NYT Biden-Şi zirvesini yazdı: Konuşmaya devam etme sözünden başka bir sonuç çıkmadı

David E. Sanger ve Katie Rogers / The New York Times

Başkan Joe Biden çarşamba günü yaptığı açıklamada Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile dört saat süren görüşmenin fentanil üretiminin engellenmesi ve ordular arası iletişim konularında iki önemli anlaşmayı beraberinde getirdiğini söyledi. Ancak hem Amerikalının hem de Çinlinin bir yıl sonra ilk kez bir araya geldiklerine dair açıklamaları, iki ülkeyi çatışmanın eşiğine getiren konularda çok az ilerleme kaydedildiğine işaret ediyor.

"En yapıcı ve verimli görüşme"

Görüşmelerden ve San Francisco'nun güneyindeki bir malikanenin arazisinde Şi ile kısa bir yürüyüşten çıkan Biden gazetecilere yaptığı açıklamada, görüşmenin Biden'ın göreve gelmesinden bu yana iki adam arasındaki en yapıcı ve verimli görüşme olduğunu söyledi. Ancak açıkladıkları anlaşmalar mütevazıydı ve en önemli taahhütleri konuşmaya devam etmek ve kriz zamanlarında telefonlaşmaktı.

Kritik konulardan biri olan nükleer cephaneliklerinin komuta ve kontrol sistemlerinde yapay zeka kullanımının engellenmesi konusunda resmi bir görüşme seti oluşturulmadı. Bunun yerine Biden'ın yardımcıları, ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan'ın Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile görüşmeye devam edeceğini söyledi.

Şi'nin uzlaşmacı tavrı

Biden, dünyanın en kritik iki askeri, teknolojik ve ekonomik süper gücünün liderlerinin konuşması için özel bir yer olarak seçilen bahçeli ve asırlık bir malikane olan Filoli'nin girişinde Şi'yi selamlayarak ona saygı göstermek için elinden geleni yaptı. Şi de geldiğinde Biden'a "Dünya Gezegeni her iki süper güç için de yeterince büyük" diyerek uzlaşmacı bir tavır sergiledi. Biden'a ülkelerinin çok farklı olduğunu ancak farklılıkların üzerine çıkma konusunda tamamen yetenekli olmaları gerektiğini belirtti.

Bunlar iki ülke arasındaki diplomatik görüşmelerin standart incelikleri, özellikle de Çinli liderlerin ABD'li yatırımcıların ülkeden kaçmasından endişe etmeye başladığı son aylarda. Ancak çarşamba akşamı Şi ayrıldıktan sonra düzenlenen basın toplantısının sonunda Biden'a Şi'yi hala bir diktatör olarak görüp görmediği soruldu. Biden bu kelimeyi bu yıl Çin'i kızdıracak şekilde kullanmıştı. Biden, "Yani, komünist bir ülkeyi yöneten bir adam olması anlamında o bir diktatör" dedi. Liderler, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin geçen yıl Tayvan'ı ziyaret etmesinin ardından Çin'in kesmiş olduğu askerden askere iletişimi yeniden başlatma konusunda mutabık kaldılar.