Madeleine Ngo, Neal E. Boudette, Rebecca F. Elliott / New York Times
ABD Başkanı Donald Trump, çelik ve alüminyum ithalatına uygulanan tarifeyi, üç aydan kısa bir süre önce getirdiği %25 tarifeden sonra %50’ye çıkardı. Trump, Çarşamba günü yaptığı açıklamada bu hamlenin ABD’li çelik şirketlerini destekleyeceğini söyledi. Ancak birçok yerli işletme, son artışın kendilerine zarar vereceğini ve tüm Amerikalılar için fiyatları yükselteceğini ifade ediyor.
ABD’li konut üreticileri, otomobil üreticileri, petrol şirketleri ve konserve kutusu üreticileri en çok etkilenecek sektörler arasında yer alacak. Bu ve diğer sektörlerdeki birçok şirketin, maliyet artışlarını müşterilerine yansıtması muhtemel.
Washington’daki serbest ticareti savunan Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü kıdemli araştırmacısı Mary E. Lovely “Bu, tüketiciler için daha yüksek maliyetler anlamına geliyor” dedi.
Trump’ın son tarifelerinden en çok etkilenmesi beklenen sektörlerden bazıları şunlar:
Amerikalı çelik üreticileri
Yerli çelik üreticilerini temsil eden sektör grupları, daha yüksek tarifeleri memnuniyetle karşıladı. Bu artışın yatırımları teşvik edeceğini ve ABD’de istihdam yaratacağını söylediler.
Amerikan Demir ve Çelik Enstitüsü Başkanı ve CEO’su Kevin Dempsey, son artışın ABD’li çelik üreticilerinin Çin ve küresel piyasayı metalle dolduran diğer ülkelerle rekabet edebilmesine yardımcı olacağını belirtti. Dempsey, %25’lik çelik ithalat tarifesinin tek başına yeterli olmayabileceğinden endişe ettiklerini söyledi.
Dempsey “Tarifenin %50’ye çıkarılması yerinde bir karar ve çelik ithalatında yeni bir artışın önüne geçecektir. Zamanla üretimin artması, istihdamın da artmasına yol açacaktır” şeklinde konuştu.
Yabancı çelik üreticileri
İngiltere’den yapılan çelik ve alüminyum ithalatı, geçtiğimiz ay Trump yönetimiyle varılan bir anlaşma uyarınca şimdilik %25 tarifeye tabi olacak. Ancak Kanada gibi diğer büyük metal ihracatçıları ağır darbe alacak.
Kanada, ABD’nin en büyük çelik ve alüminyum tedarikçisi konumunda. Kanada Çelik Üreticileri Derneği, Trump yönetiminin son artışını kınayarak yaptığı açıklamada, bu kararın “ABD pazarını Kanada sanayisi için fiilen kapattığını” belirtti.
Meksika, Brezilya, Güney Kore ve Almanya da büyük çelik tedarikçileri arasında yer alıyor. Avrupa Çelik Birliği, Trump yönetiminin son artışının, ülkelerin başka pazarlar arayışıyla Avrupa’ya ucuz çelik akınına neden olabileceği uyarısında bulundu.
Alüminyum üreticileri
Alüminyum üreticilerini temsil eden sektör grupları, Trump yönetiminin sanayiyi güçlendirme çabalarına destek verdiklerini ifade etti. Ancak yetkililer, ABD’li alüminyum şirketlerinin Kanada’dan gelen ham maddeye ihtiyaç duyduğunu da söyledi. Bu hammadde, ABD’de daha özel ürünlere dönüştürülüyor ve bu tür üretim, ABD’de istihdam ve yatırım yaratıyor.
Alüminyum Derneği sözcüsü Matt Meenan, “Yönetimi, piyasayı dolduran Çin gibi kötü aktörler için yüksek tarifeler uygularken, Kanada gibi güvenilir ortaklar için muafiyetler içeren daha hassas bir yaklaşım benimsemeye çağırıyoruz” dedi.
Dernek, yüksek tarifelerin tek başına yerli üretimi artırmak için yeterli olmayacağını, sanayinin “istikrarlı ve öngörülebilir ticaret ve tarife politikasına” ihtiyaç duyduğunu belirtti.
