Andrew E. Kramer ve Maria Varenikova / The New York Times
Ludmila Yashenko Ukrayna'nın başkentinin arka plan gürültüsüne dönüşen bombardımandan gizlenirken, tozlu bir merdiven boşluğunun aşağısında bebeklere bakıyor. Düzenli olarak bebek mamalarıyla beslenen, düzgünce sıralanmış beşiklerde üşüyerek uyuyan tam 19 tane bebek…
Mutfakta şişeler için bir sterilize edici alet, çocuk odasında ise bebek bezleriyle dolu bir hijyen istasyonu var. Yashenko ve diğer bakıcılar savaştan en son haberleri öğrenmek için dikkatle televizyon izlerken bile bebekleri kucaklarında hoplatıyor ve önlüklerini düzeltiyorlar.
Ukrayna'da ölüm ve yıkım çok yaygın. Ancak bu bodrumda yeni sorunların beraberinde yeni hayatlar da var.
Bebekler biyolojik ebeveynleri hala ülke dışındayken, taşıyıcı anneler aracılığıyla doğdular. Savaş nedeniyle, yeni doğanların vatandaşlığı ve yasal vasilerinin kim olduğu belirsiz. Bunun sebebi Ukrayna yasaları doğrultusunda biyolojik ebeveynlerin, doğum sırasında bebeklerinin vatandaşlıklarını doğrulamak için yanlarında olma zorunluluğu.
Ayrıca, nasıl emniyete alınacakları, hatta bunun olasılığı hakkında da bir sorun var.
Taşıyıcı anne adayları savaş sebebiyle başka yerlerde kapana kısılmış durumda. Yurt dışındaki çiftler bebeklerine nasıl ulaşacaklarını bilmiyor. Ukraynalı kadınlarla müstakbel ebeveynler arasında bağlantı kuran bir görevli, iki müşterisinin yeni doğan bebeği ile Kiev'den kaçtı.
Yashenko ve diğer dadılar, savaştan giderek daha da fazla endişe duysalar da Kiev’deki bodrum katında bebeklere bakmaya devam ediyorlar.
Asker olan eşi ve iki oğlu, 51 yaşındaki Yashenko'nun Kiev'den çıkmasını istese de o “Elbette bebekleri bırakamayız” diyor: “Gitmemi istiyorlar ama iş arkadaşlarımı, işimi, bu bebekleri bırakamam. Her şey yerli yerine oturana kadar burada kalacağım."
Ukrayna sektörün en büyüklerinden
Ukrayna, yabancılara taşıyıcı annelik hizmeti sunan az sayıda ülkeden biri. Bazı tahminlere göre bu sektörde dünyanın en büyüğü. Bu sektöre dahil olan avukatlar, Ukrayna'da yabancı müşteriler için taşıyıcı anne olarak şu anda yaklaşık 500 kadının hamile olduğunu belirtiyor.
ABD, Avrupa, Güney Amerika ve Çin'de çocuk sahibi olamayan çiftler Ukrayna'ya yöneldi. Avukatlar, taşıyıcı anneliğin güvenli olduğunu ve bu tür çiftlere yeri doldurulamaz bir hizmet sağladığını söylüyor.
Taşıyıcı annelik, Ukrayna'da büyük ölçüde yoksulluk nedeniyle büyüdü. Buradaki taşıyıcı anneler çocuk başına ortalama 15 bin dolar kazanıyor. Ukrayna, eşcinsel veya çocuklarının cinsiyetini seçmek isteyen çiftler için taşıyıcı anneliğe izin vermiyor.
Kiev'deki bodrum bakımevini işleten, sektörün en büyüğü BioTexCom dahil olmak üzere, on dört şirket Ukrayna'da bu hizmeti sunuyor.
BioTexCom'un sahibi Albert Tochylovsky, bir röportajda bodrum bakımevini kurarken zor bir seçimle karşı karşıya kaldığını söyledi. Diğer seçeneğin, savaş sırasında doğuma yakın 40 kadın ile ülke boyunca yola çıkmak olduğunu belirtti. Ardından, bebeklere bakacağına söz verdi.
“Belki de yanlış bir karar verdim” diyen Tochylovsky de yaptığı seçimden endişe duyduğunu ve durum kötüleşirse bodrumdaki bakımevini kapatıp bebekleri tahliye etmeye çalışacağını vurguluyor.
Yasal sonuçları belirsiz olmakla birlikte, sektördeki bazı insanlar bebekleriyle halihazırda kaçtı. Taşıyıcı annelik hizmetlerini düzenleyen bir görevli olan Svitlana Burkovsa, batıdaki Slovakya sınırına yakın Uzhhorod kentine iki yeni doğan bebeği götürdüğünü belirtti.
