Stanley Reed / The New York Times
İran'ın Salı gecesi İsrail'e fırlattığı füzeler Çarşamba günü petrol fiyatlarını yükseltmeye devam ederken, yatırımcılar Orta Doğu'da daha geniş çaplı bir çatışmanın küresel arzı sekteye uğratabileceğinden endişe ediyor.
Uluslararası gösterge olan Brent ham petrolü Çarşamba günü varil başına yaklaşık 76 dolara yükselerek önceki günkü kazançlarını genişletti. Füze saldırısından önce petrolün varili 71 doların biraz üzerinde işlem görüyordu.
Çin'deki zayıf talep petrol fiyatlarını baskılıyor
İsrail ile İran ve vekilleri, özellikle de Lübnan'daki Hizbullah arasında yoğunlaşan çatışmalar petrol piyasasına ilişkin korkuları arttırıyor, ancak şu ana kadar bu endişeler Çin'deki zayıf talep ve ABD ve diğer ülkelerdeki petrol üretiminin artması gibi faktörler nedeniyle ağır basıyor.
Tüccarlar ayrıca Orta Doğu'da bir yıl süren çatışmaların ardından arzda çok az kesinti yaşandığının da farkında. Petrol fiyatları yılın başlarında varil başına 90 doların üzerindeyken son aylarda istikrarlı bir şekilde düşüyor.
Savaşın bölgeye yayılma riski büyüdü
Ancak tehdit giderek büyüyor. Örneğin İsrail, İran'ın Basra Körfezi'ndeki Kharg Adası'nda bulunan ana petrol ihracat terminaline, ülkenin petrol gelirlerini engellemek amacıyla saldırabilir.
İran günde yaklaşık 2 milyon varil ya da dünya arzının yaklaşık %2'sini pompalayan büyük bir petrol üreticisi.
Yaptırımlar İran'ın üretimini sınırlıyor ve Çin gibi ülkelere satışını kısıtlıyor. Yine de İran'ın arz kaybının petrol fiyatlarının üzerinde bir etkisi olabilir.
Bir araştırma şirketi olan Energy Aspects'in jeopolitik başkanı Richard Bronze, “Çin herhangi bir arz kesintinin etkisini doğrudan hissedecektir” dedi ve sözlerine şöyle devam etti:
“Ancak İran'ın arzında yaşanacak önemli bir kayıp, Çinli alıcıların alternatif kaynaklara yönlendirecek ve rekabetin artması ile yükselen fiyatların da etkisiyle petroldeki arz krizinin etkisi daha geniş bir pazarda hissedilecek”
Bir yatırım bankası olan RBC Capital Markets analisti Helima Croft, İran'ın Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi yakın ülkelerdeki petrol tesislerine yönelik saldırılarının daha büyük bir endişe kaynağı olacağını söyledi.
Croft bir notunda “İran ve vekilleri, mevcut krizin topyekûn bir savaşa dönüşmesi halinde savaşın faturasını bölgeye yaymak için bölgenin diğer bölgelerindeki enerji üslerini hedef alabilir” dedi.
Şimdiye kadar, İran ve Suudi Arabistan arasında 2023 yılında varılan diplomatik yakınlaşma, bu tür sert eylemleri engellemeye yardımcı oluyor gibi görünüyor.
© 2024 The New York Times Company
