Tripp Mickle / New York Times
Bu sonbahar Apple amiral gemisi iPhone’larından bazılarını ilk kez Çin dışında üretecek. Bu, Çinli yetkililerin yardımıyla dünyanın en gelişmiş tedarik zincirlerinden birini inşa eden bir şirket için küçük ama önemli bir değişiklik. Ancak çarşamba günü tanıtılması beklenen/ tanıtılan iPhone 14'ün gelişimi, Apple'ın kendisini Çin'den gerçekten ayırmasının ne kadar karmaşık olacağını gösteriyor.
Her iki ülkenin ortak ürünü haline geldi
Yeni operasyonlara ve analistlere aşina olan dört kişiye göre, Apple'ın Çinli çalışanları ve tedarikçileri; son derece popüler olan cihazının 15. yılında üretim tasarımı, hoparlörler ve piller de dahil olmak üzere karmaşık çalışmalara ve sofistike bileşenlere her zamankinden daha fazla katkıda bulundu. Sonuç olarak iPhone, California'da tasarlanan ve Çin'de üretilen bir ürün olmaktan çıkıp, her iki ülkenin ortak ürünü haline geldi.
Çin tarafından sağlanan bu kritik çalışma, ülkenin son on yıldaki ilerlemesini ve Çinli mühendislerin iPhone'ların geliştirilmesine yaptıkları katılımın gelmiş olduğu yeni seviyeyi yansıtıyor. Ülke, şirketleri çok sayıda düşük fiyatlı işçi ve rakipsiz üretim kapasitesine sahip fabrikalarına çektikten sonra, mühendisler ve tedarikçiler, ABD şirketlerinin yüksek teknoloji ürünü aletler üretmek için harcadıkları paradan daha büyük bir pay talep etmek için tedarik zincirini yukarıya taşıdı.
Çin'in iPhone için üstlendiği artan sorumluluklar, Apple'ın ülkeye olan bağımlılığını azaltma çabalarını sorgulanabilir hale getiriyor. Tayvan üzerindeki artan jeopolitik gerilimler ve Washington'da Çin'in bir teknoloji rakibi olarak yükselişiyle ilgili kaynayan endişeler arasında aciliyet kazanan bir amaç.
Hindistan'daki üretimde önemli rol
Hindistan'da faaliyet gösteren Çinli şirketler, Apple'ın Hindistan’da bazı iPhone'ları üretme planında yine önemli bir rol oynayacak. Planları bilen iki kişiye göre, halihazırda Çin genelindeki fabrikalarda iPhone üreten Tayvanlı tedarikçi Foxconn Hindistan'ın Chennai kentinde Hintli işçilerin cihazları montajlaması kısmında liderlik edecek, ayrıca iPhone'lar için şarj cihazları ve diğer bileşenleri tedarik eden yan kuruluşları olan Lingyi iTech de dahil olmak üzere yakındaki Çinli tedarikçilerin desteğini alacak. Bu kişiler, Çin'in BYD'sinin de ekranlar için cam kesme operasyonları başlattığını söyledi.
"Çin'e çok bağlılar"
Bir teknoloji araştırma firması olan Loup Ventures'ın yönetici ortağı Gene Munster, "Çeşitlendirmek istiyorlar, ancak bu zor bir yol. Çin'e çok bağlılar" dedi. Apple bu konuda herhangi bir yorumda bulunmadı. Foxconn, BYD ve Lingyi iTech firmaları da yorum taleplerine yanıt vermedi.
Covir-19 durumu daha da zorlaştırdı
Covir-19 ile ilgili aksaklıklar Apple'ın zor durumunu daha da kötüleştirdi. Çin 2020'de sınırlarını kapattığında, Apple operasyonlarını elden geçirmek ve amiral gemisi iPhone'ların montaj sürecini tasarlamak için California merkezli mühendis ordularını Çin'e uçurma uygulamasını bırakmak zorunda kaldı.
Operasyonlara aşina olan dört kişiye göre, Apple, personeli uzun süreli karantinalara tabi tutmak yerine, Shenzhen ve Şanghay'da daha fazla Çinli mühendisi en çok satan ürününün kritik tasarım öğelerini yönetmeleri için yetkilendirmeye ve işe almaya başladı.
Çin'e dönmek istemediler
Şirketin üretim ve ürün tasarım ekipleri, Asya'daki meslektaşlarıyla gece geç saatlerde görüntülü görüşmeler yapmaya başladılar. Seyahat yeniden başladıktan sonra, Apple, iki haftalık karantina ve dört haftalık çalışma için günde 1.000 dolar maaş teklif ederek çalışanlarını Çin'e dönmeye teşvik etmeye çalıştı. Ödeme 50.000 dolar gibi rakamlara ulaşmasına rağmen, birçok mühendis ne kadar süre karantinada kalacaklarının belirsiz olması nedeniyle gitmeye isteksizdi.
İş ilanları ve maaşlar arttı
Bu kişilerin vurguladığı bir diğer önemli konu da, seyahatin olmadığı dönemde şirketin Asya'daki personeli bir zamanlar California'daki meslektaşlarının yönettiği toplantılara liderlik etmeye teşvik etmesiydi. Personel ayrıca gelecekteki bazı iPhone parçalarının edinileceği Asyalı tedarikçilerinin seçiminden de sorumluydu.
Şirketin bu işleri tamamlayabilmesi için yüksek ücretli işçi tedarik etmek konusunda Çin'den giderek daha fazla yararlanmaktaydı. Teknoloji genelinde işe alım eğilimlerini izleyen GlobalData'ya göre, Apple bu yıl Çin'de 2020'nin tamamında olduğundan yüzde 50 daha fazla iş ilanı yayınladı. Bu insanlar, bu yeni işe alınanların çoğunun Batılı eğitimli Çin vatandaşları olduğunu söyledi.
iPhone'un değerindeki Çin etkisi
Apple'ın çalışma biçimindeki değişiklik, kullandığı Çinli tedarikçilerin sayısındaki artışla aynı zamana denk geldi. On yıldan biraz daha uzun bir süre önce Çin, bir iPhone üretimine çok az değer katıyordu. Önceleri, cihazı ABD, Japonya ve Güney Kore'den gönderilen parçaları montajlayan düşük ücretli işçiler bulunuyordu sadece.
Tokyo'daki Ulusal Politika Araştırmaları Enstitüsü'nde ekonomi profesörü olan Yuqing Xing tarafından yapılan bir araştırmaya göre, çalışma iPhone'un değerinin yaklaşık 6 dolarını veya yüzde 3,6'sını oluşturuyordu. Çin yavaş yavaş dünyanın dört bir yanından Apple'ın tedarikçilerini yerinden etmeye başlayan yerel tedarikçileri besliyordu. Çinli şirketler zamanla hoparlör yapmaya, ekran camı kesmeye, pil sağlamaya ve kamera modülleri üretmeye başladı. Xing'e göre, tedarikçileri artık bir iPhone'un değerinin yüzde 25'inden fazlasını oluşturuyor.
Çin üstünlüğünü artırıyor
Bağımsız bir ekonomik araştırma firması olan Gavekal Dragonomics'in analisti Dan Wang, kazanımların Çin'in akıllı telefon tedarik zincirindeki üstünlüğünü nasıl genişlettiğini gösterdiğini söyledi. “Bu eğilim yavaşlamıyor” diye ekledi.
© 2022 The New York Times Company