Baktığı bebeklerin müşterileri Çin'de yaşayan iki çift olan Burkovsa, “Bebekler iyi. İşe aldığım bir dadı ve ben onlara iyi bakıyoruz. Artık onlara bakmaktan başka seçeneğim yok” diyor.
Burkovsa, başka müşteriler tarafından işe alınan iki hamile vekil anneyi de takip ediyor. Bu vekil annelerin teslim tarihlerine yaklaştıklarını, ancak Kiev'den çok uzak olmayan bir yerde sıkışıp kaldıklarını söyledi. Batı Ukrayna'daki bir doğumevine giderek zamanında doğum yapmalarını sağlamaya çalışıyor.
Uluslararası taşıyıcı annelik işi, seyahat ve yasal hizmetlerin titiz uyumuna dayanır. Ancak, bu gereklilikler savaş dolayısıyla kesintiye uğradı.
Sadece adının kullanılması şartıyla konuşan taşıyıcı anne Anna, kocası gönüllü bir asker olarak kaydolduğu ve onun yanında olmak istediği için Kiev'den ayrılmadığını söylüyor. Telefonda, bir yandan da kendi oğluna baktığının altını çizdi: “Eşimi gerçekten geride bırakmak istemiyorum. Ama iki hayat kurtarmak zorundayım; birine hamileyim, diğeri 9 yaşında ve dairemizde koşuşturuyor”.
Anna taşıdığı bebeğin biyolojik ebeveynlerinin Çin'den olduğunu söyledi. Güvenliği Çinli çifti doğrudan ilgilendirse de, artık durumu hakkında karar verme imkanları yok.
Anna: Umarım doğurma vaktim gelene kadar savaş biter
İki çocuğu olan 26 yaşındaki Ania, ikinci kez taşıyıcı annelik yapıyor. İlk taşıyıcı anneliği sırasında doğurduğu bebek, Covid-19 seyahat kısıtlamaları nedeniyle müşteriler tarafından hemen alınamadı. Ania “Şanslı değilim” diyor.
Şimdi 31 haftalık ikizlere hamile ve Ukrayna'nın merkezindeki Kamianske'den kaçtıktan sonra Lviv yakınlarında yaşıyor. Müşterilerinin Batı Avrupa'ya taşınmasını istediğini söyledi. Ancak bunu yapmaktan korkuyor çünkü Ukrayna dışında taşıyıcı annelik yasaları daha sıkı ve bebeklerin yasal vasisi olarak kaydolması gerekebilir.
İkizlerin biyolojik babası Frederic, yasal belirsizlikler konusunda Ania ile aynı korkuları paylaşıyor. O ve eşi, taşıyıcı annelik düzenlemelerinin daha büyük yasal engellerle karşılaştığı Fransa'da yaşıyor.
Ukrayna'da savaş olasılığı hakkında alarmların yükseldiği Kasım ayında, Frederic taşıyıcı annelik şirketine Ania ile doğrudan iletişime geçebilmek için ısrar etti. Çift Ukrayna'ya gitti ve şimdi Lviv yakınlarında Ania, kocası ve iki çocuğuyla birlikte yaşıyorlar.
"Bu süreçte kendimizi çok yalnız hissediyoruz” diyen Frederic'e göre, kendisinin ve eşinin ikizlerin genetik ebeveynleri olduğunu kanıtlayan tüm belgelerin Kiev'de bırakılmış olması sayısız sorunlarından sadece biri: "Bizimkiyle aynı sorunu yaşayan bir aile duydunuz mu?”
"Savaştan önceki Ukrayna'ya uyanmak istiyorum"
BioTexCom'un Kiev’deki bodrum katı bakımevinde bebekler numaralı beşiklerde uyuyor. Düzenli kontroller için bir doktor geliyor. Bakımevi temiz ve iyi aydınlatılmış. Kundaklarında pembe fil ve çiçek baskıları var.
Bakımevinde çalışan dadı Yashenko, “Ebeveynler Ukrayna'daki durum hakkında çok endişeli. Sadece bu anlamsız savaşın sonunu bekliyorlar" diyor.
Yashenko ayrıca, bazen uyuduğunu hissettiğini ve savaştan önceki Ukrayna'ya uyanmak istediğini belirtiyor: "Bu sadece bir kabus. Uyanmak istiyorum." Öte yandan, bodrumun güvenli olduğunu ve bebeklerle kalacağını da vurguluyor.
Yashenko'nun bebeklerin ebeveynlerine bir mesajı var: “Bakılıyor, besleniyor, seviliyorlar. İhtiyacımız olan her şeye sahibiz.”
©️ 2022 The New York Times Company
