Valerie Hopkins, Anatoly Kurmanaev ve Jonathan Abrams / The New York Times
Yaklaşık 10 aylık savaş, yaptırımlar, nükleer tehditler ve Rus devletinin sürekli izlenmesinden sonra bazı Amerikan ve Avrupa vatandaşları, çoğu durumda profesyonel fırsatlar ve daha yüksek maaşlar nedeniyle Rusya'da yaşamaya ve çalışmaya devam ediyor.
Bazı Batılı sporcular, iş adamları ve sanatçılar, Rus yetkililerin Şubat ayında Amerikalı basketbolcu Brittney Griner'i uyuşturucu suçlamasıyla tutuklayıp hapse atmasına rağmen kalmayı seçti. Griner geçen hafta perşembe günü serbest bırakıldı ve Rus silah tüccarı Viktor Bout ile yapılan bir mahkum takasıyla ABD’ye geri gönderildi.
Birçok şirket faaliyetlerini kısıtladı
Griner'ın tutuklanması, Rusya'ya seyahat etmek veya Rusya'da çalışmakla ilgili kararlara karmaşık yeni bir faktör ekledi. Zaten arka planda Ukrayna’da savaş varken bu endişe verebilecek karar. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana binden fazla çokuluslu şirket Rusya'daki faaliyetlerini kısıtladı ve genellikle ilk ayrılanlar yabancı yöneticiler oldu. Batılı üniversitelerin büyük çoğunluğu, Rus meslektaşlarıyla öğrenci değişim programlarını durdurdu. Çoğu büyük Avrupa ve Amerika kültür kurumu, Moskova'daki Bolşoy ve St. Petersburg'daki Mariinsky dahil olmak üzere Rus tiyatroları ve müzeleriyle olan işbirliklerini sona erdirdi.
Ancak diğer bölgelerde, Griner'in tutuklanmasından bu yana Batılıların sayısı sabit kaldı, hatta arttı. Çoğu kariyerlerini ilerletmek için kalmayı seçiyor ancak siyasi nedenlerle Rusya'yı evleri yapan Amerikalılar da var. Bu ay Rus vatandaşlığı için yemin eden eski istihbarat analisti Edward Snowden ve aktör Steven Seagal gibi ünlü isimler de buna dahil.
Uzun zamandır en çok Rusya’yı tercih eden Batılılar sporcular oldu. Dünya çapında müşterileri olan bir menajer olan Bill Neff, "Kariyerleri gerileyen oyuncular, alışık oldukları gelir düzeyini korumak için oraya gittiler" dedi.
Savaşın patlak vermesinden sonra Rusya ve komşularının yer aldığı Kıta Hokey Ligi'ndeki Rus takımları, yabancı oyuncularının yaklaşık yarısını kaybetti. Finliler ve İsveçliler, büyük ölçüde ülkelerinin Rusya'nın saldırganlığına karşı katı tutumuna bağlı kalarak göçe öncülük ettiler.
Rusya'dan ayrılmıyorlar
Ancak Avrupalıların yarattığı bazı boşluklar Amerikalı ve Kanadalı oyuncular tarafından dolduruluyor. Bunlar arasında her ikisi de bu sonbaharda Rus takımlarına katılan Pittsburgh Penguins ile NHL şampiyonluğu kazanan Kanadalı Scott Wilson ve Amerikalı Alexander Chmelevski yer alıyor.
Amerikan spor ajanslarının hesaplarına göre Rusya'nın önde gelen erkekler basketbol liginde oynayan ya da oynamayı planlayan Amerikalı sayısı sadece 1-2 ay önce 30’ken şu an 42’ye yükseldi. Takım kadrolarının bir analizi, bu sezon önde gelen Rus takımlarıyla sözleşme imzalayan 29 Amerikalı ve Kanadalı hokey oyuncusu olduğunu ve bazılarının Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra katıldığını gösteriyor. Griner'ın tutuklanmadan önce temsil ettiği Rus kadın basketbol takımında oynayan bir Amerikalı bile var.
Bu sporcular, Rusya'da oynamanın risklerini büyük spor pazarındaki profesyonel ve finansal fırsatlara karşı değerlendirerek tüm Amerikalılara Rusya'yı derhal terk etmelerini tavsiye eden ABD Dışişleri Bakanlığı'nın uyarılarına rağmen kaldılar. Amerikalı sporcuları temsil eden birçok menajer, Griner'ın Rusya'da gözaltına alınmasıyla ilgili sorulara yanıt vermedi.
