Patrick Kingsley and Michael D. Shear / The New York Times
ABD Başkanı Joe Biden bu sabah (ABD saatiyle) Birleşmiş Milletler yakınlarındaki bir otelde İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile bir araya geldi. Biden, ikili arasında aylardır süren gerilimi hem yatıştıran hem de tırmandıran bir teşvik ve eleştiri karışımı sundu.
Netanyahu'yu kabul eden Biden, zor durumdaki İsrail liderine küçük bir halkla ilişkiler zaferi sağladı: Bu, Netanyahu'nun aralık ayında göreve dönmesinden bu yana gerçekleşen ilk yüz yüze görüşmeydi ve Biden'ın başbakanla gayriresmi temas moratoryumunu sona erdirdi.
Biden ayrıca Netanyahu'nun aylar içinde Beyaz Saray'da daha resmi bir toplantıya davet edilebileceğini ima etti; bu da başbakan için büyük bir destek. Başkan, "Umarım yıl sonuna kadar birbirimizi Washington'da görürüz" dedi.
İlişkiler hâlâ dikenli
İsrail başbakanları genellikle seçilmelerinden sonraki aylarda Oval Ofis'te ağırlanıyor. Ama Netanyahu henüz bir davet almış değil.
Ancak Biden'ın toplantıdan önce yaptığı diğer yorumlar ilişkilerin hâlâ dikenli olduğunu gösterdi. Başkan, Netanyahu'nun İsrail Yüksek Mahkemesi'nin gücünü azaltma çabalarını nazikçe eleştirdi. Bu, İsrail tarihindeki en kötü iç krizlerden birini başlatan tartışmalı bir hamleydi.
Ayrıca Netanyahu'yu bir Filistin devleti kurma olasılığını korumaya zorlayarak, Netanyahu hükümetinin Batı Şeria'daki İsrail kontrolünü sağlamlaştırmaya yönelik son hamlelerini zımnen eleştirdi.
Biden görüşmenin başında yaptığı konuşmada, "Bugün sistemlerimizdeki denge ve denetleme mekanizmaları da dahil olmak üzere ortaklığımızın temelinde yatan demokratik değerleri korumak ve müzakere edilmiş iki devletli bir çözüme giden yolu muhafaza etmek gibi bazı zor konuları ele alacağız” dedi.
İran'a karşı destek mesajı
Ancak Biden Netanyahu'ya İran'ın nükleer silah elde etme çabalarını engelleme ve İsrail ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesine yardımcı olmaya devam etme sözü vererek bazı teşvikler de sundu. Biden, "Farklılıklarımız olsa bile İsrail'e olan bağlılığım sarsılmazdır" dedi.
Toplantının geri kalanı özel olarak gerçekleştirildi. Biden'ın İsrail'in Batı Şeria'daki yerleşim alanlarını genişletmesi ve Netanyahu'nun dokuz aydır kitlesel protestolara neden olan, ülke içinde oy oranlarını düşüren ve yurtdışında, özellikle de Biden'ın kendisinden alışılmadık eleştiriler alan yargı revizyonuyla ilgili endişelerini dile getirmesi bekleniyordu.
Başkan, Başbakan'ın hakkındaki yolsuzluk soruşturmalarının ardından İsrail Yüksek Mahkemesi'ni elden geçirme çabalarına açıkça meydan okudu.
İki lider on yıllardır birlikte çalışmış ve birbirlerini dost olarak tanımlamış olsalar da Biden, Netanyahu'nun hükümet koalisyonunu İsrail tarihindeki "en aşırılıkçılardan biri" olarak tanımladı.
Biden'la fotoğraf yeni anlatı fırsatı
Analistlere göre Başkan'la fotoğraf çektirmek Netanyahu'ya kendi ülkesinde yeni bir anlatı kurma fırsatı sunuyor: Kendisini bir devlet adamı olarak sunmak, İsraillilere kapsamlı diplomatik deneyimini hatırlatmak ve Biden'la son dönemde yaşanan sürtüşmenin azaldığını ima etmek.
Ancak görüşmenin koşulları Netanyahu'nun muhalifleri için de malzeme oldu; yüzlercesi otelin dışında protesto gösterisi yaptı, başbakan aleyhine sloganlar attı ve Biden'ı onunla görüştüğü için eleştirdi.
© 2023 The New York Times Company
