Choe Sang-Hun / New York Times
Başkan Donald Trump, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un'a ulaşacağını söyleyerek aralarındaki dostluk diplomasisini yeniden canlandırma olasılığını gündeme getirdi. İlk müzakere turu tüm dünyanın dikkatini çekmiş ancak Kim’in nükleer tehdidini azaltmaya yönelik çok az şey yapmıştı.
Fox News sunucusu Sean Hannity'ye verdiği mülakatta Trump, ikinci döneminde Kim'le tekrar temasa geçeceğini söyledikten sonra “Beni severdi ve ben de onunla iyi anlaşırdım. O dindar bir bağnaz değil. O akıllı bir adam” dedi.
Trump, perşembe gecesi yayınlanan açıklamalarında hafta başında göreve gelmesinden bu yana Kim ile diplomasiyi yeniden başlatma niyetini ilk kez dile getirmiş oldu. Trump ve Kim, Trump'ın ilk döneminde, teknik olarak savaş halinde olan iki ülke arasında ilk zirveyi gerçekleştirerek tarihe geçmişlerdi. Ancak iki liderin yüksek profilli üç görüşmesinde de ilerleme kaydedilememesi üzerine ilişkileri sekteye uğradı.
Analistler daha büyük talepler bekliyor
Rusya ile daha güçlü bir ittifak ve kendi ülkesinin askeri ilerlemelerinden cesaret alan Kim'in bu sefer bu tekliflere karşılık verip vermeyeceği ya da nasıl karşılık vereceği belirsiz. Analistler, Trump'ın Kim'le beş yıl önceki son görüşmesinden bu yana Kuzey Kore'nin füze kapasitesinin arttığını ve Kim'in nükleer programından taviz vermek için daha büyük talepleri olacağını söylüyor.
Trump seçim kampanyası sırasında Kuzey Kore liderine olan ilgisini dile getirmiş ve bir noktada “birisinin çok sayıda nükleer silahı olduğunda onunla iyi geçinmenin doğru olduğunu” söylemişti. Göreve başlamasından saatler sonra da gazetecilere Kim'in “nükleer bir güç” olduğunu söyleyerek Washington'un uzun süredir Kuzey Kore'yi bu şekilde tanımayı reddetmesine bir gönderme yaptı.
Güney Kore tedirgin
Liderinin görevden alınmasının ardından iç siyasi krizle boğuşan ABD müttefiki Güney Koreli yetkililer, Trump'ın dönüşünün Kore Yarımadası'nı yeniden diplomatik bir iniş çıkışa sürüklemesinden korkuyor.
İlk döneminde Trump ve Kim önce kişisel hakaretler ve nükleer savaş tehditleri savurdular. Daha sonra el sıkıştılar ve 2018 ile 2019 yılları arasında üç toplantı gerçekleştirdiler. Bir noktada Trump sosyal medyada “artık Kuzey Kore'den gelen bir nükleer tehdit olmadığını” ve Kim'e “aşık olduğunu” ilan etti.
Ancak bu görüşmeler, Kuzey Kore'nin nükleer ve balistik füze programlarının nasıl geri çekileceği ya da ABD'nin ülkeye uyguladığı yaptırımları ne zaman hafifleteceği konusunda bir anlaşmaya varılamadan sona erdi. Kim, Washington'la bir daha diyaloga girmeyeceğine yemin etti ve nükleer kapasiteli füzeler inşa etme ve test etme çalışmalarını iki katına çıkardı.
Şimdi Güney Koreli analistler ve yetkililer Trump'ın Kim'le, yaptırımların hafifletilmesi karşılığında Kuzey Kore'nin tüm nükleer silahlarından değil ama uzun menzilli füzelerinden vazgeçeceği bir anlaşma yapabileceğinden korkuyor.
Trump'ın Kuzey Kore'yi nükleer güç olarak tanımlayan son açıklaması, Washington ve Seul arasında Kuzey Kore'nin asla nükleer güç olarak kabul edilmemesi gerektiği yönünde uzun süredir var olan mutabakatla çelişti. Güney Kore Savunma Bakanlığı Trump'ın yorumunun ardından yaptığı açıklamada “Kuzey Kore'ye nükleer güç statüsü veremeyiz” dedi.
Trump'ın Kim hakkındaki övgü dolu yorumlarına rağmen, diktatörün yeniden diyalog fikrine sıcak bakıp bakmayacağı belli değildi. İlk tur görüşmelerin çökmesinin ardından Kim, yeni bir “çok kutuplu” küresel düzeni savunarak geçen yıl Moskova ile karşılıklı savunma anlaşması imzaladı ve Ukrayna'ya karşı savaşında Rusya'ya yardım etmek üzere silah ve tahmini 12.000 asker gönderdi.
Güney Kore ordusu, Ukrayna'ya karşı savaşta ağır kayıplar vermesine rağmen Kuzey Kore'nin Rusya'ya daha fazla asker göndermeye hazırlandığını söyledi.
Çin uzun zamandır Kuzey Kore ile rejimin askeri hırslarını dizginlemeye yönelik ABD öncülüğündeki uluslararası çabalar arasındaki tek büyük tampon ülke konumunda. Ukrayna'ya karşı savaşında Rusya'ya yardım etmesi karşılığında Kim, ülkesini ABD baskısından korumak için Moskova'yı bir başka büyük müttefik olarak yanına aldı.
Kuzey Kore, devlet medyasının iki cümlelik bir haber yayınladığı çarşamba gününe kadar Trump'ın seçilmesi ya da göreve başlamasıyla ilgili herhangi bir yorumda bulunmamıştı.
Ancak rejim, yemin töreninden önceki günlerde doğu kıyılarından füze fırlattı. Ve Güney Kore ordusuna göre, ABD savunma yetkililerini en çok rahatsız eden ABD kıtasına ulaşabilecek kadar güçlü uzun menzilli balistik füzeler de dahil olmak üzere daha fazla füze fırlatmaya hazırlanıyor.
Kuzey Kore devlet medyası cuma günü, ülke parlamentosunun bu hafta “ulusal savunma yeteneklerindeki önemli değişimin hızlanmasını sağlayacak” yıl bütçelerini kabul ettiğini bildirdi.
Seul'deki Kore Ulusal Birleşme Enstitüsü'nde kıdemli bir analist olan Hong Min, Kim'in Trump'ın teklifine tepki vermek için muhtemelen haziran ayındaki İşçi Partisi toplantısına ya da eylül ayındaki bir başka parlamento toplantısına kadar bekleyeceğini söyledi. Hong, “Trump yönetiminin ciddiyetini, niyetini ve Kuzey Kore yaklaşımının arkasındaki hesaplamaları ölçtükten sonra tepki verecektir” dedi.
© 2025 The New York Times Company
