Constant Méheut - John Ismay / The New York Times
Ukraynalı yetkililer, liman altyapısını yok etmeye çalışan Rus füzelerinin ve insansız hava araçlarının düzenli hedefi olan Odesa'da Pazartesi akşamı düzenlenen bir Rus hava saldırısında beş kişinin öldüğünü ve yaklaşık 30 kişinin de yaralandığını duyurdu.
Saldırının yaşandığı bölgede çekilen video ve fotoğraflarda, askeri binalar veya tahıl depoları gibi herhangi bir stratejik bölgeye yakın olduğu netleşmeyen bir sahil şeridinde yatan sivillerin cansız ve kanlı bedenleri görüldü.
Rusya misket bombası mı kullandı?
Bu saldırı sonrası Ukraynalı yetkililer Rusya'yı misket bombası kullanmakla suçladı. Ukrayna Başsavcısı Andriy Kostin yaptığı açıklamada Rusya'nın misket bombalarını bir İskender balistik füzesi ile ateşlediğini söyledi. Kostin, "Araştırma ekipleri, böyle bir silahın kullanılması kararının Rus askeri yetkililerin mümkün olduğunca çok sayıda Ukraynalı sivili öldürmek için kasıtlı olarak alındığına inanıyorlar" dedi.
İddiası bağımsız olarak doğrulanamadı. Açıklamada saldırının bir videosuna da yer verildi ve bu videoda saldırının yakınlarda birkaç spor tesisinin bulunduğu bir liman bölgesini hedef aldığı görüldü. Videoda ayrıca liman mahallesinde art arda 30 kadar patlamanın meydana geldiği bir takımyıldızı da görülüyor. New York Times videonun gerçekliğini doğruladı ancak kullanılan silahın niteliğini doğrulamadı.
Telegram'dan füze uyarısı
Patlamalardan dakikalar önce Ukrayna bir Telegram kanalı aracılığıyla Kırım'dan Odesa'ya doğru bir füze fırlatıldığı uyarısında bulundu.
Polonya'daki Rochan Consulting'de askeri analist olan Konrad Muzyka, patlamaların misket bombasından kaynaklanmış gibi göründüğünü söyledi. ABD'nin Ukrayna Büyükelçisi Bridget Brink, X sosyal medya sitesinde Rusya'nın bu saldırıda misket bombası kullandığını yazdı ve ekledi: "Sivillere yönelik bu saldırılar her gün devam ederken Rusya'nın savaşının acımasız ve amansız doğası abartılamaz"
This evening Russia attacked Odesa with a ballistic missile and cluster munition, killing several people and wounding many others, including children. The brutal and relentless nature of Russia’s war cannot be overstated as these attacks on civilians are continuing every day. pic.twitter.com/O4hBp7sq7q
— Ambassador Bridget A. Brink (@USAmbKyiv) April 29, 2024
Kremlin'den Odesa'daki saldırıya ilişkin herhangi bir yorum gelmedi. ABD'li yetkililer saldırıdan ve Ukrayna'nın misket bombası kullandığı iddialarından haberdar olduklarını ancak bu mühimmatın kullanıldığını teyit edemediklerini söyledi.
Misket bombalarının sivillere yönelik tehlikesi nedeniyle 100'den fazla ülke 2008 yılında Misket Bombaları Sözleşmesi olarak bilinen bir anlaşmayı imzalayarak bu bombaları üretmeme, kullanmama, transfer etmeme ve stoklamama sözü verdi. Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve Ukrayna ise anlaşmaya taraf değil.
Misket bombası birkaç futbol sahası büyüklüğündeki bir alana yayılan çok sayıda patlayıcıyı içeriyor. Bir uçaktan atılabildiği gibi karadan ya da denizden de fırlatılabiliyor. Ana bombanın patlamasıyla içerisindeki alt bombalar uçuş sırasında serbest bırakılıyor ve yere düşüyor. Bu alt bombaların sayısı ise bazen onlarca bazen ise yüzlerce olabiliyor. Ana bombanın patlamasıyla birlikte içerisindeki bombacıklar hemen patlayacak şekilde tasarlanmasına rağmen alt bombaların üçte biri patlamıyor ve siviller için ölümcül bir risk oluşturuyor. Dolayısıyla patlamayan alt bombalar bir nevi mayın özelliği taşıyor. Bu da taraflar arasındaki silahlı çatışmalar dursa dahi kazara bu mayınlara temas eden sivillerin yaşamına mal olması anlamına geliyor.
