Vivian Wang, Joy Dong / New York Times
Çin'de yaklaşık on yılın ardından meydana gelen ölümcül depremde ilk yardım ekipleri ülkenin kuzeybatısındaki Jishishan ilçesinde hayatta kalanları bulmak ve yardım dağıtmak için yarıştı. Kurtarma ekipleri ülkenin en yoksul eyaletlerinden biri olan Gansu’nun ücra köşelerinde şiddetli soğukla mücadele ederek kurtarma çalışmalarını yürütüyor.
Depremin ardından kurtarma görevlileri, zarar gören köylerin girişlerini kapatan sekiz metrelik donmuş çamur yığınlarının arasından geçmeye çalıştı. Acil durum araçları buzlu yollarda ilerlemekte zorlandı. Tıbbi bakım ihtiyacı olanlar köylerdeki kurumları doldurduğu için ağır yaralılar şehirdeki hastanelere yerleştirildi.
Soğuk hayatta kalma şanslarını azaltıyor
Hafta başında meydana gelen depremde son resmi rakamlara göre çoğu Gansu’da, bir kısmı da Qinghai eyaletinde olmak üzere en az 135 kişi hayatını kaybetti. Uzmanlar, ölü sayısının giderek arttığını ve dondurucu koşullar nedeniyle hayatta kalanları kurtarma şansının daha da az olduğunu söyledi.
Gansu yetkilileri tarafından yapılan açıklamada çarşamba sabahından itibaren 87 binden fazla kişinin geçici yerleşim bölgelerine nakledildiği belirtildi. Devlet medyasında yer alan fotoğraflarda, ilçe genelinde 3 geçici çadırkent kurulduğu, depremzedelerin telefonlarını şarj edebilmek için jeneratörün etrafında toplandıkları ve sıcak yemek için kuyrukta bekledikleri görülüyor. Kimileri ise ısınmak için sokaklarda ateş yakıyor.
Çin devlet medyasına göre deprem meydana geldiğinde yaklaşık çeyrek milyon insanın yaşadığı Jishishan'da hava eksi 20 dereceydi. ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu'na göre depremin büyüklüğü 5.9 iken, Çin Deprem İdaresi depremin büyüklüğünü 6.2 olarak açıkladı.
“En kötü zaman, en savunmasız yer”
"Gansu depremi: En kötü zaman, en savunmasız yer" ifadesi bu hafta Çin sosyal medyasında trend oldu. Sıcaklıklar çarşamba günü eksi 16 derece civarında seyretti. Yetkililer, depremde en az 980 kişinin yaralandığını ve 200.000'den fazla binanın hasar gördüğünü belirtti. Depremden en çok etkilenen kasabalardan biri olan Dahejia’da da depremzedeler ve kurtarma ekipleri zorluk çekiyordu.
En yoksul bölgelerden biri
Çin haber ajansı Xinhua'ya açıklama yapan yerel bir yetkili köydeki evlerin %80'inden fazlasının artık oturulamaz durumda olduğunu söyledi. Bir kurtarma görevlisi, evlerin çoğunun topraktan yapıldığını ve bazılarının bir asırdan daha eski olduğunu, bunun da onları özellikle savunmasız hale getirdiğini söyledi. Jishishan İlçesi, 2020 yılına kadar yoksul kabul edilmişti. Bölgenin yoksulluktan kurtarılması için kampanya düzenlenecekti. İlçe, çoğu Müslüman olan Bonan, Dongxiang ve Salar halkı gibi etnik azınlıklara ev sahipliği yapıyor. Yetkililer ilçe sakinlerine dağıtmak için giysi, yorgan ve ayakkabıya ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Deprem sırasında gece yarısı sokağa fırlayan insanlar sadece birkaç parça kıyafet alabilmeyi başardı. Dahejia'da bir restoran sahibi olan ve kocası ve dört ergen çocuğuyla birlikte hükümet tarafından sağlanan bir çadırda barınan Ye Jinmo, hükümetin henüz giysi dağıtmaya başlamadığını, ancak birçok malzemenin geldiğini gördüğünü söyledi. "Üzerimde sadece deprem sırasında giydiklerim var" diyen Ye, yine de çadırda ısınmak için bir soba olduğunu ve yetkililerin erişte dağıttığını söyledi.
Geceyi arabalarında geçirdiler
Yardım çalışmalarının çoğu Dahejia'da yoğunlaştı ve diğer köylerdeki bazı insanlar o sırada yadım beklemeye devam ediyordu. Çinli haber kuruluşu Caixin'e göre, çadır sıkıntısı nedeniyle Jishishan'daki bazı köylüler geceyi arabalarında ya da kendi yaptıkları barakalarda geçirdi.
Chuimatan kasabasında yaşayan Ma Zhanguo, sığınacak yer bulamayan bazı depremzedelerin evleri daha sağlam olan akrabalarının yanında kalabildiğini ya da restoranlarda veya kamu binalarında barınabildiğini söyledi. Kendi apartmanında çatlaklar oluştuğunu ancak hala oturulabilir durumda olduğunu söyleyen Ma, henüz çadır ya da başka bir yardım dağıtılmadığını söyledi. Ma, “Kimsenin binaları onarmayı düşünecek zamanı yok. Hayatınızı kurtarmak en önemli şey. Hükümet başka yerlerle ilgileniyor. Burada insanlar geceleri nereye gideceklerine kendileri karar veriyor” dedi.
Deprem toprak kaymalarını tetikledi
18 kişinin öldüğü Qinghai eyaletinde kurtarma ekipleri depremin tetiklediği toprak kaymalarıyla mücadele ediyor. Bazı binalar sarsıntılar nedeniyle gevşeyen ve soğuk hava nedeniyle donan toprağa gömüldü. İşçiler çamuru temizlemek için iş makinesi kullanmak zorunda kaldı. Yetkililer kurtarma çalışmalarının büyük ölçüde tamamlandığını, elektrik ve suyun geri geldiğini açıkladı. Ancak canlı basın toplantısında elektriklerin kesilmesi nedeniyle yetkililer bölgedeki güç kaynağının dengesiz olduğunu açıkladı.
© 2023 The New York Times Company
