Jack Ewing / The New York Times
Normalde elektrikli araç satışlarında yüzde 50'lik bir artış çok iyi olarak kabul edilir. Ancak Amerika Birleşik Devletleri'nde satılan elektrikli araç sayısının üçüncü çeyrekte bir önceki yıla göre bu kadar artması hayal kırıklığı yarattı.
Otomobil üreticileri ve analistler daha fazlasını bekliyordu. Otomobil yöneticileri kutlama yapmak yerine elektrikli araçlara olan talebin azalmasından endişe ederek yeni modeller geliştirmek ve fabrikalar kurmak için on milyarlarca dolar yatırım yapma planları hakkında kafalarında soru işaretleri oluştu.
Zayıf ekonomi nedeniyle yatırımlar ertelendi
Geçtiğimiz haftalarda General Motors, Ford Motor ve Tesla, satışların yavaşlamasını ve ekonominin zayıfladığına dair işaretleri gerekçe göstererek bu harcamaları erteleyeceklerini açıkladılar. Bu durum, Biden yönetiminin sıfır emisyonlu araçları teşvik ederek iklim değişikliğiyle mücadele etme planına bir darbe oldu ve elektrikli otomobil alıcılarına yönelik cömert federal vergi kredilerinin politika yapıcıların umduğu kadar iyi işleyip işlemediği konusunda şüphe uyandırdı.
GM CEO'su Mary Barra Ekim ayındaki bir konferans görüşmesinde analistlere "Tamamen elektrikli bir geleceğe olan bağlılığımız her zamanki kadar güçlü" dedi. Ancak pazarın "biraz inişli çıkışlı" olduğunu da sözlerine ekledi. Sonuç olarak GM, Chevrolet Equinox SUV'un bataryayla çalışan bir modeli de dahil olmak üzere bazı yeni elektrikli modellerin satışına başlamak için birkaç ay bekliyor.
Yanlış hesap yapıldıysa sonuçları ağır olur
Ford ve GM, elektrikli araçlar, bataryalar ve diğer bileşenleri üretmek üzere fabrikaları yeniden düzenlemek ve yenilerini inşa etmek için milyarlarca dolar harcadı. Eğer otomobil üreticileri yanlış hesap yapmışlarsa, bunun sonuçları ağır olabilir. (Chrysler, Jeep ve Ram'in ana şirketi olan Stellantis henüz ABD'de tamamen elektrikli araç satmaya başlamadı).
Çin ve Avrupa'da da satışlar ağırlaştı
Çin ve Avrupa'daki elektrikli araç satışları da birkaç ay öncesine göre daha yavaş artıyor. Yine de elektrikli araç satışları diğer tüm büyük otomobil kategorilerinden daha hızlı artıyor ve Amerikalılar bu yıl 1 milyondan fazla elektrikli araç satın alarak bir rekora imza atacak. Cox Automotive'e göre, Temmuz-Eylül ayları arasında ABD'de satılan yeni otomobillerin yüzde 8'ini bataryalı araçlar oluştururken, bu oran bir önceki yıl yüzde 6 seviyelerindeydi.
Ancak bir zamanlar popüler olan bazı modellerin satışları daha yavaş seyrediyor. Ford'un 2 Kasım'da yaptığı açıklamaya göre, bir yıl önce yüksek bir fiyat artışına sahip olan Ford Mustang Mach-E'nin satışları Ekim ayında bir önceki yıla göre yüzde 10 düştü.
Artan rekabet fiyatları aşağı çekiyor
Ford'un CEO'su Jim Farley analistlere verdiği demeçte "Elektrikli araçlara hala yüksek talep var" dedi. Ancak artan rekabetin fiyatları aşağı çektiğini de sözlerine ekledi.
Cox'a göre, otomobil üreticileri geçtiğimiz yıl en az 14 yeni tamamen elektrikli model tanıttı ve arzı yetersiz olan diğer modellerin üretimini artırdı. Kaçınılmaz olarak, bazıları diğerlerinden daha iyi satıyor.
Talepteki artış hızı arzın gerisinde
Pennsylvania ve Ohio'da Ford, Chevrolet, Hyundai ve Volkswagen dahil olmak üzere neredeyse tüm büyük markaları satan 34 bayinin sahibi olan #1 Cochran Automotive'in CEO'su Rob Cochran, "Talep artıyor, ancak arz ve üretimin arttığı ölçüde artmıyor" dedi.
En son çeyrekte tüm satışların yaklaşık yarısını gerçekleştirerek elektrikli otomobil pazarına hakim olan Tesla bile otomobil satmakta zorlandı ve fiyatları binlerce dolar düşürmek zorunda kaldı.
Henüz pazar olgunlaşmadı mı?
Bazı analistler, elektrikli araçlar niş bir ürün olmaktan çıkıp daha kitlesel bir pazara sunulmaya başladıkça dengesiz büyümenin şaşırtıcı olmadığını söyledi. Çoğu araç sahibi hala teknolojiyi öğreniyor ve otomobil üreticileri ve bayiler onlara en iyi nasıl satış yapabileceklerini düşünüyor.
