Cassandra Vinograd ve Isabel Kershner / The New York Times
Gazze Şeridi'ni kontrol eden ve 7 Ekim'de İsrail'e sürpriz bir saldırı düzenleyen Hamas, en az bin 400 kişinin ölümüne neden oldu ve sınırı geçtikten sonra çok sayıda rehine aldı. İşte rehineler hakkında bildiklerimiz:
Kaç rehine var?
Baş askeri sözcü Tuğamiral Daniel Hagari'ye göre İsrail ordusu 199 kişinin ailesine sevdiklerinin rehin alındığını söyledi. İlk değerlendirmeler bu sayının en az 150'ye yakın olduğunu gösteriyordu. İsrailli yetkililer kurbanların kimlikleri hakkında henüz kamuoyuna ayrıntılı bilgi vermedi ancak askeri yetkililer aralarında yaşlı ve çocukların da bulunduğunu söyledi. Çoğu küçük İsrail sınır kasabalarından kaçırıldı. ABD Dışişleri Bakanlığı en az 13 Amerikalıdan haber alınamadığını ancak kaçının rehin tutulduğunun net olmadığını söyledi.
Başkan Joe Biden kayıp aileleriyle konuştuğunu, kurtarma çabalarına bağlı olduğunu ve dünyanın dört bir yanında rehin tutulan Amerikalıların güvenliğinden daha yüksek bir öncelik olmadığını dile getirdi. Pentagon, Hamas'ın elindeki rehinelerin yerlerinin tespit edilmesi ve kurtarılmalarına yönelik istihbarat ve planlama çalışmalarına yardımcı olmak üzere İsrail'e Özel Harekat güçlerinden oluşan küçük bir ekip gönderdi.
Fransa ve diğer bazı ülkelerin yetkilileri de vatandaşlarının tutsaklar arasında olabileceği yönündeki haberleri araştırıyor. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, "Öldürülenler ve kayıpların içinde Birleşik Krallık'ın da bulunduğu 30'dan fazla ülke var" dedi ve 10 İngiliz vatandaşının kayıp olduğunu ve bazılarının öldüğünden endişe edildiğini sözlerine ekledi.
Rehineler kim?
Bazı rehinelerin 7 Ekim'de Filistinli silahlı kişiler tarafından istila edilen İsrail sınırındaki evlerinden alındıkları anlaşılıyor. Diğerleri ise büyük olasılıkla geceyi bir müzik festivalinde geçirdikleri sınıra yakın ormanlık bir alandan kaçırıldı. Rehinelerden bazıları barış girişimlerini ve Filistin haklarını destekleme eğiliminde olan barış aktivistleri.
Rehin tutulduklarına inanılan kişilerin yakınları perişan ve korku içinde haber kuruluşlarına ve sosyal medya platformlarına başvurarak kayıp kişilerin fotoğraflarını paylaşıyor ve ipucu elde etmek için internette videolar yayınlıyorlar. Aileler bilgi eksikliği karşısında çaresizliklerini dile getirirken, İsrail'in Gazze'yi işgal etmesinin sevdikleri için ne anlama gelebileceğinden korktuklarını söylüyorlar.
Nerede tutuluyorlar?
Hamas'ın silahlı kanadının sözcüsü Abu Obeida Telegram uygulamasında yaptığı açıklamada, düzinelerce rehineyi güvenli yerlerde ve direnişin tünellerinde sakladıklarını öne sürdü. Grubun fark edilmeden seyahat etmek ve silah taşımak için çoğu sivil altyapının altında bulunan bir yeraltı tünel ağı kullandığı söyleniyor. Hamas, İsrail hava saldırılarında çok sayıda rehinenin öldürüldüğünü iddia etti. Bu iddialar doğrulanamadı.
İsrail nasıl tepki veriyor?
Rehinelerle ilgili güvenilir bilgi eksikliği konusundaki yaygın eleştirilerin ortasında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, emekli bir general olan Gal Hirsch'in esirler ve kayıplar koordinatörü olarak atandığını duyurdu. Ordu ve polis ayrıca ailelerin kayıp yakınlarını kaydettirmeleri için ortak bir merkez açarak onlardan fotoğraflarını ve yetkililerin DNA örneği alabileceği eşyalarını getirmelerini istedi.
Bundan sonra ne olacak?
Bu kadar çok rehinenin ele geçirilmesi Hamas'ın bu kişileri esir takası için pazarlık kozu olarak elinde tutmak isteyebileceğini ve İsrail Gazze'ye saldırırken onları canlı kalkan olarak kullanabileceğini gösteriyor. Hamas lideri İsmail Haniye, çatışmalar devam ettiği sürece esir takası yapılmayacağını söyledi ve "Bu dosya savaş bitene kadar açılmayacak" dedi. BM Genel Sekreteri António Guterres Hamas'a rehineleri koşulsuz olarak derhal serbest bırakması çağrısında bulundu.
Geçtiğimiz hafta Hamas'ın silahlı kanadı, İsrail'in Gazzelileri evlerinde uyarı yapmadan vurduğu her hava saldırısında bir sivil rehineyi infaz edeceği tehdidinde bulundu, ancak o zamandan bu yana rehinelere zarar verileceğine dair herhangi bir açıklama yapmadı. İsrail hapishanelerinde, çoğu güvenlik suçlarından ya da terörizme karışmaktan hüküm giymiş binlerce Filistinli tutuluyor. Hamas'ın askeri kanadının lideri Muhammed Deif, 7 Ekim saldırısının nedenlerinden biri olarak binlerce Filistinli'nin İsrail hapishanelerinde tutuklu olmasını gösterdi.
Geçmişteki rehine krizleri nasıl çözüldü?
Esir İsrailliler konusu İsrail'de son derece duygusal bir konu. 2006 yılında Gazze'den savaşçılar bir İsrail askeri olan Gilad Shalit'i ele geçirdi ve Hamas, çoğu İsraillilere yönelik ölümcül terör saldırılarından hüküm giymiş binden fazla Filistinli mahkumla takas edilene kadar beş yıl boyunca onu elinde tuttu. Hamas ayrıca 2014 yılındaki savaşta öldürülen iki İsrail askerinin yanı sıra o yıl Gazze'ye yaya olarak giren ve hayatta olduğuna inanılan iki İsrailli sivilin cesetlerini de elinde tutuyor.
İsrail'in 2006 yılında Hizbullah'a karşı başlattığı ve bir ay süren savaş, Hizbullah'ın sınır ötesi bir baskın düzenlemesi ve iki İsrail askerini kaçırmasıyla başladı. İki askerin cesetleri 2008 yılında İsrail'in, aralarında meşhur bir saldırıyla bağlantılı olarak hüküm giydikten sonra yaklaşık otuz yıldır tutuklu bulunan Samir Kuntar'ın da bulunduğu beş Lübnanlı mahkumu teslim ettiği bir esir takasının parçası olarak İsrail'e iade edildi.
© 2023 The New York Times Company