"Biz hiçbir sorun yaşamadık"
Rusya'da dört erkek Amerikan basketbolcuyu temsil eden İspanyol spor temsilcisi David Carro, "Griner davasının basketbolla hiçbir ilgisi olmayan şeylerle ilgili. Brittney Griner oradayken hiç sorun yaşamadık ve şimdi daha da az sorun yaşadık” dedi ve “Amerikalılarımız maaşlarını hemen alıyor ve Rusya'da çok iyi yaşıyorlar" diye ekledi.
Yüksek maaşlar ödeniyor
Birçok Amerikalı basketbolcu, sezon dışında para kazanmak veya kariyerlerini uzatmak için Rusya'ya gidiyor. Rusya üst düzey isim oyunculara göz diktiği için genellikle yüksek maaşlar ödüyor. Sporcular 1 milyon dolardan fazla kazanmak ve genellikle ücretsiz barınma ve araba alabilmek gibi şanslar elde edebiliyor.
"Paranın artmasına değer mi?"
Yaklaşık 30 profesyonel basketbolcuyu temsil eden Neff, Griner'in özgürlüğünün Ukrayna ile çatışma sırasındaki Rusya'ya oyuncu gönderme konusundaki ihtiyatlılığını azaltmadığını söyledi. Müşterilerini oraya gitmekten caydırdı ve şu anda Rusya'da hiç oyuncusu yok. Neff, Griner’in serbest bırakılması hakkında "Bunun hiçbir şeyi değiştirdiğini düşünmüyorum. Rusya'ya birini gönderirseniz riskler olduğunu bilirsiniz. Artan para riske değer mi? Yaptığınız seçim bu” dedi.
Hala tutulu olanlar var
Hala Rusya'da tutuklu birkaç Amerikalı var. Biri, Aralık 2018'de gözaltına alınan, casusluktan hüküm giyen ve 16 yıl hapis cezasına çarptırılan Paul Whelan; ABD Dışişleri Bakanlığı, haksız yere tutuklandığını söylüyor. 60 yaşındaki tarih öğretmeni Marc Fogel, 2021'de yaklaşık yarım ons tıbbi esrar bulundurduğu için gözaltına alındı. Haziran ayında 14 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Yeni takaslar olabilir
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cuma günü Kırgızistan'a yaptığı ziyarette ABD ile yeni mahkum değişimi olasılığı hakkında yorumda bulundu ve "Her şey mümkün, özel servisler aracılığıyla temaslar devam ediyor" dedi.
CIA’in Rusya analizi eski direktörü ve Başkan Yardımcısı Dick Cheney'in Rusya danışmanı George Beebe, Rusya'da Amerikalılar için riskler olmasına rağmen, Bout-Griner takasının uydurma bahanelerle Amerikalının tutuklanma şansını artırmadığını düşündüğünü söyledi.
Quincy Enstitüsü düşünce kuruluşunun program direktörü Beebe bir telefon görüşmesinde, "Rusya'da yaşayan ve çalışan Amerikan vatandaşları için tehlike olmadığını söyleyemem. Kesinlikle var. Rus hükümetinin Amerikalılarla ilişkilerinde hoşgörülü olması pek olası değil” diye konuştu.
"Oyunun kuralları sürekli değişiyor"
Ancak güvenlik hizmetlerinde uzman Rus gazeteci Andrei Soldatov, oyunun kuralları sürekli değişirken tahminlerde bulunmanın zor olduğunu belirtti. Soğuk Savaş döneminde, kuralların tanımlanmış ve öngörülebilir olduğunu söyledi. Ancak Ukrayna'daki savaş tırmanmaya devam ederken, diplomasi bilinmeyen bir bölgeye giriyor. Bir telefon görüşmesinde Soldatov, "Hepimiz bunu her zaman Soğuk Savaş ile karşılaştırma eğilimine sahibiz ancak bu öyle bir şey değil. Soğuk Savaş, kimsenin sıcak bir savaş istemediği ya da ilgilenmediği bir dönemdi. Ve şimdi daha da büyüyebilecek gerçekten büyük bir savaşımız var. Hiç kimse buna göre bir stratejiyi rasyonelleştiremez veya tahmin edemez ve geliştiremez, bu bir sorun” dedi.
© 2022 The New York Times Company
