Jack Nicas, Adam Rasgon, Hiba Yazbek / The New York Times
İsrail güçleri geçen yıl Gazze Şeridi'ne ilk kez girdiğinde, yoğun kent merkezlerinden İsrail sınırına yakın küçük çiftliklere kadar uzanan Kuzey Gazze'yi hedef aldı.
Ordu, Hamas savaşçılarının buradaki sivillerin arasında saklandığını söyledi, bu yüzden yerleşim mahallelerini, hastaneleri ve sığınaklara dönüştürülen okulları vurdu. Bu, savaşın en ölümcül anlarından biriydi.
Şimdi, neredeyse tam bir yıl sonra, her şey yeniden yaşanıyor, kendini tekrar ediyor.
Kuzey Gazze, geçtiğimiz beş hafta boyunca İsrail ordusunun şimdiye kadarki en yıkıcı saldırılarının başlangıç noktası olan bir İsrail saldırısının merkezi. Birleşmiş Milletler'e göre, ordunun Hamas'ın yeniden dirilişi olarak adlandırdığı durumu bastırmak için askerler, tanklar ve silahlı insansız hava araçları neredeyse her gün bölgeyi vurarak 100 bin bölge sakinini yerinden etti ve muhtemelen 1000'den fazlasını öldürdü. (Bu istatistikler siviller ve savaşçılar arasında ayrım yapmıyor).
Birçok bölge sakini ve bir doktor, bölgede çok fazla ceset olduğunu ve sokak köpeklerinin cesetleri parçalamaya başladığını belirtiyor.
Kuzey Gazze'de serbest gazetecilik yapan 34 yaşındaki İslam Ahmad, komşularının toplu mezara gömülmesine yardım ettiğini anlatırken, “Son dört haftadır yaşananları özetlemek gerekirse, bir halkın yok edildiğini söyleyebilirim” dedi.
Siviller yeniden çapraz ateş altında
Çatışmaların Gazze'nin en kuzey bölgelerine geri dönmesi, İsrail'in yaklaşımının nasıl kanlı bir oyuna dönüştüğünü, İsrail ordusunun Hamas savaşçılarını daireler çizerek kovaladığını ve sivillerin sık sık çapraz ateş arasında kaldığını gösteriyor.
İki İsrailli güvenlik yetkilisi, Başbakan Binyamin Netanyahu da dahil olmak üzere İsrailli yetkililer arasında yıllardır dolaşan bir ifadeyi kullanarak bu durumu çim biçmeye benzetti. Hamas hücreleri her yeniden büyüdüğünde, İsrail güçlerinin onları kesmek için geri geleceğini söylüyorlar.
Bu tür döngüsel çatışmalar, 14. ayına giren savaşta İsrail'in belirsiz stratejisini yansıtıyor. İsrail Hamas'ın üst düzey askeri liderliğinin çoğunu ortadan kaldırdı, binlerce savaşçısını öldürdü ve tünellerinin çoğunu çökertti, ancak İsrail savaşı bitirme noktasında hiç sinyal vermedi.
Bunun nedeni kısmen İsrail güçlerinin fazla mevzi tutmaktan kaçınması ve Netanyahu'nun uygulanabilir bir savaş sonrası planına bağlı kalmaması. Ortaya çıkan güç boşluğunu Hamas doldurdu.
Kuzey Gazze, Gazze'nin beş vilayetinden en kuzeyde olanı ve Gazze Şehri'nin hemen kuzeyinde yer alıyor. İsrail güçleri geçen yıl bölgeyi bombaladıktan sonra bölgeyi terk etti. Mayıs ayında yoğun bir çatışma için geri döndüler ve Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e düzenlediği saldırıda ele geçirilen yedi rehinenin cesedini kurtardılar. Sonra tekrar ayrıldılar. Hamas savaşçıları yeniden toplandı ve şimdi ordu bir kez daha geri döndü.
İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan üst düzey bir İsrailli güvenlik yetkilisine göre bu seferki amaç Gazze'nin kuzeyindeki Hamas savaşçılarını Gazze Şehri'ndeki diğer Hamas savaşçılarından izole etmek. Yetkili, İsrail'in geçen ay Kuzey Gazze'de 500 şüpheli Hamas savaşçısını yakaladığını ve 750'sini öldürdüğünü söyledi. Yetkili, ordunun sivilleri tahliyeye teşvik ettiğini ancak sivil kayıpları takip etmediğini söyledi. Yetkili, kuvvetlerin en az bir ay daha kalmayı planladığını söyledi.
