Ryan Mac, Sheera Frenkel and Kevin Roose / The New York Times
Geçen yıl Ekim ayında, Facebook'un CEO'su Mark Zuckerberg, şirketin adını Meta olarak değiştirdiğini ve bir metaverse şirketi olacağını duyurduğunda, milyarlarca insanın dijital ortamlarda yaşayacağı, sanal dünyalarda çalışacağı, sosyalleşeceği ve oyun oynayacağı ütopik bir gelecek vizyonu çizdi.
Çalışanlar şikayet ediyor
O zamandan beri Meta, Zuckerberg'in hayalini gerçekleştirmek için milyarlarca dolar harcadı ve binlerce çalışanı görevlendirdi. Ancak Meta'nın metaverse çabaları zorlu bir başlangıç yaptı. Bazı Meta çalışanları, tutarlı bir plandan ziyade Zuckerberg'in kaprislerine bağlı görünen stratejik değişikliklerinden şikayet ediyorlar. Şirketin işi yeniden şekillendirme mücadelesi, bir düzineden fazla mevcut ve eski Meta çalışanı ile yapılan röportajlarda ve The New York Times tarafından elde edilen şirket için yazışmalarda anlatıldı.
Hisseleri geçen yıl yüzde 60 düştü
Salı günü Meta'nın diğer yeni metaverse özellikleriyle birlikte bir yeni bir VR başlığını tanıtması bekleniyor. Diğer alanlardaki düşüşlerini telafi etmek ve kendini dönüştürmek için yarışan şirket için riskler yüksek. İşinin diğer bölümlerindeki düşüşleri telafi etmek için kendini dönüştürmek için yarışan şirket için riskler yüksek .TikTok, genç kullanıcıları, Meta'nın iki büyük gelir kapısı olan Facebook ve Instagram'dan uzaklaştırıyor. Apple’da mobil işletim sisteminde, Meta’nın milyarlarca dolarlık reklam gelirlerine mal olan değişiklikler yaptı.
Şirketin hisse senedi fiyatı geçen yıl yaklaşık yüzde 60 düştü. Bu sadece piyasada yaşanan krizden değil aynı zamanda bazı yatırımcıların Metaverse'in yakın zamanda oldukça kazançlı olacağına dair şüphelerinin bir yansıması. Eylül ayı sonlarında şirket, işe alımların çoğunu donduracağını açıkladı ve Zuckerberg, çalışanları işten çıkarmaların gelebileceği konusunda uyardı.
"Alaycı olmak kolay"
Zuckerberg’in tavsiyelerini aldığı bir yatırımcı ve metaverse zumanı olan Matthew Ball, “Meta'nın 2022'de karşı karşıya olduğu baskılar ani gelişti, önemliler ve metaverse ile ilgili değiller. Zamanlama onun düşündüğünden daha uzak bir gelecekte olsa bile Mark'ın metaverse hakkında özetlediği hemen hemen her şeyin doğru olma riski var” dedi.
Meta sözcüsü Andy Stone yaptığı açıklamada, şirketin hala doğru yolda olduğuna inandığını söyledi. Stone, “Yeni ve yenilikçi teknoloji hakkında alaycı olmak kolaydır. Aslında onu inşa etmek çok daha zor ama yaptığımız şey bu. Çünkü meta verinin, bilişimin geleceği olduğuna inanıyoruz” dedi.
Zuckerberg, on yıl önce şirketini başarılı bir şekilde elden geçirdi ve ürünlerinin masaüstü bilgisayarlar yerine akıllı telefonlarda nasıl çalıştığına odaklanmasını sağladı. Geçen yıl benzer bir değişimin sinyalini verdi ve meta veriye yatırım yapmanın Meta'nın bir teknolojik çağdan diğerine sıçramasını sağlayacağını söyledi.
Meta'nın bu iddiasının onu rakiplerinin önüne koyduğuna dair bazı işaretler var. Şirketin VR kulaklığı Quest 2, dış tahminlere göre 15 milyondan fazla satılarak piyasadaki en popüler VR kulaklığı oldu. Bir uygulama analiz firması olan Sensor Tower tarafından yapılan bir tahmine göre Meta Quest olarak yeniden adlandırılan Oculus VR uygulaması, iOS ve Android cihazlara 21 milyondan fazla kez yüklendi.
Ancak Meta'nın gelecekteki başarısı, şirketin sanal ve artırılmış gerçeklik araçlarını çok daha fazla kişiye ulaştırma yeteneğine bağlı olacak. Meta, Şubat ayında Horizon Worlds oyununun aylık yaklaşık 300 bin aktif kullanıcıya ulaştığını söyledi. Bu önemli bir artış olsa da Facebook’un aylık 2,9 milyardan fazla aktif kullanıcısı ile karşılaştırıldığında oldukça küçük. Şirket, Horizon Worlds için daha güncel rakamlar vermeyi reddetti.
