Anton Troianovski / The New York Times
New York Times muhabirlerinden oluşan bir ekip, Ukrayna'daki savaşın ana sorularından birini araştırdı: Rusya işgali neden iyi yönetemedi?
Gizli savaş planlarına, yakalananlara, Rus askerleri ve Kremlin'in sırdaşlarıyla yapılan röportajlara dayanan araştırma, Başkan Vladimir Putin'in ruh haline, ordusunun çarpıcı başarısızlıklarına ve ABD'nin Rusya ile doğrudan bir savaşı önleme çabalarına dair yeni bilgiler sunuyor.
Silahlara Wikipedia'dan bakıyorlar
İşte araştırmadan öne çıkan 8 madde:
Telefonla ulaşılan Rus hastanelerinde yaralı askerler, çok az yiyecek, eğitim, mermi veya ekipmanla savaşa gönderildiklerini ve arkadaşlarının yaklaşık üçte ikisinin öldürüldüğünü gördüklerini anlattı. Savaş alanlarından kurtarılan materyaller, ordunun hazırlık eksikliğini gözler önüne seriyor. 1960'lardan kalma bir harita, bir keskin nişancı tüfeğinin nasıl kullanılacağına dair bir Wikipedia çıktısı, Rusya'nın işgali için son derece iyimser bir zaman çizelgesi. Röportajlarda, bir asker savaşa gitmeden hemen önce tüfeğini nasıl kullanacağını sorduğundan bahsetti.
Sözcüsü bile işgalden habersizdi
Putin'e en yakın kişilerin çoğu, Batı'ya karşı duyduğu şikayetleri büyüterek şüphelerini besledi. Eski bir sırdaşı, dinamiği bir sosyal medya algoritmasının radikalleşme sarmalına benzetti ve "Ruh halini okuyorlar ve ona bu tür şeyler vermeye başlıyorlar” dedi. Putin işgali o kadar gizlilik içinde planladı ki, sözcüsü Dmitry Peskov bile bir röportajda işgali ancak başladıktan sonra öğrendiğini söyledi. Putin'in genelkurmay başkanı Anton Vaino ve Putin'in güçlü medya danışmanı Alexei Gromov da kendileriyle bu konuda konuşan insanlara göre önceden bilmediklerini söylediler.
ABD'nin savaş endişesi
ABD, Ukrayna'nın üst düzey bir Rus generalini öldürmesini engellemeye çalıştı. Amerikalı yetkililer, General Valery Gerasimov'un cephe hatlarına bir gezi planladığını öğrendi ancak bu bilgiyi Ukraynalılardan sakladı. Generalin hayatına yönelik bir girişimin ABD ile Rusya arasında bir savaşa yol açabileceğinden endişelendi. Ukraynalılar yine de geziyi öğrendi. Bir iç tartışmanın ardından Washington, Ukrayna'dan saldırıyı durdurmasını istemek gibi olağanüstü bir adım attı ancak kendisine Ukraynalıların saldırıyı çoktan başlattığı söylendi. Düzinelerce Rus askerinin öldürüldüğü belirtildi. Gerasimov onlardan biri değildi.
"300 bin kadar askerin ölmesi kabullenilebilir"
Üst düzey bir Rus yetkili geçen ay CIA başkanı Bill Burns'e Rusya'nın ne kadar askeri ölürse ölsün ya da yaralansın pes etmeyeceğini söyledi. Bir NATO üyesi, Putin'in 300 bin kadar Rus askerinin ölmesini veya yaralanmasını kabul edebileceği konusunda müttefiklerini uyardu. Bu sayı şimdiye kadarki tahmini kayıplarının kabaca üç katı. Savaştan önce Burns, Rusya'yı Ukrayna'yı işgal etmemesi konusunda uyardığında, başka bir üst düzey Rus yetkili, Rusya ordusunun Amerikalılara bile karşı koyacak kadar güçlü olduğunu söyledi.
İstiladan sonraki günlerde Putin, İsrail liderine Ukraynalıların "Bana söylenenden daha çetinler” dedi. Ancak lider, Başbakan Naftali Bennett'i "Biz büyük bir ülkeyiz ve sabrımız var" diyerek uyardı. Ekim 2021'de Putin, Bennett ile ilk görüşmesinde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i kötüleyerek “O nasıl bir Yahudi? O Nazizm’i uygulamayı kolaylaştıran biri” demişti.
İşgalci Rus askerleri, evlerini aramak için cep telefonlarını kullanarak Ukrayna ordusunun onları bulup öldürmesini neden oldu. Times tarafından elde edilen telefon dinlemeleri, Rus askerlerinin kendi komutanlarına karşı hissettikleri acıyı gösterdi. Bir asker, "Seni top yemi olmaya hazırlıyorlar" dedi. Bir başkası, bir komutanın, yalnızca bombardıman başladığında kaçması nedeniyle görevinden ayrıldığı için yargılanabileceği konusunda kendisini uyardığını anlattı.
Milyarderlere tuzak
İşgalin olduğu gün Putin, Rus iş insanlarına bir tuzak kurdu ve içlerinden birinin tabiriyle "oradaki herkesi karalamak için" onları televizyona çıkardı. Gerçekten de orada bulunan iş insanlarının hepsi, takip eden aylarda Batı yaptırımlarından etkilendi. Buna rağmen, o gün Kremlin'deki bir başka milyarder, Andrey Melnichenko, yaptırımların Rus kodamanlarını Putin'in aleyhine çevirmeyeceği konusunda ısrar ederek meydan okudu. Melnichenko, “Ders kitaplarında buna siyasi terör diyorlar” dedi.
Putin’in parçalanan orduları kendi içlerinde de birbirlerine düşman oldu. Bir asker, bir tank komutanının kasıtlı olarak bir Rus kontrol noktasına ateş ettiğini söyledi. Putin güçlerini, eski koruması, Çeçenya lideri ve Kremlin etkinlikleri için yemek sağlayan Yevgeny Prigozhin gibi ordunun bir parçası bile olmayan kişiler tarafından yönetilen tımarlıklara ayırdı. Ukrayna tarafından yakalandıktan sonra verdiği bir röportajda bir Rus askeri, Prigozhin onu askere aldığında cinayetten hapiste olduğunu söyledi. Daha sonra, bir esir takasıyla Rusya'ya iade edildikten sonra infazının bir videosu ortaya çıktı.
© 2022 The New York Times Company
