Austyn Gaffney / The New York Times
Sel suları bu hafta Orta Avrupa'yı aşarak şehirleri ve ulaşım sistemlerini bulanık kahverengi su tabakasıyla kapladı. Geçen hafta perşembe günü başlayan şiddetli yağışlardan bu yana Romanya, Polonya, Çek Cumhuriyeti ve Avusturya'da meydana gelen sellerde 20'den fazla kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de kayboldu. Macaristan ve Slovakya'da gibi birçok yerde binlerce kişi yerinden edildi. Pazartesi gecesi, bir Polonya kasabasının belediye başkanı, devam eden yağışlar öncesinde 42 bin sakinin tahliye edilmesini istedi.
Küresel ısınmayı inceleyen araştırma gruplarından oluşan Avrupa İklim Araştırmaları Birliği'nin genel sekreteri Sissi Knispel de Acosta, “Bu seller, iklim kaynaklı aşırı hava olaylarının artan tehdidinin açık bir hatırlatıcısıdır” dedi. Rekor yağışlar, Boris Fırtınası adı verilen ve dört gün boyunca eylül ayı ortalamasının beş katı yağış bırakan yavaş hareket eden alçak basınç sisteminin bir parçası.
"Gelecekte bunların gerçekleşme riski artacak"
Hava sistemi, kuzeyden gelen bir kutup havası patlamasıyla beslendi ve sıcaklıkların 24 saat içinde düşmesine neden oldu. Michigan Üniversitesi'nden iklimbilimci Richard Rood, kutupsal bir patlamanın yaz sonunda Avrupa'yı vurması görülmemiş bir şey olmasa da, değişen iklim koşullarında gelecekte bunun gerçekleşme olasılığının artabileceğini söyledi.
Bu soğuk hava, güneyden gelen ve su buharı ile yoğun olan daha sıcak hava ile çarpıştı. Aşırı yüklenen nem, geçen ay şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sıcaklığa ulaşan alışılmadık derecedeki sıcak Akdeniz'den geldi. Rood, “İklim o kadar sıcak ki, her fırtına ya da hava olayı ısınan iklimden etkileniyor. İklim değişikliğiyle ilişkisi olmayan bir olayın, özellikle de aşırı bir olayın olması mümkün değil" dedi.
Sel her zaman doğal bir olay olsa da, büyük ölçüde fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan sera gazı emisyonları artmaya devam ettikçe daha şiddetli yağmurlar daha sık geliyor. Hem karada hem de denizde daha yüksek sıcaklıklar atmosferde daha fazla nem tutulması anlamına geliyor. Ve daha sıcak bir gezegen, fırtınaların bu nemi daha verimli bir şekilde yağdırmasına neden olabilecek daha fazla enerji yaratıyor. Bu da potansiyel olarak daha şiddetli bir fırtınaya yol açıyor.
"Sele uyum çalışmaları hızlandırılmalı"
Knispel de Acosta, “Gelecekte bu tür felaketlerin yaşanmasını önlemek için Avrupa olarak sele uyum çalışmalarımızı hızlandırmamız gerekiyor” dedi. Bu adaptasyonlar arasında iyileştirilmiş yağmur suyu yönetim sistemleri, daha iyi kentsel planlama, daha erişilebilir erken uyarı sistemleri ve beton yüzeylerin daha geçirgen malzemelerle değiştirilmesi veya daha fazla ağaç dikilmesi gibi yeşil altyapıya yapılan yatırımların artırılması yer alabilir.
Orta Avrupa Üniversitesi profesörü ve Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli başkan yardımcısı Diana Urge-Vorsatz, “Altyapımız artık var olmayan bir iklim için inşa edildi” dedi. Ancak bu fırtınalar giderek daha yaygın hale gelirken, uzmanlar bile ne kadar yaygın hale geldiklerini unutabiliyor. Boris Fırtınası Orta Avrupa'yı vurmadan önce Urge-Vorsatz, başka bir iklim bilimci tarafından en az üç gün yetecek kadar yiyecek ve acil durum malzemesi stoklaması konusunda uyarıldı. Ancak Urge-Vorsatz bunu dikkate almadı. Ardından sel suları ve şiddetli rüzgarlar Viyana'nın hemen dışındaki evini tehdit etti.
Urge-Vorsatz, “İklim değişikliğiyle birlikte yağmurun daha yoğun ve sık yağmaya başladığını biliyoruz, ancak yağmur yağarken kimse buna gerçekten inanmıyor. Hep başkalarının başına geldiğini ve bizim başımıza gelmeyeceğini düşünüyoruz" dedi. Tahminciler selin bu hafta Almanya'nın doğusuna ulaşacağını düşünüyor.
© 2024 The New York Times Company
