Patrick Kingsley, Hiba Yazbek / New York Times
İsrail’in özel harekat kuvvetleri Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde bir binaya baskın düzenledi ve Hamas'ın elinde bulunan iki rehineyi kurtardı. Gazze Sağlık Bakanlığı’na göreyse bunu yaparken şehirde düzinelerce Filistinliyi öldüren bir saldırı dalgası başlattı. İsrail güçleri gerçekleştirdiği gece operasyonunda Gazze'deki esirleri ikinci kez kurtardıklarını açıkladı. Operasyon, 7 Ekim'de Hamas öncülüğündeki saldırı sırasında kaçırılan 100'den fazla kişinin akıbetinin ülkenin en önemli önceliklerinden biri haline geldiği İsrail'de sevinç yarattı.
Ancak Refah'taki baskın, daha kuzeydeki İsrail askeri harekâtından kaçarak şehre akın eden 1 milyondan fazla Filistinli arasında korku, yas ve paniğe yol açtı. Filistinliler baskının Refah'a yönelik tam teşekküllü bir kara harekatının habercisi olmasından ve ölü sayısının yüksekliği nedeniyle daha fazla yas tutacaklarının habercisi olmasından korkuyordu.
Dünya çapında alarm yarattı
İsrail Başbakanı Bünyamin Netanyahu, İsrail kara kuvvetlerinin Hamas güçlerini ortadan kaldırmak amacıyla Refah'a girmeye hazırlandığını söyledi. Kapalı Mısır sınırı ve işgalci İsrail güçleri tarafından kuşatılmış olan kentte kara savaşlarının yaşanması ihtimali, kaçacak başka yeri olmayan sivillerin karşı karşıya kalacağı riskler konusunda dünya çapında alarm yarattı.
Kurtarma operasyonunun yoğunluğu ve ölü sayısı, Netanyahu'nun ABD ve diğer müttefiklerinden gelen eleştirilere ve sivil kayıpların ve yıkımın azaltılması yönündeki baskılara rağmen güney saldırısını sürdürme kararlılığını açıkça ortaya koydu. Ordunun baş sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari, İsrail özel kuvvetlerinin 60 yaşındaki Fernando Simon Marman ve 70 yaşındaki Louis Har adlı iki rehinenin tutulduğu binaya girdiğini söyledi.
“Sanki gece değil, gün ortasındaydık”
Hagari, yaklaşık bir dakika sonra İsrail askerlerinin Hamas'ın iletişimini kesmek ve rehinelerin dışarı çıkarılmasını sağlamak amacıyla yakındaki binalara ateş açtığını ve İsrail savaş uçaklarının bölgedeki Hamas hedeflerini vurduğunu söyledi. Refah'a kaçan gümrük görevlisi Ziad Obeid, gece 2'de o kadar parlak bir patlamaya uyandığını anlattı ki “Sanki gece değil de gün ortasındaydık. Korkunç bir geceydi" dedi.
Gazzeli yetkililer: En az 67 kişi öldü
Gazze'deki sağlık bakanlığı İsrail saldırılarında en az 67 kişinin öldüğünü açıkladı.
İsrail ordusu tarafından yayınlanan drone görüntülerinde yaklaşık bir düzine İsrail askerinin sokaktan yürüyerek bir binaya girdiği görülüyor. Diğer görüntülerde ise yan binada, İsrail ordusunun İsrail saldırısı olduğunu söylediği bir patlamanın meydana geldiği görülüyor.
"Her yer bombalanıyordu"
Refah'ın Shaboura mahallesinde kalan 47 yaşındaki Akram al-Satri, bölgedeki birkaç evin ve bir caminin yıkıldığını söyleyerek “Basitçe söylemek gerekirse: Korku, saldırı, ölüm ve yıkım dolu bir geceydi” dedi. El Satri, patlamaların paniğe yol açtığını, insanların İsrail'in kara harekatının başladığı korkusuyla ellerindeki eşyaları toplamaya koştuğunu söyledi. Yerinden edilmiş bir başka Filistinli olan Ghada al-Kurd'un gece boyunca bıraktığı beş sesli mesajda arka planda bomba ve silah sesleri duyuluyordu. Küçük yeğenlerinin ağladığını ve kendisinin de çok korktuğunu söyleyerek “Her yer bombalanıyordu. İsrail ordusunun işgal ettiğine inanmıştık. Ancak kimse nereye gideceğini bile bilmiyordu” dedi.
