Adam Rasgon / The New York Times
Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki askeri kanadının komutan yardımcısı ve 7 Ekim'de İsrail'in güneyine düzenlenen saldırının beyni olan Marwan Issa'nın, İsrail'in bir haftadan uzun bir süre önce düzenlediği hava saldırısının ardından öldüğü pazartesi günü üst düzey bir ABD'li yetkili tarafından doğrulandı.
ABD ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan gazetecilere yaptığı açıklamada Hamas'ın en üst düzey yetkililerinden biri olan Issa'nın öldürüldüğünü söyledi. Tuğamiral Daniel Hagari 11 Mart'ta yaptığı açıklamada İsrail savaş uçaklarının Issa ve bir başka üst düzey Hamas yetkilisini Gazze'nin merkezindeki bir yeraltı yerleşkesinde hedef aldığını aktardı. İsrail için en çok aranan adamlar arasında yer alan Issa, savaşın başlangıcından bu yana Gazze'de öldürülen en üst düzey Hamas lideri oldu. İsrailli yetkililer bu saldırıyı Gazze'deki Hamas liderliğini ortadan kaldırmaya yönelik çabalarının bir dönüm noktası olarak nitelendirdi.
Ancak uzmanlar onun ölümünün Hamas'ın liderlik yapısı üzerinde yıkıcı bir etkisi olmayacağı konusunda uyarıyor. İsrail geçmişte de Hamas'ın siyasi ve askeri liderlerini öldürdü, ancak kısa sürede yerlerine yenileri geldi. İşte Issa'ya ve ölümünün Hamas ve liderliği için ne anlama geldiğine dair detaylı bir inceleme:
Issa'nın Hamas'taki rolü neydi?
Öldüğünde 58 ya da 59 yaşında olan İsa, 2012'den bu yana Hamas'ın askeri kanadı Kassam Tugayları'nın ele geçirilemeyen lideri Muhammed Deif'in yardımcılığını yapıyordu. İssa bu görevi bir başka üst düzey komutan olan Ahmed El Cabari'nin öldürülmesinden sonra üstlendi.
İsa hem Hamas'ın askeri konseyinde hem de örgütün Gazze'deki en üst düzey yetkilisi olan Yahya Sinwar'ın gözetimindeki siyasi ofisinde görev yaptı. İsa, Filistinli analistler ve İsrailli eski güvenlik yetkilileri tarafından Hamas'ın askeri ve siyasi liderleri arasında kilit rol oynayan önemli bir stratejist olarak tanımlanıyordu. Hamas'a yakın bir Filistinli analist olan Salah al-Din al-Awawdeh, Issa'nın gruptaki konumunu askeri kanadın liderliğinin ön saflarının bir parçası olarak tanımladı. Eski bir İsrail askeri istihbarat şefi olan Tümgeneral Tamir Hayman, İsa'nın aynı zamanda Hamas'ın bir nevi savunma bakanı, askeri komutan yardımcısı ve stratejik aklı olduğunu söyledi.
Ölümü grup için ne anlama geliyor?
Uzmanlar Issa'yı Deif ve Sinwar'ın önemli bir ortağı olarak tanımlarken, ölümünün grubun ayakta kalması için bir tehdit oluşturmadığını söylediler. Awawdeh, "Her zaman bir yedek vardır. Askeri kanadın herhangi bir üyesinin öldürülmesinin faaliyetleri üzerinde bir etkisi olacağını sanmıyorum" ifadelerini kullandı. Eski bir İsrail askeri istihbarat subayı ve Filistin meseleleri uzmanı olan Michael Milshtein, Issa'nın ölümünün Kassam Tugayları için önemli bir darbe olduğunu belirtti ancak bunun Hamas için dünyanın sonu olmadığını da kabul etti.
Milshtein "Çok tecrübeliydi. Ölümü Hamas için büyük bir kayıp ama çöküşüne yol açacak bir kayıp değil ve uzun süre de etkilemeyecek. Bir ya da iki hafta içinde bunun üstesinden geleceklerdir" dedi. Milshtein, Issa'nın fikirlerine Hamas'ın en üst kademelerinde değer verilmesine rağmen, savaşçılara doğrudan komuta etmemesinin ölümünün Hamas'ın operasyonlarında büyük bir boşluk bırakmadığı anlamına geldiğini de sözlerine ekledi.
Nasıl tanınıyordu?
Issa, Hamas'ın üst düzey yöneticilerinin az bilinen bir üyesiydi, düşük bir profil çiziyor ve nadiren kamuoyu önüne çıkıyordu. Issa ile on yıldan uzun bir süre önce tanışan eski bir Alman istihbarat subayı olan Gerhard Conrad, onu karizması olmayan kararlı ve sessiz bir kişi olarak tanımladı. Conrad bir röportajında "Çok güzel konuşmazdı ama ne söyleyeceğini bilirdi ve doğrudan konuya girerdi" dedi. Conrad, Issa, al-Jabari ve bir başka üst düzey Hamas yetkilisi olan Mahmoud al-Zahar ile 2009 ve 2011 yılları arasında Gazze'de yaklaşık 10 kez görüştüğünü söyledi. Bu kişiler İsrail ve Hamas arasında bir esir takası için aracılık yapma çabasının bir parçası olarak bir araya gelmişlerdi.
Conrad, Issa için "Mahkumlarla ilgili verilerin uzmanıydı. Üzerinde pazarlık yapılacak tüm isimler ondaydı" diye konuştu. Ancak Conrad, o dönemde Issa'nın El Cabari'nin astı olduğunun açıkça görüldüğünü söyledi. "O bir tür genelkurmay başkanıydı" dedi. El-Caberi'nin öldürülmesinden sonra Issa'nın önemi arttı ama yine de gözlerden uzak kalmaya özen gösterdi. Issa'nın kamuya açık çok az fotoğrafı var.
Hayatı hakkında neler biliniyor?
Issa 1965 yılında Gazze'nin merkezindeki Bureij bölgesinde doğdu ancak ailesi şu andaki İsrail'in Aşkelon bölgesinden geliyor. Awawdeh'e göre onlarca yıldır Hamas üyesi olan Issa, grupla birlikte İsrail'le işbirliği yaptığına inanılan Filistinlilerin peşine düşmüştü. Issa hem İsrail hem de Filistin Yönetimi tarafından işletilen hapishanelerde uzun süre kaldı. Milshtein, Hagari'nin Issa'nın Hamas liderliğindeki 7 Ekim saldırısının planlanmasına yardım ettiğini söylediğini ancak Issa'nın 2000'li yıllardaki ikinci intifada sırasında İsrail yerleşimlerine sızmayı amaçlayan operasyonları da planladığının düşünüldüğünü belirtti.
©️ 2024 The New York Times Company