RBC Capital Markets küresel otomobil analisti Tom Narayan, "Bir dönem pahalı elektrikli araçları satın alan çok sayıda 'cebi dolgun' sürücü vardı. Şimdi ise fiyatlar geri çekildi ve elektrikli araçlar daha geniş kitlelere ulaşır oldu" ifadelerini kullandı.
Ford'un sattığı araçlarda öne çıkan veriler
Ford'un satış rakamları çarpıcı denilebilecek bazı verilerle dolu. Mach-E'nin satışları yılın ilk 10 ayında sadece yüzde 1,5 artarken, bataryayla çalışan bir pikap olan F-150 Lightning'in satışları yüzde 43 arttı. Toplamda, Ford elektrikli araç satışları Ocak'tan Ekim'e kadar yüzde 13 artarken, içten yanmalı motorlu otomobil ve kamyon satışları yüzde 7 arttı. Elektrikli tahrik ile içten yanmalı motorları birleştiren hibrid araçların satışları ise yüzde 19 arttı.
Tesla rekabeti Mach-E satışlarına olumsuz yansıdı
Analistler, zayıf Mach-E satışlarının muhtemelen daha geniş bir eğilimden ziyade Tesla Model Y'nin rekabetini yansıttığını söyledi. Birçok alıcı benzer boyut ve stilde olan iki aracı karşılaştırıyor olabilir. Tesla, Model Y'nin fiyatını düşürdü, böylece federal vergi kredileri uygulandıktan sonra en ucuz model Ford'dan bile 2 bin 500 dolar daha ucuz.
Birleşik Otomobil İşçileri'nin (UAW) Ford, GM ve Stellantis'e karşı başlattığı grevlerin sona ermesi, dikkatleri yeniden geleneksel otomobil üreticilerinin Tesla ile rekabet etme girişimlerine odakladı.
Otomotiv devlerinin sendika çıkmazı
Elektrikli araçlar, UAW müzakerelerinde önemli bir rol oynadı ve geçici sözleşme anlaşmaları yeni batarya fabrikalarındaki işçilere en azından bazı sendikal ayrıcalıklar tanıyor. Ancak anlaşmalar üretim maliyetlerini artıracak ve Ford, GM ve Stellantis'in sendikalı olmayan Tesla'yı yakalamasını çok daha zor hale getirecek.
Anketlere göre alıcılar elektrikli araçlara ilgi duymaya devam ediyor, ancak bunları satın almakta zorlanıyorlar. Cox Automotive'e göre, ABD'de elektrikli araç için ödenen ortalama fiyat Eylül ayında 51 bin doların altındaydı. Bu, geçen yılki 65 bin dolara göre büyük bir düşüş. Ancak, özellikle yüksek faiz oranları aylık araba ödemelerini daha pahalı hale getirdiğinden, birçok yeni araba alıcısı için hala fiyatlar çok yüksek. Fed verilerine göre, 2022'nin başlarında yüzde 5'in altında olan ortalama otomobil kredisi faiz oranı yüzde 8'in üzerinde.
30 bin doların altında 'elektrikli' yok
Son birkaç yılda otomobil üreticileri piyasayı varlıklı bir kitleti hedefleyen SUV'larla doldurdu. Ve hala orta sınıf alıcıların alabileceği 30 bin doların altında fiyatlı otomobiller yok denecek kadar az.
Online otomobil pazarı CarGurus'un sektörel içgörü ve analiz direktörü Kevin Roberts, "Birçok otomobil üreticisi piyasaya aceleyle yeni araç modellerini sürüyordu. Şimdi yükselen faiz ortamında doğru fiyatlandırılmadıkları bir durumla karşı karşıyalar"
Şarj istasyonu problemi de alıcıyı caydırıyor
Bazı elektrikli araç alıcıları, yolculuklarda arabaları hızlı bir şekilde şarj etmek için yeterli yer bulma konusunda da endişeli olabilir. Birçok ankete göre şarj altyapısı, fiyattan sonra elektrikli araç almayı düşünenlerin endişe duyduğu en önemli konu.
Sokakta sağlanan araç şarj istasyonları, apartman dairesinde yaşayan ya da evlerine şarj cihazı kuramayanlar için de çok önemli. Cochran, "Genç demografi elektrikli araçlara yaşlı demografiden daha fazla ilgili" dedi ve ekledi: "Tipik olarak, apartmanlarda yaşayanlar daha genç demografik gruptur. Altyapının inşa edilmemiş olması caydırıcı bir unsur"
Cochran'ın müşterilerinden en az ikisi, evlerinin yakınında yeterli şarj cihazı olmadığını keşfettikten sonra yeni satın aldıkları elektrikli araçları iade etti.
Otomobil üreticileri elektrikli araç satmanın benzinli araç satmaktan farklı olduğu mesajını aldılar. Mercedes'in Kuzey Amerika'daki yüksek güçlü şarj biriminin CEO'su Andrew Cornelia da "Şarj hala çözülmesi gereken kritik bir sorun" sözlerini kaydetti.
© 2023 The New York Times Company
