Camille Elemia ve Mike Ives / The New York Times
Geçen hafta sonu Filipinler'de 433 kişi kişi piyango çekilişinde büyük ikramiyeyi kazandıktan sonra ülke çapında insanlar zorlu bir soruyu tartışmaya başladı: Rastgele yapılan bir şey hangi noktada dolandırıcılık gibi görünmeye başlar?
Araştırma yapılacak
Bazı Filipinliler, devlete ait şirketi kabaca 4 milyon dolarlık dolandırıcılık çekilişinin arkasında durmakla suçladı. Ancak bu iddialar hızlıca reddedildi. Yetkililer, piyangonun doğruluğunu güvence altına almak için kazanan çekilişi araştırmayı planladıklarını söyledi.
Sayıların hepsi 9'un katları
Sonuçlara şüpheyle yaklaşanlar, 433 kişinin hepsinin aynı kazanan altı sayı kombinasyonunu (09-45-36-27-18-54) seçmesinin nasıl mümkün olduğunu sorguluyor. Aynı zamanda altı rakamın hepsinin dokuzun katları olmasına da dikkat çekiyorlar. Bazıları ise sonucun basit bir şans vakası olduğuna inanıyor. İstatistikçiler de 433 kazananın büyük vuruş yapmasının matematiksel olarak imkansız olmadığını aktardı.
Singapur Ulusal Üniversitesi'nde istatistikçi olan Chua Tin Chiu, “İnsanlık belirli kalıplar yakalamada iyidiri ancak bunun rastgeliliğe dayalı olup olmadığına da bakmamız gerekiyor. Eğer öyleyse bunda olağandışı bir şey yok” dedi.
“Her şey açıklanabilir”
Milli piyango çekilişleri Filipinler'de her gün yapılıyor ve sonuçlar hem çevrimiçi olarak hem de televizyon ve radyo istasyonları aracılığıyla, genellikle reklamlara ara verilerek yayınlanır. Her çekilişten önce yayın, otomatik piyango makinelerinin ve kazanan numaraları seçmek için kullanılan topların incelenmesini gösteriyor.
1 Ekim'deki Grand Loto çekilişini kazanan 433 kişinin her birinin vergiler dışında en az 545 bin Filipin pesosu ya da yaklaşık 9 bin 300 dolar (Filipinler'deki kişi başına düşen yıllık ortalama gelirin iki katından fazla) alması bekleniyor. Piyangoyu organize eden Filipin Çekiliş Ofisi, kazananların isimlerini açıklamadı.
"Yanlış bir şey görmüyoruz"
Filipin Çekiliş Ofisi'nin Genel Müdürü Melquiades Robles, pazar günü gazetecilere dokuz sayısının popüler olmasının sonuçla bir ilgisi olabileceğini söyledi. Robles, “Aslında dün geceki etkinlik sıradan olaylardan biri. Sadece daha çok kazananımız var. Her şey açıklanabilir. Biz yanlış olan bir şey görmüyoruz” dedi.
Filipinler Üniversitesi’nde matematik profesörü olan Guido David, bir gün sonra Twitter’da piyango sonuçlarının dokuzun katları olmasıyla ilgili bir analizini paylaştı. David sonucun oranlarına dair, “Cevap, diğer herhangi sonuçla aynı olmasında” diye yazdı.
Şans her zaman var
Bu açıklamalar, bazıları Filipinler'deki pazarlarda, alışveriş merkezlerinde ve sokaklarda ve loto satış noktalarında bahis oynayarak yıllarını harcayan eleştirmenleri tatmin etmedi. Birkaç kişi, bu yılın ilk yarısında yaklaşık 443 milyon dolar bilet satan Filipin Çekiliş Ofisi’den bazı yetkililerin, son on yılda rüşvet ve diğer suçlamalardan hüküm giydiğini belirtti.
Uzun süredir bahis oynayan 49 yaşındaki Elizalde Dumile, Çarşamba günü 1 Ekim piyango sonucunun akıllıca olduğunu söyledi. Daha önce aynı numaralardan bazılarını oynamıştı ve her seferinde sadece yaklaşık 500 Filipin peso ya da 8.50 dolar kazandı. Kazanan havuzun boyutu da ona şüphe uyandıracak kadar büyük geldi. Temizlikçi olan Dumile, “Dört yüz otuz üç kişi aynı anda altı sayıyı da doğru mu bildi? Bunda şüpheli bir şey var” dedi.
Hem Meclis hem de Senato'daki milletvekilleri bu hafta çekişmeli çekilişi araştırmayı planladıklarını söyledi. Bu yasa koyuculardan biri, Senato'nun azınlık lideri 3. Aquilino Pimentel Çarşamba günü The Times'a gönderdiği mesajında, sonucun imkansız olmasa da son derece olasılık dışı göründüğünü belirtti.
"Milyonlarca Filipinlinin umutlarını korumalıyız"
Meclis azınlık lideri Marcelino Libanan, kısmen 433 kazananın haberlerinin sosyal medyada ve haberlerde olası dolandırıcılık hakkında çok fazla spekülasyona yol açması nedeniyle bir soruşturmanın haklı olduğunu söyledi. Libanan salı günü yaptığı açıklamada, “Ayrıca, her gün piyango çekilişlerini destekleyen milyonlarca Filipinlinin umutlarını ve hayallerini de korumalıyız” dedi.
Filipinler Üniversitesi'nde istatistikçi olan Czarinne Antoinette Antonio, meslektaşı Guido David'in 1 Ekim piyango çekilişine ilişkin analizinin doğru olduğuna inandığını söyledi. Antonio, araştırmacıların bilet satın alan kişi sayısı da dahil olmak üzere belirli ayrıntılara daha yakından bakarak sonucu daha ayrıntılı analiz edebileceğini de sözlerine ekledi.
Singapur'daki istatistikçi Chua, eleştirilerin rastgeleliğin doğasını yanlış anlayan insanların bir örneği olduğunu söyledi ve ekledi: Bu mümkün olabilir mi? Evet. Şanslar çok mu düşük? Evet. Birinin başına mı gelebilecek bir şey mi? Evet.
© 2022 The New York Times Company