Rehineler hastaneye götürüldü
İsrailli yetkililer, kurtarılan rehinelerin İsrail'in Tel Aviv kentindeki bir hastaneye götürüldüğünü, burada testlerden geçirildiklerini ve durumlarının iyi olduğunu söyledi. İsrail ordusu tarafından yayınlanan videoya göre, İsrail ve Arjantin çifte vatandaşı olan adamlar hastanede ağladılar ve aile üyelerine sarıldılar. Damadı Idan Berjerano, Har'ı ziyaret ettikten sonra İsrail kamu yayın kuruluşuna yaptığı açıklamada, Har'ın solgun ve biraz şokta göründüğünü söyledi.
Arjantinli olduklarını söylediler
İsrailli haber sitesi Ynet, adamların kendilerini kaçıranlara Arjantinli olduklarını söylediklerini ve futbol hakkında konuşarak sohbet etmeye çalıştıklarını bildirdi. 120 günden fazla esaret altında kaldıktan sonra serbest bırakıldılar. Helikopterde çekilen görüntülerde bir komandonun “Tekrar hoş geldiniz. Nasılsınız beyler? Nasıl hissediyorsun?” dediği duyuluyor. Rehinelerden biri “Şok geçirdim” diye cevaplıyor.
Her ikisi de Gazze sınırına yakın Nir Yitzhak'taki aynı evden, aralarında Fernando Simon Marman'ın kız kardeşi ve Har'ın eşi Clara Marman'ın da bulunduğu diğer aile üyeleriyle birlikte kaçırılmıştı. Clara Marman ve diğer aile üyeleri, İsrail ile Hamas arasında bir hafta süren ateşkes kapsamında kasım ayında serbest bırakılmıştı.
İsrailliler rehineler için saldırı değil anlaşma istiyor
Bazı İsrailliler, saldırının kendilerini tehlikeye atmasından korkarak hükümetin, İsrail saldırısına son verilmesi karşılığında geri kalan rehineleri serbest bırakacak bir anlaşmayı kabul etmesini istiyor. Netanyahu "Sadece tam zafere kadar devam edecek askeri baskı tüm rehinelerimizin serbest bırakılmasını sağlayacaktır" dedi.
Netanyahu, Refah'ın güvenliğini sağlamanın İsrail'in Gazze'deki Hamas kontrolünü sona erdirme hedefi açısından kritik önem taşıdığını söylüyor. Herhangi bir ayrıntı vermemesine rağmen, oradaki sivillere kuzey Gazze bölgelerine güvenli geçiş sözü verdi. Joe Biden, Beyaz Saray'da Ürdün Kralı II. Abdullah ile görüştükten sonra, ABD'nin Refah'taki İsrail işgaline ilişkin endişelerini yineledi ve bunun daha fazla kişinin güvenliğini ve desteğini sağlamaya yönelik inandırıcı bir plan olmadan devam etmemesi gerektiğini açıkladı ve “1 milyondan fazla insan orada barınıyor” dedi. Oradaki sivilleri "açık ve savunmasız" olarak nitelendiren Biden, "Korunmaları gerekiyor" dedi.
ABD'nin Hamas ile İsrail arasında kalan rehineleri serbest bırakacak ve çatışmaları en az altı hafta duraklatacak bir anlaşma üzerinde çalışmaya devam ettiğini söyledi. Kral Abdullah savaşın sona ermesi gerektiğini söyleyerek “İsrail'in Refah'a saldırmasını göze alamayız. Başka bir insani felakete yol açacağı kesin” dedi.
© 2024 The New York Times Company
