Paul Sonne / New York Times
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, hem Ukrayna'daki savaşın artan maliyetlerini hem de görevde beşinci dönemine başlarken Rus elitleri üzerinde sahip olduğu sıkı kontrolü yansıtan bir hamleyle, şirketler ve yüksek gelirliler üzerinde nadir görülen bir vergi artışı başlatmak üzere. Putin hükümetindeki mali teknokratlar, sadece Ukrayna'daki pahalı savaşı değil, aynı zamanda Batı ile yıllarca sürecek geniş bir çatışmayı finanse etmenin yeni yollarını arıyor. Rusya bu yıl 2024 bütçesinin yaklaşık üçte birini ulusal savunma harcamalarına ayırarak Kremlin'in kontrol altında tutmaya özen gösterdiği bütçe açığını büyük ölçüde artırıyor.
Önerilen vergi artışı, Putin'in Rus eliti üzerindeki siyasi kontrolü ve ülkesinin ekonomik dayanıklılığı konusunda artan güveninin altını çiziyor. Ayrıca savaşı finanse etmek için toplumun bazı kesimlerini yabancılaştırma riskini göze aldığını gösteriyor. Bu da on yılı aşkın bir süredir yapılan ilk büyük vergi revizyonunu temsil edecek.
"Ne kadar rahat olduğunun gerçek bir işareti"
Stratejik analiz firması Oxford Analytica'da Rus ekonomisi uzmanı olan Richard Connolly, "Bence bu, ne kadar rahat olduğunun gerçek bir işareti. Hava güzelken evi onarmaya ya da en azından mali açıdan duvarları güçlendirmeye çalışıyorlar" dedi. Askeri harcamalar ve yüksek petrol fiyatları Rus ekonomisini canlandırdı ve daha yüksek enflasyona ve işgücü piyasasında kıtlığa neden olmasına rağmen ücretleri artırdı. Bu da muhtemelen mali yetkililerin bu anı vergi artışları yapmak için iyi bir zaman olarak görmelerine yol açıyor.
Rusya'nın faturalarını ödemekle sorumlu olanlar, Putin'in gelecekteki jeopolitik hamlelerinin ne kadara mal olacağını ya da Batı yaptırımlarının gelirleri daha da sınırlayıp sınırlamayacağını tahmin edemiyor. Connolly, "Moskova'nın bakış açısına göre, oldukça iyi durumdalar ve şimdi bunları yapmak için iyi bir zaman. Yaptırımların uygulanacağı kişiler bile iyi bir kaç yıl geçirdiler ve önümüzdeki yılı da iyi geçirecek gibi görünüyorlar" dedi.
Yeni vergi düzeni uzun süre sabit kalacak
Planlanan artış hakkında çok az ayrıntı biliniyor. Putin bu hafta yaptığı konuşmada hükümetinin çeşitli önerileri değerlendirdiğini ve yeni vergi düzenlemelerinin istikrarı sağlamak için uzun bir süre sabit kalacağını söyledi. Putin, "Mali sistemin modernizasyonu vergi yükünün daha adil bir şekilde dağılımını sağlamalı, aynı zamanda altyapı, sosyal ve eğitim projeleri de dahil olmak üzere gelişen ve yatırım yapan işletmeleri teşvik etmelidir" dedi.
Gelir vergisi diğer bölgelere oranla düşüktü
Rusların çoğu, ABD ve Batı Avrupa'daki vergi mükelleflerinin tipik olarak ödediğinden önemli ölçüde daha düşük olan %13'lük sabit bir gelir vergisi ödüyor. Mart ayında verdiği bir röportajda Putin, kısmen yoksulluğu azaltmak için yeni bir artan oranlı vergi ölçeği getirmeyi planladığını söyledi. Bu da ülkenin zenginleri üzerinde tarihsel olarak düşük olan vergilerin artırılmasını destekleyen birçok Rus arasında popüler bir mesaj.