Hem Rusya hem de Ukrayna savaşta misket bombaları kullandı. Güdümlü silahların ortaya çıkmasından önce tasarlanan bu silahlar, hava savunma mevzileri, zırhlı araçlar ve genel bir alandaki atsız birlikler gibi hedeflere saldırmak için tasarlanmış tipik olarak isabetsiz silahlar ve genellikle ön hatlarda kullanıldı.
Siviller için büyük risk
Bomba imha uzmanları ve insan hakları grupları, seri olarak üretilen ve ucuza mal edilen bu bombaların genellikle yüzde 20'lik bir arıza oranına sahip olduğunu ve genellikle yanlış kullanıldığında daha sonra patlayabilecek tehlikeli parçalar bıraktığını söyledi. Bu bombalar küçük oldukları için enkaz veya bitki örtüsü arasında fark edilmeden durabiliyor ve çocukların tehlikenin farkına varmadan ellerine alabilecekleri kadar hafif.
Bu silahların Pazartesi günkü saldırıda kullanıldığı doğrulanırsa, Rusya'nın büyük şehirlerin elektriğini kesmek için elektrik santrallerini bombalamak da dahil olmak üzere Ukraynalı sivillere uyguladığı şiddetin artışına işaret edebilir. Rusya son haftalarda defalarca şehir merkezlerini hedef aldı ve genellikle savaş bölgeleri için ayrılmış silahları kullandı.
Pazartesi günkü saldırıda hedef alınan bölge, sık sık yürüyüşe çıkan yerel halk arasında popüler bir nokta. Özel bir hukuk akademisine ev sahipliği yapan ve yerel olarak "Harry Potter Kalesi" olarak bilinen yakındaki Gotik tarzdaki bir bina, saldırının ardından alevler içinde kaldı.
Odesa bölgesindeki askeri yönetimin başkanı Oleh Kiper sosyal ağlarda yaptığı açıklamada, "Ruslar Odesa sakinleri ve ziyaretçileri arasında en popüler yerlerden birine, insanların çocuklarını, köpeklerini gezdirdiği, spor yaptığı bir yere misket bombası içeren bir balistik füze ateşledi" dedi.
Ukraynalı yetkililer ve askeri uzmanlar Rusya'nın son haftalarda büyük kentlere yönelik saldırılarını yoğunlaştırmasının amacının kent sakinlerini korkutmak ve panik yaratmak olduğunu söylüyor.
Öncelikli hedef, Ukrayna'nın ikinci büyük kenti olan ve Rusya sınırına sadece 40 km uzaklıktaki Harkov oldu. Mart ayından bu yana Rusya, cephaneliğindeki en ölümcül silahlardan biriyle ilk kez bu şehri hedef alıyor: Bunlar savaş uçaklarından atılan ve tek bir patlamada yüzlerce kilo patlayıcı veren güçlü güdümlü silahlar. Bombaların hava savunma sistemleriyle vurulması zor olduğundan sivilleri maalesef çaresiz bir halde yakalıyor.
Harkov bölge savcılığından yapılan açıklamaya göre, Rusya Salı günü Harkiv'i üç bombalı uçakla tekrar hedef aldı. Savcılık, saldırıda en az bir kişinin öldüğünü ve en az sekiz kişinin de yaralandığını söyledi.
Bir insani yardım kuruluşu olan Uluslararası Kurtarma Komitesi'nin Harkov merkezli doktoru Dr. Oleksandr Volkov, son saldırıların kentteki yaşam koşullarını giderek daha rahatsız edici hale getirdiğini ve sadece altı ay öncesine kıyasla önemli bir kötüleşmeye işaret ettiğini söyledi.
©️ 2024 The New York Times Company
