Helene Cooper, Julian E. Barnes, Eric Schmitt, Adam Rasgon / New York Times
Hamas'ı daha da zayıflatma olasılığı azalırken bombardımanların devam etmesinin sivillere yönelik riskleri artırdığını söyleyen üst düzey ABD'li yetkililere göre İsrail, Gazze Şeridi'nde askeri olarak yapabileceği her şeyi yaptı. Biden yönetimi ateşkes müzakerelerini yeniden rayına oturtmak için yarışırken, hükümet içinde giderek artan sayıda yetkili İsrail ordusunun Hamas'ı ciddi şekilde gerilettiğini ancak örgütü asla tamamen ortadan kaldıramayacağını söyledi.
İsrail'in askeri operasyonu birçok açıdan Hamas'a, ABD'li yetkililerin ekim ayındaki tahmininden çok daha fazla zarar verdi. Yetkililer, İsrail güçlerinin artık Gazze'de rahatça hareket edebildiğini, Hamas'ın ise kan kaybettiğini ve zarar gördüğünü söylüyor. İsrail Mısır'dan Gazze'ye giden önemli ikmal yollarını yok etti ya da ele geçirdi. İsrail ordusunun geçen ay yaptığı açıklamaya göre Gazze'de yaklaşık 14,000 savaşçı öldürüldü ya da esir alındı. (ABD istihbarat kurumları Hamas'ın kayıplarını tahmin etmek için farklı ve daha muhafazakar metodolojiler kullanıyor, ancak kesin sayı gizli kalıyor).
Rehineler sadece müzakerelerle bırakılabilir
İsrail ordusu ayrıca Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın üst düzey liderleri Muhammed Deif ve Mervan İsa da dahil olmak üzere lider kadrosunun yarısını ortadan kaldırdığını iddia etti. Ancak mevcut ve eski ABD'li ve İsrailli yetkililere göre İsrail'in geriye kalan en büyük hedeflerinden biri olan 7 Ekim Hamas saldırılarında ele geçirilen ve halen Gazze'de tutulan yaklaşık 115 canlı ve ölü rehinenin iadesi askeri olarak gerçekleştirilemez.
ABD Merkez Komutanlığı'nın eski başkanı General Joseph L. Votel, “İsrail son 10 ayda Hamas'ı dağıtmayı, liderlerinden bazılarını öldürmeyi ve 7 Ekim'den önce İsrail'e yönelik var olan tehdidi büyük ölçüde azaltmayı başardı” dedi. Votel Hamas'ın artık “küçülmüş” bir örgüt olduğunu da sözlerine ekledi. Ancak rehinelerin serbest bırakılmasının sadece müzakereler yoluyla sağlanabileceğini söyledi. İsrail Savunma Kuvvetleri sözcüsü Yarbay Nadav Shoshani “IDF ve komutanları Hamas'ı çökertmek ve rehinelerimizi eve getirmek için savaşın hedeflerine ulaşmaya kararlıdır ve bu hedeflere ulaşmak için kararlılıkla çalışmaya devam edecektir” dedi. ABD'nin son değerlendirmesi, bir dizi yetkilinin Gazze'de bir ateşkes anlaşmasına varmak ve muhtemelen İsrail'in İran destekli üst düzey vekil liderlere yönelik son suikastlarına yanıt olarak İran ve müttefiklerinin misilleme saldırısını önlemek için bölgeye yayıldığı bir dönemde geldi.
ABD heyeti ateşkes için bölgede
CIA direktörü William Burns, Başkan Joe Biden'ın Orta Doğu koordinatörü Brett McGurk Mısır ve Katar'a gitti. Beyaz Saray'ın kıdemli danışmanlarından Amos Hochstein ise Lübnan'a gitti. Yetkililerin vermesi beklenen mesajlardan biri de İsrail'in Hamas'a karşı başarabileceği çok az şey olduğu. Savunma Bakanı Lloyd Austin İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ile görüştü ve ikili İran ya da Hizbullah'ın İsrail'e yönelik olası misilleme saldırılarına hazırlandı. Başbakan Netanyahu hükümeti içindeki gerilim, Gallant'ın kapalı kapılar ardında yapılan bir toplantıda başbakanın Hamas'a karşı “topyekûn zafer” hedefini sorguladığına dair haberlerin basına yansımasının ardından bu hafta yeniden kamuoyunun gündemine geldi. Austin ve Biden yönetimindeki diğer yetkililer, Gallant'ın rehineleri iade eden bir ateşkes anlaşmasının İsrail'in çıkarına olduğu görüşünü paylaşıyor.
