Matthew Mpoke Bigg / The New York Times
İsrail'in Hizbullah'a yönelik son saldırısı Lübnanlı gruba bir darbe indirdi ancak bunun ne kadar büyük bir darbe olduğu belirsiz. Bunun nedeni kısmen, çoğu silahlı grup gibi Hizbullah'ın da kesin askeri kapasitesini gizlemiş olması. Hizbullah, onu bölgedeki en önemli vekili olarak gören İran tarafından destekleniyor ve Tahran onlarca yıldır örgüte silah ve diğer askeri teknolojiyi aktarıyor.
İşte Hamas'ı desteklemek için İsrail'e karşı savaş açan Hizbullah'ın askeri gücüne bir bakış:
Hizbullah ne kadar büyük?
CIA World Factbook, bu yıl Hizbullah'ın 50 binden silahlı savaşçısı olduğunu tahmin etti ancak hepsinin tam zamanlı asker olmadığını belirtti. Bu rakam Hizbullah'ı, Yemen'de faaliyet gösteren ve CIA'in 2022'de 200 bin savaşçısı olduğunu tahmin ettiği Husilerin ardından bölgedeki en büyük savaşçı gruplardan biri yapıyor. Hizbullah'ın lideri Hasan Nasrallah, grubunun 100 bin eğitimli savaşçısı olduğunu söylemişti. Ancak uzmanlara göre Hizbullah'ın siyasi hedeflerinden biri kendisini İsrail'le başa baş mücadele edebilecek bir dev olarak sunmak ve bu nedenle Nasrallah'ın grubun büyüklüğünü ve kapasitesini en üst düzeye çıkarmak ve potansiyel olarak şişirmek gibi bir çıkarı var. Hatta İsrail'e karşı verdiği mücadeleyi sergilemek için Güney Lübnan'da bir müze bile açtı.
Londra'daki Chatham House araştırma grubunun Orta Doğu ve Kuzey Afrika programında çalışan Lina Khatib, “Düşman karşısında gücünü ve kapasitesini arttırarak psikolojik savaşa girişmek Hizbullah'ın çıkarınadır” dedi. Khatib verdiği bir röportajda İsrailli yetkililerin de Hizbullah'ın gücünü şişirerek ülkenin modern savaştaki en ağır hava saldırılarından bazıları olan son saldırılarını desteklediğini söyledi.
Peki ya Hizbullah'ın silahları?
Uzmanlara göre Hizbullah, hükümetler hariç, belki de dünyadaki en büyük silahlı grup cephaneliğine sahip. CIA, makineli tüfekler, roketatarlar ve havan toplarının yanı sıra Hizbullah'ın yaklaşık 150 bin roket ve çeşitli tiplerde füzeye sahip olduğunu belirtiyor. CIA, Hizbullah'ın son yirmi yılda “daha geleneksel bir devlet benzeri konvansiyonel askeri gücün unsurlarını geliştirdiğini ve önemli askeri yetenekler sergilediğini” söyledi. Uzmanlara göre 2006'da İsrail'le girdiği çatışmada büyük kayıplar veren Hizbullah, bu çatışmadan yara almadan çıktı ve o zamandan bu yana silahlarının boyutu ve karmaşıklığı arttı.
Ancak tahminler farklılık gösteriyor. Washington merkezli bir araştırma kuruluşu olan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi tarafından mart ayında yayınlanan bir raporda Hizbullah'ın stoklarının 120 bin ila 200 bin roket ve füze arasında olduğu ve bunların güdümlü balistik füzeler, kısa ve orta menzilli güdümsüz balistik füzeler ile kısa ve uzun menzilli güdümsüz roketleri içerdiği belirtildi.