Vergi düzenlemesi savaş hoşnutsuzluğunu giderebilir
Düşük gelirlileri büyük ölçüde koruyan bir vergi, ordunun insan gücünün çoğunu sağlayan ve kayıpların en ağır yükünü taşıyan yoksul Ruslar arasında savaşla ilgili hoşnutsuzluğu azaltmaya da yardımcı olabilir. Putin, vergi revizyonunun belirli gruplar için özel teşvikler içereceğinin sinyalini verdi; bunlar arasında doğrudan savaş çabalarına katılan Ruslar veya üç ya da daha fazla çocuklu aileler de olabilir.
Moskova'yı derinden etkileyecek
Bağımsız Rus araştırma kuruluşu Important Stories'in ismi açıklanmayan hükümet yetkililerine dayandırdığı ve Bloomberg News tarafından da teyit edilen haberine göre, Rus yetkililer yılda 1 milyon rublenin (10,860 $) üzerindeki kazançlar için kişisel gelir vergisini %13'ten %15'e çıkarmayı ve yılda 5 milyon rublenin üzerindeki kazançlar için oranı %15'ten %20'ye yükseltmeyi değerlendirdi. Bu değişiklik, özellikle ülkenin en yüksek maaşlarından bazılarını alan Moskova'yı derinden etkileyecek gibi görünüyor. Devlet istatistik kurumu Rosstat'a göre geçen yıl ortalama Rus maaşı yaklaşık 884.500 ruble idi. Moskova'da ise bu rakam neredeyse iki katı, yani yaklaşık 1,636,800 ruble idi.
Gelir payını artırmanın kilit yolu
Important Stories'in haberine göre hükümet ayrıca şirket karları üzerindeki vergiyi %20'den %25'e çıkarmayı düşünüyor. Kurumlar vergisindeki değişiklik, petrol ve gaz sektörü dışındaki kaynaklardan elde edilen gelirin payını artırmanın kilit yollarından biri olarak görülüyor. Bank of Finland'da kıdemli bir ekonomist olan Heli Simola, Rus federal bütçesinin yaklaşık üçte birinin petrol ve doğal gazdan geldiğini, bu sektördeki fiyatlarda önemli bir düşüşün Moskova'nın savaşı finanse etme kabiliyetini engelleyebileceğini söyledi. Simola, "Şirketlerin mutlu olup olmadıklarını düşünmüyorlar. Parayı almak istiyorlar, ayrıca paraya ihtiyaçları var ve şirketlere savaşı ve ortak davayı finanse etmek için üzerlerine düşeni yapmaları gerektiğini göstermek istiyorlar" dedi.
Planlanan yeni vergi politikaları, şirket yöneticilerinden seferber askerlere kadar tüm Rus toplumunun, Rus kamusal yaşamının belirleyici ilkesi haline gelen savaş çabalarına nasıl çekildiğini gösteriyor. Yine de, yüksek gelirliler dışında pek çok Rus, tartışılan teklifler kapsamında önemli ölçüde daha fazla gelir vergisi ödemeyecek ve Putin için potansiyel siyasi tepkiyi sınırlandıracaktır.
"Parayı şimdi almak istiyorlar"
Moskova'nın savunma harcamaları savaş nedeniyle hızla arttı. Ukrayna'nın geniş çaplı işgalinden önceki yılla karşılaştırıldığında, hükümetin ulusal savunma harcamaları üç kattan fazla arttı. Rusya'nın mali teknokratları, gelecekteki savaş harcamalarına kaynak yaratmak için mevcut ekonomik durumdan faydalanıyor. Carnegie Rusya Avrasya Merkezi'nde çalışan Alexandra Prokopenko, "Putin'in savaşla ilgili projeksiyonlarını kimse bilmiyor. Rusya'nın savaşı tırmandıracağına dair söylentiler ve beklentiler var. Kristal küreye sahip değiller, bu yüzden bu parayı şimdi almak istiyorlar" dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