Otomobil üreticileri
Yüksek çelik tarifeleri, yeni otomobil ve kamyonların maliyetini artırma potansiyeline sahip. Bu durum, halihazırda rekor seviyeye yakın fiyatlarla karşı karşıya olan tüketiciler ve ithal araçlar, motorlar ve diğer bileşenlere daha önce uygulanan tarifeler nedeniyle zaten yüksek maliyetlerle boğuşan otomobil üreticileri için kötü haber.
“Bu tarife artışları, hem ithal hem de yerli çelik ve alüminyumun maliyetini daha da artıracak, bu da ABD’de araç üretim maliyetlerini yükseltecek” diyen General Motors, Ford ve Stellantis’i temsil eden Amerikan Otomotiv Politika Konseyi Başkanı Matt Blunt sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu adım, ABD sanayisini ve işçilerini küresel pazarda dezavantajlı duruma düşürüyor”
Çelik ve alüminyum, bir zamanlar yeni bir otomobilin maliyetinin büyük kısmını oluşturuyordu. Günümüzde ise bilgisayar çipleri ve diğer elektronikler, araç başına bu metallerden çok daha pahalıya mal oluyor.
Çelik ve alüminyuma getirilen ek tarifelerin araç fiyatlarına ne kadar yansıyacağı net değil. Analist tahminleri, araç başına birkaç yüz dolardan 1000 doların üzerine kadar değişiyor. Etkinin ne zaman hissedileceği de belli değil.
Otomobil üreticileri ve tedarikçileri, önceki Trump tarifelerine uyum sağlamak için operasyonlarını değiştirmeye başladı. Bazıları çelik stokladı, bu da yeni artırılan tarifelerin etkisini bir süre geciktirebilir.
Konut üreticileri
Trump’ın tarifeleri, çelik ve alüminyum ürünlerinin fiyatının artmasıyla konut maliyetlerini yükseltebilir ve yeni projeleri caydırabilir.
Ulusal Konut Üreticileri Derneği Başkanı Buddy Hughes, yönetimin Çarşamba günkü son artışından önce bile, yeni tarifelerin ortalama bir evin maliyetine 10 bin 900 dolar ekleyeceğini tahmin ettiklerini söyledi.
Hughes şunları söyledi:
“Başkan Trump’ın çelik ve alüminyum tarifelerini iki katına çıkarması, inşaat malzemesi tedarik zincirlerinde daha fazla aksaklığa ve ticari belirsizliğe yol açarak konut erişilebilirliğini olumsuz etkileyecektir”
Konserve kutusu üreticileri
Konserve üreticileri, metal tarifelerindeki artışın bakkal fiyatlarını yükselteceği konusunda uyarıda bulundu.
Yerli metal kutu endüstrisini temsil eden Konserve Üreticileri Enstitüsü, son sekiz yılda teneke çelik üretiminde önemli kesintiler yaşandığını ve bunun ABD üretimini %75 oranında azalttığını söyledi. Bu düşüş nedeniyle, konserve kutusu üreticileri ve konserve gıda firmaları teneke çeliğinin yaklaşık %80’ini yabancı müttefiklerden ithal ediyor.
Enstitü Başkanı Robert Budway “Çelik tarifelerini iki katına çıkarmak, konserve gıda fiyatlarını artırır ve Çin gibi yabancı üreticilerin işine gelir. Sonuç olarak, bu metal tarifeleri ulusal gıda güvenliğimizi riske atıyor” şeklinde konuştu.
Petrol ve gaz üreticileri
Yüksek çelik tarifeleri, petrol ve doğalgaz üretiminde çelik borulara bağımlı olan ABD’li enerji şirketlerini de sıkıştıracak. Çelik, yeni bir kuyunun maliyetinin %10 ila %20’sini oluşturabiliyor.
Trump göreve geldiğinden bu yana metal fiyatları artarken petrol fiyatları neredeyse %20 düştü. Bu, üreticiler için tatsız bir durum oluşturuyor. Özellikle malzemeyi önceden büyük miktarda sipariş edemeyen küçük şirketler daha çok zarar görüyor.
Trump, çelik ithalatına tarife getirmeden önce bile birçok şirket harcamalarını kısmıştı. Bazı uzmanlara göre, ülkenin petrol üretiminin çoğunu sağlayan kaya petrolü sahalarındaki üretim bu yıl zirveye ulaşabilir – hatta belki çoktan ulaştı.
© 2025 The New York Times Company
