Julian E. Barnes / New York Times
ABD'li yetkililere göre ABD istihbarat kurumları, Kızıldeniz’deki saldırıları küresel deniz taşımacılığını sekteye uğratan Yemen'deki Husi isyancılara Rusya tarafından hedefleme verileri sağlayabileceğini değerlendirdi. Ancak Moskova’nın böyle bir adım attığına inanılmıyor.
Rus silah tüccarıyla görüşme yaptılar
Rusya Husilere küçük silahlar ve sınırlı yardım sağladı. ABD'li yetkililer haftalardır Rusya'nın, Batı'nın Ukrayna'daki savaşı tırmandırması halinde gruba füze sağlamayı düşündüğünü söylüyor. Yetkililer, Rus silah tüccarı Viktor Bout'un Husilere gelişmiş füzeler satmak için görüşmeler yaptığını ancak henüz bir anlaşmanın tamamlanmadığını söylüyor. ABD, Aralık 2022'de WNBA yıldızı Brittney Griner'ın bir Rus hapishanesinden serbest bırakılmasını sağlayan esir takasında Bout'u takas etmişti.
Eylül ayında ABD istihbarat kurumları, ABD ve Avrupa ülkelerinin Ukrayna'nın silahlarını Rusya'nın daha derinlerine saldırmak için kullanmasına izin vermesi halinde, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in gizli, ölümcül saldırılara izin vererek karşılık vereceğini değerlendirdi. Bu tür bir misilleme Rusya'nın Avrupa'daki sabotaj operasyonlarını artırmasını içerebilirken, yetkililer Rusya'nın Husileri uluslararası deniz taşımacılığına başarılı bir şekilde baskı yapan etkili ve yıkıcı bir güç olarak gördüğünü söyledi.
Küresel ticareti sekteye uğrattı
Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları nakliye maliyetlerini artırdı ve ABD ile müttefiklerini bölgedeki donanma varlıklarını artırmaya zorladı. Husilerle mücadele, ABD Donanması için son yılların en yoğun muharebe konuşlandırmalarından bazılarına yol açtı. ABD Husilere karşı çok sayıda misilleme saldırısı düzenledi ancak bu operasyonlar Husilerin gemileri vurma ya da İsrail'e karşı saldırı düzenleme kabiliyetlerini önemli ölçüde azaltmış görünmüyor. Nitekim İran'ın Husilere silah sevkiyatını engellemek için düzenlenen bir operasyonda iki SEAL askeri denizde kayboldu ve öldü. Husiler bu yıl İran'ın en güçlü vekillerinden biri olarak ortaya çıktı. İran Husilere birçok silah sağladı ancak ABD'li yetkililer İran'ın bu grup üzerinde Irak'taki Şii milisler gibi diğer vekilleri üzerinde sahip olduğu kadar kontrol sahibi olmadığını söylüyor.
İran işbirliğine sıcak bakıyor
Rusya'nın Husilerle işbirliği Husileri daha da güçlü hale getirebilir. Ukrayna'daki savaşta Rusya'ya giderek daha fazla yardım eden İran'ın buna itiraz etmesi pek olası değil. İranlı insansız hava aracı üreticileri Rus ordusu için önemli bir tedarikçi oldu. Husilerin ABD donanma gemilerine yönelik insansız hava aracı ve füze saldırıları hedefin uzağında kaldı ama Rus silahları ve hedefleme bilgileri bunların isabet oranını arttırabilir.
Moskova'nın Ukrayna'yı işgalinin hemen ardından ABD ve Avrupa yaptırımları yürürlüğe girdiğinde Rus füze üretimi başlangıçta yavaşladı. Ancak takip eden aylarda Rusya, daha önce Avrupa ve ABD'den satın aldığı parçaları çift kullanımlı Çin malzemeleriyle değiştirerek üretimi yeniden başlatmayı ve genişletmeyi başardı.
Hedefleme verisi sağladığı iddiası
Perşembe günü The Wall Street Journal gazetesi Avrupalı savunma yetkililerine dayandırdığı haberinde Rusya'nın bu yıl Husilere hedefleme verisi sağladığını yazdı. Ancak ABD'li yetkililer Putin'in Husilere böyle bir istihbarat sağladığına dair bir istihbarat almadıklarını söylediler. Yetkililer böyle bir transferin hala bir olasılık olduğunu ve ABD istihbarat kurumlarının Putin'in bunu değerlendirdiğine inandığını söyledi.
Yetkililer Putin'in Batı'ya karşı yürüttüğü örtülü savaşı nasıl tırmandıracağını dikkatle ayarladığını söylüyor. ABD ve Avrupa'nın Ukrayna'ya yardım ederek savaşı Rus topraklarına doğru genişletmesini ya da NATO ile daha büyük ve doğrudan bir savaşı tetiklemesini istemiyor. ABD'li yetkililere göre Putin, kontrol edemeyeceği bir tırmanıştan kaçınmak için Husiler gibi gruplar ve istihbarat örgütleri tarafından planlanan gizli saldırılar yoluyla Batı üzerindeki baskıyı artırmaya çalışıyor. ABD'li yetkililer Rusya'nın Husilere yardım etme ihtimalini vurgulayarak Rusya'yı bundan caydırmayı umuyor. Rusya'nın gizli yardımlarının ifşa edilmesi Moskova'nın Batı'ya karşı gizli operasyonlarını arttırmasını zorlaştırabilir.
© 2024 The New York Times Company
