Constant Méheut, Marc Santora / New York Times
Amerika Birleşik Devletleri Rusya'yı, küresel yasağı ihlal ederek Ukrayna güçlerine karşı 'savaş yöntemi olarak' zehirli gaz da dahil olmak üzere kimyasal silahlar kullanmakla suçladı. Dışişleri Bakanlığı Rusya'nın Ukraynalı birliklere karşı göz yaşartıcı gazın yanı sıra Birinci Dünya Savaşı sırasında yaygın olarak kullanılan bir "boğucu ajan" olan kloropikrin kullandığını söyledi. Bu gazların savaşta kullanılması, Rusya dahil 150'den fazla ülke tarafından onaylanan Kimyasal Silahlar Sözleşmesi kapsamında yasaklandı.
Dışişleri Bakanlığı "Bu tür kimyasalların kullanımı münferit bir olay değildir ve muhtemelen Rus güçlerinin Ukrayna güçlerini tahkim edilmiş mevzilerden uzaklaştırma ve savaş alanında taktiksel kazanımlar elde etme arzusundan kaynaklanmaktadır" dedi. Rusya bu yıl doğudaki Ukrayna savunmasını yavaş ama istikrarlı bir şekilde aşarak birçok kasaba ve köyü ele geçirdi.
Devlet kuruluşlarına yaptırım uygulayacak
Dışişleri Bakanlığı ayrıca ABD'nin Rusya'nın kimyasal ve biyolojik silah programlarıyla bağlantılı üç devlet kuruluşuna ve bunları destekleyen dört şirkete yaptırım uygulayacağını açıkladı. Rusya'nın ABD Büyükelçisi Anatoly Antonov, Telegram mesajlaşma uygulamasında yaptığı bir paylaşımda Rus güçlerinin kimyasal silah kullandığı yönündeki suçlamaları "iğrenç ve asılsız" olarak nitelendirdi.
Ukraynalı yetkililer, Şubat 2022'de tam ölçekli işgalin başlamasından bu yana Rusya tarafından savaş alanında kimyasal silah kullanıldığından şüphelenilen yaklaşık 1.400 vaka olduğunu ve Moskova'nın cephe hattı boyunca saldırılara devam etmesiyle bu oranın hızlandığını bildirdi.
Bir yıl öncesine göre 7 kat arttı
Ukrayna ordusunun destek kuvvetleri halkla ilişkiler subayı Binbaşı Anastasiia Bobobvnikova, mart ayında Rus güçleri tarafından kimyasal silah kullanıldığından şüphelenilen 371 vakanın rapor edildiğini ve bu sayının bir yıl önceki sayının yaklaşık yedi katı olduğunu söyledi.
Birçok savaş doktoru ve askerine göre zehirli maddelerin kullanımı genellikle Rus güçlerinin Ukraynalı güçleri mevzilerden çıkarmak için mücadele ettiği yoğun çatışma dönemlerine denk geliyor.
Akciğerleri ciddi şekilde tahriş ediyor
Bu kış, Ukrayna'nın doğusundaki Avdiivka şehri etrafındaki çatışmalar hız kazanırken ve Rusya büyük ölçüde ilerleme kaydedemezken, cephe hattındaki sağlık görevlileri, solunduğunda burun, boğaz ve akciğerleri ciddi şekilde tahriş eden kloropikrinin Rus güçleri tarafından kullanıldığını söyledi.
38 yaşındaki askeri baş hemşire Olena, etkilerin korkunç olduğunu, askerlerin ciltlerinde yanma olduğunu ve kusma yaşadıklarını ve savaşmalarını imkansız kılan diğer zayıflatıcı etkilerden muzdarip olduklarını söyledi. Bobobvnikova, saldırılarda kullanılan kimyasal maddelerin çoğunun CS ve CN olarak tanımlandığını, bunların çevik kuvvet polisleri tarafından kalabalıkları kontrol etmek için yaygın olarak kullanılan göz yaşartıcı gazlar olduğunu söyledi.
Savaşta kullanılması 'kimyasal silah' olarak kabul ediliyor
Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'nin uygulayıcı organı olan Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'ne göre, hükümetler göz yaşartıcı gazları iç hukukun uygulanması amacıyla kullansa da, savaşta kullanıldığında kimyasal silah olarak kabul ediliyor. Protestolar sırasında siviller genellikle göz yaşartıcı gazdan kaçabilir, ancak siperlerde bulunan askerlerin düşman ateşi altında kaçmaktan ya da boğulma riskini almaktan başka seçenekleri yok.
1400 vaka rapor edildi
Ukrayna Başsavcı Yardımcısı Gyunduz Mamedov geçen hafta yaptığı açıklamada Rus ordusunun son altı ay içinde Ukrayna birliklerine karşı en az 900 kez göz yaşartıcı gaz kullandığını ve savaşın başlangıcından bu yana 1.400'den fazla olayın rapor edildiğini söyledi. Bobobvnikova kimyasalların genellikle Rus güçlerinin Ukrayna mevzilerine attığı ve askerleri mevzilerinden çıkmaya zorlayan el bombalarının içinde bulunduğunu söyledi. Ukrayna birlikleri kimyasal saldırılara karşı yeterli koruyucu ekipmana sahip değil.
Şubat ayında Rus güçlerinin ele geçirdiği Ukrayna'nın kalesi Avdiivka'nın dışında görev yapan Amerikalı sıhhiye eri Rebekah Maciorowski, birliğine karşı defalarca gaz kullanıldığını ve kendilerine verilen 200 maskenin tamamının kullanıldığını söyledi.
"Nefes aldığımda hemen yaktığını hissettim"
Ailesi işgal altındaki topraklarda yaşadığı için sadece Croissant takma adıyla anılmak isteyen bir asker, şubat ayı sonlarında Avdiivka'nın güneybatısında mevzi tutan Ukrayna 59. Tugayı'ndan üç askerden biriyken üzerlerine bir kapsül atıldığını söyledi. Cisim düştüğünde el bombası gibi patlamadığını ve gaz olmasından şüphelenerek hızla maske taktıklarını söyledi. Ancak kendi maskesini takmadan önce derin bir nefes aldı. Asker "Nefes aldığımda hemen yaktığını hissettim. Gözlerimi kapatmak için aldığım eğitimi hatırladım" dedi. 59. Tugay daha sonra olay yerinden kanıt sundu. Olayı bağımsız olarak teyit etmek mümkün olmadı.
İHA'lardan attılar
Washington merkezli bir düşünce kuruluşu olan Institute for the Study of War aralık ayında, güneydeki Herson kenti yakınlarında savaşan Rus güçlerinin Ukrayna mevzilerine insansız hava araçlarından CS gazı dolu K-51 aerosol bombaları attıklarını bildirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Rusya'nın Kimyasal Silahlar Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerini göz ardı etmesinin, şubat ayında Rus hapishanesinde ölen Rus muhalefet lideri Aleksey Navalni ve İngiltere için çifte ajan olarak çalışan eski Rus casusu Sergei Skripal'i Novichok sinir gazıyla zehirleme operasyonlarıyla "aynı oyun kitabından geldiğini" söyledi. Geçtiğimiz ay G7 zirvesinde bir araya gelen dışişleri bakanları yaptıkları açıklamada "Rusya'nın kimyasal, biyolojik ya da nükleer silah kullanmasının ağır sonuçları olacağını" belirtmişlerdi.
©️ 2024 The New York Times Company