İsrail'in son askeri operasyonları Amerikalı analistlerin gözünde bir nevi Whac-a-Mole stratejisine benziyor. İsrail, Hamas savaşçılarının yeniden toparlanabileceğine dair istihbarat elde ettikçe, İsrail ordusu da bu savaşçıların peşine düşüyor. Ancak ABD yetkilileri bu yaklaşımın kesin sonuçlar vereceğinden şüpheleniyor. Hamas, savaşçılarının hedef alınmasını önlemek için onları Gazze'nin altındaki geniş tünel ağında veya sivillerin arasında saklanmaya çağırdı. ABD yetkilileri, savaşın başından beri Hamas'ın temel stratejisinin hayatta kalmak olduğunu ve bunun değişmediğini söyledi.
İsrail tarafı reddediyor
Netanyahu'nun ulusal güvenlik danışmanı olarak görev yapan emekli tümgeneral Yaakov Amidror, İsrail'in Gazze'de güç kullanarak kazanabileceği hiçbir şey olmadığı fikrini reddetti. Şu anda Amerika Yahudi Ulusal Güvenlik Enstitüsü'nde üye olan Amidror, "İsrail'in Gazze'deki başarıları etkileyici, ancak elde edilmesi gerekenden çok uzaklar. İsrail güçlerini şimdi, bir yıl içinde tahliye ederse, Hamas tekrar güçlü olacak" dedi. Amidror savaşın şimdi durdurulmasının İsrail için bir "felaket" olacağını vurguladı. Mevcut ve eski Pentagon yetkilileri, İsrail'in özellikle güçleri geri çekildikten sonra ele geçirdiği Gazze'deki tüm alanları güvence altına alabileceğini henüz göstermediğinden şikayet ediyor. İsrail, ABD yetkililerinin kendisinden yapmasını istediği gibi, direniş ceplerini yok etmek için 115 kiloluk küçük çaplı bombalar kullandığında bile, ordusu yine de sivilleri öldürüyor, tıpkı geçen hafta sonu Gazze'de yerinden edilmiş Filistinlileri barındıran bir okul kompleksinin hava saldırısında vurulması gibi.
Hamas'ın yine de askeri gücü var
İsrail bombalarının bölgeye yağdırdığı tüm hasara ve öldürülen tüm Filistinli savaşçılara rağmen, Hamas'ın bir miktar askeri gücü var. Orta Doğu'da görev yapmış eski bir kıdemli CIA yetkilisi olan Ralph Goff, "Hamas büyük ölçüde tükendi ancak yok olmadı ve İsrailliler Hamas'ı asla tamamen yok edemeyebilir" dedi. Ancak ABD yetkilileri İsrail'in anlamlı bir askeri zafer elde ettiğine inanıyor. Onlara göre Hamas artık 7 Ekim ölçeğinde bir saldırı planlama veya uygulama kapasitesine sahip değil ve İsrail'e daha küçük terörist saldırılar düzenleme yeteneği şüpheli.
Hamas savaşta o kadar hasar gördü ki yetkilileri uluslararası müzakerecilere ateşkes sağlandıktan sonra Gazze'nin sivil kontrolünü bağımsız bir gruba bırakmaya istekli olduğunu söyledi. ABD yetkilileri, Hamas'ın gücünün bir kısmını ne kadar süreyle bırakmaya istekli olacağının ateşkes sonrasında ne olacağına ve İsrail'in hangi tavizleri vermeye hazır olduğuna bağlı olduğunu söyledi. Biden yönetimi, İsrail'in muhtemelen en büyük hedefine -rehinelerini geri almak- ulaşmasının tek yolunun diplomasi olduğunu söylüyor. ABD yetkilileri, Hamas'ın rehineleri serbest bırakmayı kabul etmesi için ateşkes anlaşması sağlandıktan sonra grubun kenarda kalması için teşviklerin olması gerektiğini söylüyor. ABD yetkilileri, en büyük teşvikin bağımsız bir Filistin devletine giden anlamlı bir yol olduğunu söyledi.
Ateşkes sonrası Hamas güç için mücadele edecek
Eğer ateşk s olursa, Hamas gücünü yeniden kazanmak için mücadele edecek. Analistler ve yetkililer, İran'dan gelen silah akışının azalmasıyla yeniden silahlanmak zorunda kalacağını ve savaştan yorgun Filistin halkından savaşçı toplama gibi zorlu bir sürece başlamak zorunda kalacağını söylüyor. ABD ve diğer Batılı yetkililer, hem İsrail hem de Filistinliler için en büyük bilinmezin Hamas'tan sonra kimin veya neyin geleceğini söylüyor.
© 2024 The New York Times Company