Meta'nın sıkıntılarına ek olarak, ABD düzenleyicilerinin, şirketin başarıya ulaşmasını engellemeye kararlı görünüyor. Temmuz ayında Federal Ticaret Komisyonu, popüler bir VR fitness uygulamasının yapımcısı olan Within'i satın almasını engellemek için Meta'ya dava açtı. Meta, ajansın "gerçekler ve kanunlar açısından yanlış" olarak nitelendirdiği davayla mücadele ediyor.
Facebook'ta siyasi konuşma hakkında popüler olmayan kararlara dair kamuoyundaki imajını yeniden şekillendirmeye kararlı olan Zuckerberg, kendisini metaverse’i yenilikçi yüzü yaparak bazı çalışanları şaşırttı. Kısa bir süre önce Joe Rogan’ın podcast’ine konuşan CEO, bir metaverse inşa etmenin onun için kutsal bir kase gibi olduğunu söyledi.
Çalışanlar kullanmak zorunda kaldı
Zuckerberg'in metaverse hevesi, bazı Meta çalışanları tarafından şüpheyle karşılandı. 38 yaşındaki CEO bu yıl ekiplerini, kullanıcıların sanal konferans odalarında bir araya gelmelerini sağlayan Meta'nın Horizon Workrooms uygulamasında toplantı yapmaya çağırdı. Ancak yakın bir kaynağa göre birçok çalışanın VR kulaklıkları yoktu veya henüz kurmamıştı ve yöneticilere yakalanmadan cihazları satın almak ve kurmak için uğraşmak zorunda kaldı.
"Biz sevmezsek kullanıcı nasıl sevsin?"
Eylül ayında, Meta'nın metaverse bölümünden sorumlu başkan yardımcısı Vishal Shah, The Times tarafından elde edilen bir gönderiye göre sadece birkaç Meta çalışanının Horizon Worlds'ü kullanmasından dolayı hayal kırıklığına uğradığını şirkette bir mesaj panosuna yazdı.
İlk olarak The Verge tarafından bildirilen gönderisinde Shah, yöneticilerin çalışanların Horizon Worlds kullanımını izlemeye başlayacaklarını ve kendi teknolojilerini test etmenin gerekli olduğunu söyledi. Shah, “Ürettiğimiz ürünü neden her zaman kullanacak kadar çok sevmiyoruz? Biz onu sevmiyorsak, kullanıcılarımızın onu sevmesini nasıl bekleyebiliriz?” diye sordu.
10 milyar dolarlık kayıp
Tanınmış bir oyun geliştiricisi ve Oculus’un eski baş teknoloji sorumlusu John Carmack, Zuckerberg’in metavers yaklaşımına itiraz ediyor. Carmack, Meta'da danışman olarak yarı zamanlı çalışmaya devam ediyor. Ağustos ayındaki bir podcast röportajında Carmack Meta'nın, metaverse iddiasının geçen yıl, AR ve VR birimlerinde 10 milyar dolarlık bir kayba neden olduğunu ve harcanan bu kadar paranın midesini bulandırdığını söyledi.
Carmack, Meta'nın dahili mesaj panosu Workplace'te de konuştu. Carmack, The Times tarafından elde edilen yayınlarda, şirketin VR kulaklıklarının özelliklerini eleştirdi ve bunları kullanmadan önce yazılım güncellemelerini çalıştırma gereğini kullanıcı keyfi için son derece kötü olarak nitelendirdi. Carmack, konuyla ilgili yorum taleplerine dönmedi.
"Gemiye binin ya da çıkın"
Carmack'in eleştirisi, onu Meta'nın baş teknoloji sorumlusu Andrew Bosworth gibi, yıllarca sanal gerçeklik çabalarını denetleyen ve Zuckerberg'in yakın bir müttefiki olan yöneticilerle arasını açtı. Carmack, onunla çalışan dört çalışana göre şirketi metaverse hakkında öncelikle anlık kullanıcı deneyimini düşünmeye teşvik ederken, Bosworth, iş fırsatlarına odaklanarak daha uzun vadeli bir bakış açısıyla yaklaştı.
Zuckerberg artan baskı sonucunda çalışanlarına net bir mesaj gönderdi: Gemiye binin ya da çıkın. İlk olarak Reuters tarafından bildirilen Haziran ayındaki bir toplantıda, 38 yaşındaki milyarder, "Şirkette muhtemelen burada olmaması gereken bir grup insan olduğunu" söyledi.
Olası işten çıkarmalarla karşı karşıya kalan bazı Meta çalışanları, metaverse için daha fazla heyecan duymaya başladı. Birkaç çalışan, son aylarda Horizon Workrooms içinde daha fazla ekibin toplantılar düzenlediğini söyledi. Ama geçiş yine de zorlu oldu. Orada bulunan bir çalışana göre, bu yılın başlarında Bosworth, Horizon Workrooms içinde bir personel toplantısına liderlik etmeye çalıştı. Çalışan, toplantının teknik aksaklıklar nedeniyle engellendiğini ve ekibin Zoom'u kullanmaya başladığını söyledi.
© 2022 The New York Times Company
