Eshe Nelson / The New York Times
Avrupa Merkez Bankası yetkililerinin bugün beş yıldan uzun bir süredir ilk kez faiz oranlarını düşürerek Euro Bölgesi'nin enflasyon krizinin en kötüsünün geride kaldığını göstermesi ve bölgenin zayıf ekonomisi üzerindeki baskıyı hafifletmesi bekleniyor.
Fed ve ECB arasında uçurum oluşacak
Ancak Euro Bölgesi'ndeki politika yapıcılar faiz indirimiyle yol alırken, daha kalıcı görünen bir enflasyon sorunuyla boğuşan ve faizleri düşürmenin daha uzun süreceği konusunda uyarıda bulunan ABD Merkez Bankası'ndaki (Fed) meslektaşlarını geride bırakıyorlar.
Avrupa'daki faiz oranlarının ABD'den önce düşürülmesi, dünyanın en büyük ve en etkili iki merkez bankasının politikaları arasında bir uçurum yaratacak. ECB'nin politikasını gevşetme yönünde atacağı bir adım Euro'yu zayıflatırken, ABD'de faiz oranlarının yükselmesi, doların küresel rolü nedeniyle Avrupa ve diğer ülkelerde finansal koşulları sıkılaştırmaya devam edecek.
Bazı analistler ECB'nin Fed'den ne kadar ayrılabileceğini sorgularken, diğerleri bir ayrışmanın olağandışı olmadığını ve iki farklı ekonomik durumu yansıttığını söylüyor.
Ekonomilerde zaten bir ayrışma var
Barclays ekonomistlerinden Mariano Cena, Avrupa'da enflasyonun düşme yolunda olduğuna dair işaretlerle birlikte "Bir yıldan uzun süren bir durgunluktan geliyoruz" dedi ve şöyle devam etti:
"Bu bir ekonomi için çok düşük bir başlangıç noktası"
Buna karşın, ABD ekonomisi son birkaç çeyrektir patlama yaşıyor.
"Ekonomilerde zaten bir ayrışma var" diyen Cena, "Dolayısıyla politikada bir ayrışma varsa, bunun nedeni ekonomilerin farklı yörüngelerini takip etmeleridir" ifadelerini kullandı.
ECB, sadece Fed'in yaptıklarına göre hareket etmediğini vurgulasa da, politika yapıcılar Fed'in tüm dünyadaki finansal koşullar ve döviz kurları üzerindeki etkisini görmezden gelemeyeceklerini kabul ediyor.
Pictet Wealth Management makroekonomik araştırma müdürü Frederik Ducrozet, "Para politikası küresel bir bağlamda işliyor" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: "Eğer küresel bağlam ABD, Çin, gümrük tarifeleri ya da başka bir nedenle değişirse, ECB bunu dikkate almak zorunda"
Avrupa Merkez Bankası, bu Perşembe günü temel faiz oranını düşürme niyetini halihazırda güçlü bir şekilde ortaya koyarken, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından yüksek enerji fiyatlarının yarattığı şokun azalmasıyla enflasyonun önümüzdeki yıl ECB'nin yüzde 2'lik hedefine sürdürülebilir bir şekilde geri döneceği tahmin ediliyor.
Bloğun enflasyon oranı Mayıs ayında yüzde 2,6 ile bir önceki aya göre biraz daha yüksek olmakla birlikte, 2022'nin sonlarında yüzde 10'un üzerine çıkan zirvesinden önemli ölçüde yavaşladı.
Kredi talebinde sert düşüş
Euro Bölgesi ekonomisi, yüksek enflasyonla mücadele için uygulamaya konulan yüksek faiz oranlarının etkilerini hala üzerinden atabilmiş değil. Beş çeyrek süren durgunluğun ardından yılın ilk çeyreğinde sadece yüzde 0.3 büyüyen imalat sektörü daralıyor ve işlerini büyütmek ve ev satın almak için kredi talebinde önemli bir düşüş yaşanıyor.
Ancak Amerika Birleşik Devletleri'nde Fed yetkilileri, enflasyonun güçlü talepten kaynaklandığı ekonomiyi kontrol altına almakta zorlanıyor. Tüketici fiyat endeksi Nisan ayında bir önceki yıla göre yüzde 3,4 arttı.
ECB ve Fed, 2008 finansal krizinden önceki ve sonraki yıllarda olduğu gibi geçmişte de ayrıştılar. Avrupa 2014 yılında deflasyon ve bölgenin kamu borcu kriziyle mücadele ederken, ECB'nin negatif faiz oranları ve büyük bir tahvil alım programı başlatmasıyla aradaki fark beş yıl daha büyüdü.
Ayrışma Fed'in faiz indirimine kadar sürecek
Bu kez, ayrışmanın sadece Fed'in faiz indirimine başlaması için gereken süre kadar olması bekleniyor. Özellikle Nisan ayında ABD enflasyonunun fiyatlarda ve tüketici harcamalarında ılımlı bir soğuma sinyali vermesinin ardından iki merkez bankasının zıt yönlerde hareket etmesi beklenmiyor.
Bu da yatırımcıların ECB'nin Fed'in önüne geçmesiyle ilgili en büyük endişelerinden birini ortadan kaldıracak: Euro'nun ABD doları karşısında zayıflaması ve bölgenin döviz kuru yoluyla enflasyon ithal etmesi.
ECB bu yıl üç kez faiz indirimine gidebilir
Cena, ECB'nin yatırımcıların beklentilerini karşılaması halinde döviz kurunun fazla hareket etmeyeceğini söyledi.
ECB'nin bu yıl sadece birkaç kez faiz indirimi yapması bekleniyor. İhtiyatlı yaklaşımın haklı gerekçeleri var: Ücretlerden büyük ölçüde etkilenen inatçı bir kategori olan Euro Bölgesi hizmet sektöründeki enflasyon, bir önceki ay yüzde 3,7 iken Mayıs ayında yüzde 4,1'e yükseldi.
Vanguard'ın baş Avrupa ekonomisti Jumana Saleheen, hizmet enflasyonunun pek yavaşlama belirtisi göstermediğini belirtirken "Endişe verici ama alarm verici değil" şeklinde konuştu. Gıda ve mallar gibi enflasyonun diğer bileşenlerinin önemli ölçüde yavaşladığını da sözlerine ekledi. Saleheen ECB'nin bu yıl üç kez faiz indirimine gitmesini bekliyor.
Avrupa'da en kötüsü geride kaldı
"Genel olarak bu iyi bir habe," diyen Saleheen şöyle devam etti: "Avrupa'da en kötüsü geride kaldı: Durgunluğu sona erdirdik ve şimdi büyüme trendine geri dönebileceğimiz bir döneme geçiyoruz"
Yine de analistler, ECB'nin Fed olmadan ne kadar ileri gidebileceğinin sınırları olduğunu söylüyor.
Ducrozet, "Fed kesintilerini ne kadar uzun süre ertelerseniz, sonunda ECB için o kadar zor olabilir" dedi ve Fed hiç indirim yapmazsa ya da - daha kötüsü - seçimlerin başka bir enflasyonist baskı dalgasına yol açacağından gerçekten endişe duymaya başlarlarsa durumun daha da zorlaşacağını sözlerine ekledi.
©️ 2024 The New York Times Company
