Genevieve Glatsky / The New York Times
Venezuela'da muhalefetin adayı Edmundo González'in bu hafta sonu İspanyol hava kuvvetlerine ait bir uçakla ülkeden kaçtığı haberi tüm ülkeyi ve dünyayı şaşkına çevirdi. Geçen yıl, tartışmalı bir başkanlık seçimine giden yolda aylarca süren baskılarla geçti. Oylamanın ardından Devlet Başkanı Nicolás Maduro'nun otoriter hükümeti tarafından acımasız bir baskı uygulandı.
Yine de pek çok Venezuelalı, yönetimin müzakere yoluyla bir kenara çekilebileceği ve yumuşak dilli eski bir diplomat olan González'in iktidarı devralmasına izin verebileceği umudunu taşıyordu. Cumartesi günü ülkeden ayrılması bu zayıf ihtimali daha da azalttı. Son gelişmeler, Venezuela güvenlik güçlerinin Caracas'taki Arjantin diplomatik yerleşkesini kuşatması ve altı üst düzey muhalefet liderinin mart ayından bu yana burada barınması üzerine gerçekleşti.
Bazı analistlere göre Maduro, 28 Temmuz seçimlerinde yeniden devlet başkanlığına seçildiği iddiası dünya çapında pek çok Venezuelalı ve hükümet tarafından kabul edilmese de iktidarını sağlamlaştırdı. Brezilya, Meksika ve Kolombiya gibi bölge ülkelerinin çatışmaya bir çözüm bulma çabaları sonuç vermedi ve küresel toplumu arkasında toplanmaya çağıran muhalefetin görünüşe göre çok az seçeneği var. 75 yaşında dört çocuk babası bir dede olan González, mart ayında ülkenin en üst mahkemesinin başkanlık oylamasından men etmesinin ardından popüler muhalefet lideri María Corina Machado'nun yerine yarışa atıldı.
Geçen yıl muhalefet tarafından düzenlenen bir ön seçimi kazanan Machado, destekçileri arasında neredeyse bir coşku yarattı ancak hükümet için 25 yıllık sosyalist sistemin sarsılmaz bir muhalifi olarak onlarca yıllık sicili onu bir tehdit haline getirdi. Pek çok analist González'in adaylığını beklenmedik bir gelişme olsa da umut verici olarak değerlendirdi ve anketler muhalefet adayının kazanma ihtimalinin yüksek olduğunu gösterdi.
Karşı çıkanlar gözaltına alındı
Ancak seçim günü Maduro, sonuçların dökümünü yayınlamadan zafer ilan etti ve hala bunu yapmadı. Muhalefet, González'in kesin olarak kazandığını gösteren binlerce oylama makinesi makbuzu yayınladı. Maduro, zafer iddiası nedeniyle ulusal ve uluslararası alanda yaygın eleştirilere maruz kaldı. Güvenlik güçleri, muhalif aktivistlerden sıradan vatandaşlara kadar yaklaşık 2 bin kişiyi en ufak bir muhalefet belirtisi nedeniyle gözaltına aldı. Seçimden hemen sonraki günlerde düzenlenen protestolarda iki düzine Venezuelalı hayatını kaybetti. Geçen hafta pazartesi günü Venezuela'da terörizmle ilgili suçlara bakan bir mahkeme González hakkında seçim sabotajı suçlamasıyla tutuklama kararı çıkardı.
"Mücadeleye devam edeceğimize inanıyorum"
Pazar günü muhalefet, adayın ülkeden kaçma kararını açıkladığı bir ses kaydı yayınladı. González, “Bu sabah Madrid'e vardığımı size bildirmek istedim. Caracas'tan ayrılışım baskı, zorlama ve ayrılmama izin vermeme tehditleriyle çevriliydi. Venezuela'da özgürlük ve demokrasinin yeniden tesis edilmesi için mücadeleye yakında devam edeceğimize inanıyorum" ifadelerini kullandı.
Bir gün önce Venezuela Başkan Yardımcısı Delcy Rodríguez, hükümetin huzur ve siyasi barış adına ülkeyi terk etmesi için kendisine izin verdiğini söyledi. Machado'nun planları belirsizdi. Seçimden bu yana saklanıyordu, ancak birkaç kez kamuoyunun karşısına çıktı. Pazar günü yaptığı açıklamada, González'in hayatı tehlikede olduğu için ayrıldığını ancak kampanya sloganında belirtildiği gibi “sonuna kadar” mücadele etmeye devam edeceğini söyledi.
Muhalefeti zayıf göstermek istiyor
Üst düzey muhalefet liderlerinden Perkins Rocha geçen ay verdiği bir mülakatta “María Corina Machado hakkında bildiğim tek şey ülkeyi asla terk etmeyeceğinden emin olduğumdur” demişti. Daha sonra tutuklandı ve bilinmeyen bir yere götürüldü. Denver Üniversitesi'nde Venezuelalı bir uluslararası ilişkiler profesörü olan Francisco Rodríguez, Machado'nun şimdi kendisini, yakın geçmişteki tüm seleflerinin hapsedildiği ya da sürgüne zorlandığı bir ülkede en önde gelen muhalefet figürü olma konumunda bulduğunu söyledi. Rodríguez'e göre Maduro hükümetinin stratejisi, muhalefetin en yüksek seslerini bastırmak, ardından da onları zayıf ve gayrimeşru göstermek.
Rodríguez, “Bu durum Maduro'nun muhalefet hakkındaki "onlar cesur değiller, savaşmaya istekli değiller" gibi bir anlatı sunmasını zorlaştırıyor" dedi. Brezilya geçen ay Maduro'nun seçim zaferine itiraz eden Arjantin ve diğer ülkelerden diplomatların ülkeyi terk etmesini istemesinin ardından yerleşkenin denetimini üstlendi. Pek çok kişi müzakere edilmiş bir geçiş süreci için umutlarını Maduro'ya dostça yaklaşan solcu liderlere sahip Brezilya gibi bölgesel güçlere bağlamıştı. Ancak cumartesi günü Venezuela Dışişleri Bakanlığı, Brezilya'nın Arjantin'deki yerleşkenin gözetimini iptal ettiğini çünkü “terörist faaliyetler” planlamak ve Maduro'ya suikast düzenlemek için kullanıldığını açıkladı.
© 2024 The New York Times Company