Bir zamanlar Gazze'deki İsrail güçlerine komuta eden emekli general Gadi Shamni, tam işgalin çok fazla kaynaklar gerektireceğini, ancak mevcut yaklaşımın geçici bir çözüm olduğunu ve bölge sakinleri için kötü sonuçlar doğurduğunu söyledi.
“Bu sokakları ve caddeleri boşaltır boşaltmaz Hamas kontrolü derhal yeniden ele geçirecektir” diyen Shamni, sözlerini şöyle sürdürdü: “Buradaki asıl sorun İsrail hükümetinin ve Netanyahu'nun Gazze'yi yönetmek için Hamas'a bir alternatif bulmak gibi gerçek bir çözümü atlamasıdır”.
Savaş bölgesinde durum çok daha vahim
Sahadaki durum, bazı ölçütlere göre, bir yıl öncesine göre daha da vahim. Altyapı çöküyor, insani yardım ciddi şekilde kısıtlanmış durumda ve pek çok acil durum çalışanı ve yardım grubu ülkeyi terk etti. Cuma günü, BM destekli bir panel Gazze'nin kuzeyinde kıtlığın “yakın” olduğunu söyledi.
Hastaneler de sallantıda ve tedavi edilebilecek pek çok hasta ölüme terk edilmiş durumda. 30 Ekim'de Jabalia'daki Kamal Adwan Hastanesi'nin müdürü Dr. Hussam Abu Safiyah, acil bir çağrı yayınlayarak hastanede cerrah bulunmadığını ancak ameliyat edilmesi gereken çok sayıda yaralı olduğunu söyledi.
Ebu Safiye'ye göre sonraki beş gün boyunca hastane üç kez bombalandı.
Gazze sağlık yetkilileri İsrail güçlerinin hastaneyi bombaladığını söyledi. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bir İsrail saldırısının birkaç gün önce teslim edilen tıbbi malzemeleri yok ettiğini söyledi.
İsrail ordusu yaptığı açıklamada hastaneyi bombalamadığını söyledi. Ordu, bir vakada hastaneden yaklaşık 330 metre uzaklıktaki bir hedefi vurduğunu söyledi. Ordu, bir diğerinde ise Hamas savaşçıları tarafından yerleştirilen bir patlayıcı düzeneği suçladı. Üçüncü bir vakada ise bilgi sahibi olmadığını söyledi.
Açıklamada Hamas'ın “Kamal Adwan Hastanesi örneğinde olduğu gibi hassas alanların içine, altına ve yakınına terör altyapısı yerleştirerek sivilleri kullandığı” belirtildi.
Ebu Safiye geçen hafta The New York Times'a verdiği demeçte hastane personelinin hala kuşatma altında olduğunu söyledi. “Acilen dünyaya, uluslararası ve insani yardım kuruluşlarına başvurduk” diyen Safiye "Ancak bir yanıt alamadık" dedi.
Safiye, hastanede militan görmediğini ancak herhangi bir kurbanı tedavi edeceğini söyledi.
BM, İsrail'in Kuzey Gazze'ye neredeyse tüm insani yardımı kestiğini söyledi. ABD'nin İsrail'e daha fazla yardıma izin vermesi için tanıdığı süre bu hafta doluyor.
BM'ye göre bölgede savaş öncesi nüfusun beşte biri kadar (95 binden az) insan kaldı. İsrailli yetkililer ise bu sayının çok daha az olduğunu söyledi. Aralıksız yapılan bombardıman, Filistinliler arasında İsrail'in kuzey Gazze'yi kalıcı olarak insansızlaştırmaya niyetli olduğu korkusunu körükledi.
Savaşın başlamasından bu yana İsrail, Gazze'deki Filistinlileri güvenlikleri için güneye göç etmeye çağırdı - her ne kadar güneyi de defalarca bombalamış olsa da. İsrail hükümeti, önde gelen eski bir general tarafından ortaya atılan, Gazze'nin kuzeyinde kalan 400 bin kişiyi bölgeden çıkarmak ve yiyecek ve suyu keserek Hamas'ı teslim olmaya zorlamak için bir plan üzerinde çalıştığını kabul etti.
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar Pazartesi günü yaptığı açıklamada bölge sakinlerinin savaştan sonra kuzey Gazze'ye dönebileceklerini söyledi.
© 2024 The New York Times Company
