ay yüzeyinin bir görüntüsünü gösteriyor ( The New York Times)
NASA'dan alınan bu fotoğraf, 5 Aralık 2022'de Orion kapsülü tarafından çekilen Ay yüzeyinin bir görüntüsünü gösteriyor ( The New York Times)

Kenneth Chang / The New York Times

Mürettebatsız Artemis I test uçuşu sona erdi ancak ilk astronotlu uçuş olacak olan Artemis II en az 2024 yılına kadar yapılamayacak. NASA yöneticisi Bill Nelson bu yaz verdiği bir röportajda Artemis I ve Artemis II' nin arasındaki zaman fazlalığından yakındı. Nelson, "Ortalığı birbirine katmaya hazırız. Eğer bu ilk görev başarılı ve astronotlar için güvenliyse neden iki yıldan daha kısa sürede gerçekleştiremiyoruz?" ifadelerini kullandı.

Nelson yıllar önce NASA'nın tasarruf etmek için Artemis I Orion kapsülündeki aviyonik olarak bilinen bazı elektronik ekipmanları Artemis II için yeni Orion kapsülünde yeniden kullanmaya karar verdiğini söyledi. Nelson, "Aviyonikleri çıkarıp yeniden yapmaları iki yıllarını alıyor. Bu benim için çok sinir bozucu ama gecikmesinin nedeni bu" dedi.

Dört astronotun kim olduğu henüz açıklanmadı

Artemis II'de dört astronot bulunacak. Bunlardan üçü NASA'dan, biri ise Kanada Uzay Ajansı'nın Artemis programına katılımını öngören anlaşmanın bir parçası olarak Kanada’dan olacak. NASA görevde kimlerin uçacağını henüz açıklamadı. Artemis II'nin yörüngesi basit olacak. Fırlatmanın ardından Uzay Fırlatma Sistemi'nin ikinci aşaması Orion'u Dünya'nın bin 800 mil yukarısına kadar  iterek astronotlara Orion'un sistemlerinin nasıl çalıştığını görmeleri için zaman tanıyacak.

Yolculuğu 10 gün sürecek

Daha sonra Orion tekrar hızlandığında, motorları onu Ay'a doğru göndermek için ateşlenecek. Orion uzay aracı bu seferki yolculuğunda Ay'ın yörüngesine girmeyecek. Bunun yerine Ay'ın yerçekimini kullanarak Pasifik Okyanusu'na inmek üzere Dünya'ya geri dönecek. Tüm yolculuğun yaklaşık 10 gün sürmesi bekleniyor.

Asıl büyük olay Artemis III olacak ve şu anda en erken 2025 yılında gerçekleşmesi planlanıyor

Artemis III, 1960'lar ve 1970'lerde Apollo'nun Ay'a inişi sırasında, Saturn V roketinin içine yerleştirilmişti. Roket için olan iniş aracı SpaceX tarafından inşa edilen Starship’in bir versiyonu olacak. Starship ayrı olarak fırlatılacak. Daha sonra, Dünya yörüngesinden ayrılmadan önce Starship'in itici yakıt tanklarını yeniden doldurmak için ek Starship'ler fırlatılacak. Ay'a vardığında Starship iniş aracı NRHO (halo) olarak bilinen yörüngeye girecek.

Halo yörüngesi iki cismin yani bu durumda Dünya ve Ay'ın yerçekiminden etkilenerek bir uzay aracının Ay'ın etrafında dönmesini sağlamak için gereken itici yakıt miktarını en aza indirir. Bu yörüngedeki bir uzay aracı ayrıca Dünya ile iletişimin kesildiği Ay'ın arkasına asla geçmez. Starship Ay'ın yörüngesine girdiğinde, Uzay Fırlatma Sistemi roketi Orion kapsülündeki dört astronotu aynı NRHO yörüngesine gönderecek. Orion, Starship ile kenetlenecek. Astronotlardan ikisi Starship roketine geçerek Ay'ın Güney Kutbu'na yakın bir yere inecek ve diğer iki astronot ise Orion ile yörüngede kalacak. Yüzeyde yaklaşık bir hafta kaldıktan sonra, Ay'da yürüyen iki astronot Starship ile havalanacak ve yörüngedeki Orion ile buluşacak. Orion daha sonra dört astronotu Dünya'ya geri getirecek.

NASA ağustos ayında, Ay'ın Güney Kutbu'na yakın 13 potansiyel iniş alanını açıkladı

Artemis IV'teki astronotlar, NASA'nın Artemis III için kullanılan neredeyse doğrusal halo yörüngesinde inşa edeceği uzay istasyonu benzeri bir ileri karakol olan Gateway'e gidecekler. Bu görevde, Gateway'in habitat modülünü götürmek için yeterli gücü sağlayan artırılmış ikinci aşamaya sahip bir Uzay Fırlatma Sistemi roketi kullanılacak. NASA başlangıçta Artemis IV'in Gateway'in inşasına odaklanmasını planlıyordu. Ancak bu yıl, görevin Ay yüzeyine yapılacak bir yolculuğu da içermesine karar verdi. Geçen ay NASA, Artemis IV için iniş aracını SpaceX'in sağlayacağını duyurdu. Artemis V ve sonraki görevler için Ay'a iniş aracı Gateway'e kenetlenecek. Astronotlar Orion'la Gateway'e ulaşacak ardından Ay yüzeyine yolculuk için iniş aracına geçecekler.

Jeff Bezos'dan rakip Ay'a iniş aracı gelebilir

NASA şimdi Artemis V iniş aracını sağlayacak farklı bir şirket için teklifleri değerlendiriyor. Rakip bir iniş aracı inşa etmek için teklif verebilecek şirketler arasında Amazon'un kurucusu Jeff Bezos tarafından kurulan roket şirketi Blue Origin de bulunuyor. Bu durumda NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'na kargo ve astronot taşıyacak şirketleri işe aldığı gibi, gelecekteki Ay iniş araçları için de bir yarışma düzenleyecek.

© 2022 The New York Times Company