“Hizbullah'ın İran'la yakın ilişkisi nedeniyle, İsrail'le bir çatışmada bu cephaneliği kullanması halinde Tahran'ın Hizbullah'a hızlı bir şekilde ikmal yapması muhtemeldir” denilen raporda, İran'ın Suriye'yle ilişkilerinin silah boru hattını kolaylaştıracağı ifade edildi. Hizbullah'ın gücünün bir ölçüsü de geçtiğimiz yıl İsrail'e karşı kullandığı silahlar. Çarşamba günü Hizbullah, İsrail'in casusluk teşkilatı Mossad'ın Tel Aviv'deki merkezini vurmak için orta menzilli bir füze kullandığını açıkladı.
Ancak bu saldırı bir istisnaydı. Tel Aviv Üniversitesi Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü tarafından salı günü yapılan bir analize göre Hizbullah geçen yıl İsrail'in kuzeyine patlayan insansız hava araçları, tanksavar füzeleri ve yaklaşık 44 kilo patlayıcı taşıyabilen kısa menzilli roketler kullanarak binden fazla saldırı düzenledi. Bunların çoğu İsrail'in füze savunma sistemleri tarafından engellendi. Pazar günü ateşlenen bir füze sınırın yaklaşık 30 km güneyindeki Kiryat Bialik kentinde bir yerleşim bölgesine isabet etti. Bu, İsrail'in o ana kadar gerçekleştirdiği en derin saldırı gibi görünüyor. Raporda Hizbullah'ın zaman zaman 10 km menzile sahip olan ve çok daha büyük bir savaş başlığı taşıyabilen Burkan roketini de kullandığı belirtiliyor.
Hizbullah silahlarını nereden alıyor?
Khatib, Hizbullah'ın stoklarının büyük bir kısmı için İran'a güvendiğini, ancak Tahran'a uygulanan yaptırımlar nedeniyle bunun da bir kısıtlama olduğunu savundu. Aynı zamanda grubun füzeleri modifiye etmek ve geliştirmek için kendi programını geliştirdiğini ve bunları saklamak için bir tünel ve sığınak ağı inşa ettiğini söyledi. Washington merkezli bir düşünce kuruluşu olan Atlantik Konseyi'nin Beyrut merkezli analisti Nicholas Blanford'a göre Hizbullah özellikle İsrail'in askeri gücüne karşı koymak ve bir kara harekatı durumunda İsrail hükümetinin kararlılığını kırmak amacıyla kritik altyapı ve şehirleri vurmak için bir cephanelik geliştirdi.
Bunu yapmak için grubun sadece İran'dan değil, Suriye'den, dolaylı olarak Rusya'dan ve karaborsadan da silah ve diğer askeri teknolojileri aldığını söyledi. Ancak Hizbullah şimdiye kadar çoğunlukla Katyuşa roketleri gibi eski silahlara bel bağladı ve tankları ve gemileri vurabilen füzeleri de içeren en gelişmiş ekipmanlarını kullanmadı. Blanford bir röportajında, “Hassas güdümlü füzeler gibi sahip oldukları iyi şeyler yedekte tutuluyor. Hizbullah'ın bunları kullanmaya başladığı gün, nispeten sınırlı bir çatışmanın büyük bir savaşa dönüşeceği gündür" dedi.
Peki ya daha uzun menzilli füzeler?
Hizbullah'ın geçen yıl gerçekleştirdiği saldırılar İsrail'in kuzey İsrail'den on binlerce kişinin tahliyesini istemesine neden oldu ancak örgüt daha güneydeki şehirleri de hedef alabilecek kapasiteye sahip. Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü, grubun cephaneliğinde yaklaşık 210 km menzile sahip ve bin kilodan fazla yük taşıyabilen bir füzeden bahsetti. Enstitü Zelzal adlı bu füzeyi hatalı olarak nitelendirirken, Hizbullah'ın daha gelişmiş, hassas ve Zelzal'i menzil ve yük bakımından aşabilen Fateh-110 adlı başka bir füze türünü de kullanabileceğini söyledi. Hatib, Hizbullah'ın en güçlü silahlarını mevcut çatışmada kullanmaktan kaçınacağını ve büyük olasılıkla tam ölçekli bir bölgesel savaş durumunda bunları kullanacağını aktardı.
© 2024 The New York Times Company
