25 Nisan 2024, Perşembe Gazete Oksijen
Haber Giriş: 22.05.2022 12:38 | Son Güncelleme: 22.05.2022 13:32

Lviv Orkestrası Rus füzeleri altında çaldı

Rus işgali Uluslararası Lviv Orkestrası’nın yıllık festivallerinde çalmasını engellemedi. Müzisyenler insani yardım merkezine dönüştürülen tiyatrolarında provalarını yaparak hazırlandı. Kimileri bombalardan kaçarak geldi, kimileri de savaşın katılaştırdığı kalplerini müzikle onarmaya...
Orkestra sahneyi insani yardım kutularıyla birlikte paylaştı. 20 Mayıs 2022. (Diego Ibarra Sanchez/The New York Times)
Orkestra sahneyi insani yardım kutularıyla birlikte paylaştı. 20 Mayıs 2022. (Diego Ibarra Sanchez/The New York Times)

Erika Solomon / The New York Times

Seyirciler ilaç kutuları, ilk yardım çantaları serumların arasında yerlerini aldı. Orkestranın dört üyesi cephelerde savaştığı için eksikti. Misafir vokallerinin birçoğu bombalardan ve vahşetten kaçtıktan sonra sahnede koroyla birlikteydi. Ukrayna'daki savaş Lviv Filarmoni'nin kırk senedir her yıl düzenlediği yaz müzik festivalinin planlamasını alt üst etti. Ancak gösteri müzisyenler ve seyirciler için devam etmeli. 

“Dua umudun bir biçimidir”

Batı Ukrayna'daki Barok, pastel renkli konser alanı savaş sırasında insani yardım malzemeleri için bir koordinasyon alanı haline geldi. Ancak müzisyenlere ve korolara ev sahipliği yapmaya devam etti. Orkestra bu bahar festivalin ilk performansında hareketli bir müzik çalmak yerine Mozart'ın Requiem bestesiyle açılış yapmaya karar verdi. Cuma gecesi gerçekleştirilen konser üç aylık savaşta kaybedilen Ukraynalılara bir saygı duruşu niteliğindeydi. 

Ukrayna Lviv'deki performans öncesi enstrümanlarını hazırlayan müzisyenler, 20 Mayıs 2022 (Diego Ibarra Sanchez/The New York Times)

Seyircilerin arasındaki öğretmen Liliia Svistovich, "Burası artık bir tıp alanı. Hem beden hem ruh için. Requiem'in yasla ilgili olduğunu, hüzünlü bir beste olduğunu anlıyoruz. Ancak bir dua gibi. Dua etmek her zaman umudun bir biçimidir” diye konuştu.

Konser neredeyse erteleniyordu

Konserin başlamasına yaklaşık bir saat kala hava saldırısı sirenleri çalmaya başladı. Lviv Uluslararası Senfoni Orkestrası'nın direktörü Iolanta Prishliak durum netleşene kadar konseri ertelemeye hazırlanıyordu. Doktorların tıbbi malzemeleri topladığı arka odada beklerken Ukrayna'nın güç durumdaki doğusuna yardım götüren gönüllüler onu aradı. 

20 Mayıs 2022. Ukrayna Lviv (Diego Ibarra Sanchez/The New York Times)

59 yaşındaki Prishliak artık yalnızca orkestranın direktörü değil. İstila başladığından beri savaşın ön saflarına giderken tiyatrodan da geçen erzakların akışını da yönetti. Her iki işini de aynı binada yürütüyor.

“Savaş kalbinizi taş gibi yapar”

“Otomatik pilotta çalışıyorum” diyen Prishliak sabah 4'ten beri ayaktaydı ve oldukça yorulmuştu. Yine de müzik dolu bir geceyi dört gözle bekliyordu. Direktör “Savaş kalbinizi taş gibi yapar ama müzik onu yeniden yumuşatabilir” diye konuştu.  Alt katta orkestra şefi Volodymyr Sivokhip ofisinde bir takım elbise giyiyor, bariton solist yakındaki bir odada arpejler söylüyordu.  

Müzisyenler ve gönüllüler beraber çalıştı

Sanatçılar, gönüllüler ve doktorlar çevrelerindeki malzemeleri organize ederken haftalarca insani yardım kutularının arasında prova yaptı. Müzisyenler bazen yardım görevlilerine yardım etti. Bazen de sağlık görevlileri onları dinlemek için işlerini durdururdu. Sivokhip gülümseyerek "Bir şekilde birbirimize destek oluyoruz" diyor. 

Performansa katılan seyirciler. 20 Mayıs 2022 (Diego Ibarra Sanchez/The New York Times)

Sivokhip sahneye çıktığında seyircilere Lviv'de hava saldırısı sirenlerinin çaldığını, doğu Harkov bölgesindeki bir bombanın kültür merkezini ve onunla birlikte yerel tiyatroyu moloz haline getirdiğini söyledi.

“Müzisyenler sessiz kalmamalı”

Ağıt sona erdiğinde orkestra üyeleri ve seyirciler gözyaşlarına boğuldu. Yerel bir akademinin müdiresi Natalia Dub “Alarmların ve sirenlerin sesi, şefin sözleriyle kafamızda birleşti. Müzisyenlerin neden sessiz kalmaması gerektiğini anladık” dedi. Bu yıl görünümüne daha önceki yaz festivallerinde olduğu kadar özen göstermişti. Kırmızı bir ruj sürmüş, dizi incilerini takmıştı. Dub “Buraya gelmeliyiz. Olmamız gereken yer burası" diye konuştu.

© 2022 The New York Times Company