Eve Sampson, Anton Troianovski, Aric Toler, Oleg Matsnev / New York Times
İngiltere merkezli bir gözlem grubu ve Moskova Savunma Bakanlığı'na yakın bir Rus askeri blog tarafından yapılan açıklamada hava saldırılarının Suriye’nin kuzeyindeki büyük bir Rus hava üssü yakınlarındaki bir mühimmat deposunu vurduğunu söyledi. Suriye'deki şiddeti izleyen İngiltere merkezli bir grup olan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne ve sık sık devlet televizyonuna çıkan eski bir Rusya Savunma Bakanlığı çalışanı tarafından yönetilen Telegram mesaj uygulamasındaki popüler bir hesap olan Rybar'a göre saldırılar Lazkiye vilayetindeki kıyı kenti Jableh bölgesinde gerçekleşti.
İzleme grubu, saldırıların İsrail'e ait olduğu düşünülen uçaklar tarafından desteklendiğini ve Suriye hava savunması ile Rus güçlerinin 40 dakikadan fazla bir süre boyunca füzelerle “karşı karşıya” kaldığını söyledi. Rybar, İsrail'in seyir füzelerinden bazılarının Rusya'nın yakındaki üssünden açılan uçaksavar ateşiyle düşürüldüğünü, ancak diğerlerinin Suriye ve İran güçleri tarafından kullanılan bir depoya isabet ettiğini söyledi. İsrail ordusu, Suriye hükümeti ve Rusya Savunma Bakanlığı yorum taleplerine yanıt vermedi.
Rusya’nın çatışmaya dahil olma riski artıyor
Söz konusu saldırı, İran'ın İsrail ile çatışmasından uzak durmaya çalışan İran'ın müttefiki Rusya'nın Orta Doğu'da genişleyen çatışmaya dahil olma ihtimalini artırıyor. Rusya 2015 yılında İran'la birlikte Suriye'deki iç savaşa müdahale ederek Devlet Başkanı Beşar Esad'ı desteklemiş ve isyancıların elindeki şehirlere yönelik acımasız bombardımanlarla Esad'ın iktidarını korumasına yardımcı olmuştu.
Orta Doğu'daki yetkililere göre, Rusya 2022'de Ukrayna'yı tamamen işgal ettikten sonra Suriye'deki ayak izini azaltmış olsa da, Jableh kenti yakınlarındaki Hmeimim hava üssü de dahil olmak üzere ülkede önemli bir varlığını sürdürüyor. Jableh'den internete yüklenen ve The New York Times tarafından doğrulanan video görüntüleri ve fotoğraflar hava üssü yönünde bir patlama olduğunu gösteriyor. Times'ın analizine göre görüntüler üsse yaklaşık 5 kilometre uzaklıktaki bir noktadan çekildi.
İsrail’in büyük operasyonları
Saldırı haberleri, İsrail'in perşembe günü Gazze Şeridi ve Lübnan'daki İran destekli gruplara ve Batı Şeria'daki militanlara karşı birçok cephede gerçekleştirdiği büyük askeri operasyonlar sırasında geldi. Bu ağa İsrail'in uzun süredir Lübnan'la ortak sınırı üzerinden Hizbullah'a silah aktarılmasına yardım etmekle suçladığı Suriye hükümeti de dahil. Merkezi Türkiye'de bulunan Suriyeli muhaliflere yakın bir haber sitesine göre saldırı, Qeshm Fars havayolu şirketine ait bir İran uçağının varışından kısa bir süre sonra gerçekleşti. ABD, İran Devrim Muhafızları adına Şam'a “silah sevkiyatı da dahil olmak üzere kargo teslimatı” yaptığı gerekçesiyle 2019 yılında bu havayolu şirketine yaptırım uygulamıştı. Muhafızlar, Hizbullah da dahil olmak üzere Direniş Ekseni ağına silah sağlıyor. Uçuş takip sitesi Flightradar24, Qeshm Fars'a ait bir uçağın salı günü yerel saatle 17:00'den hemen sonra Lazkiye'den havalandığını ve yaklaşık iki saat sonra Tahran'a indiğini gösterdi.
İsrail'in geçtiğimiz iki hafta boyunca Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüttüğü savaşı hızlandırmasının ardından ABD'li ve İsrailli yetkililer İsrail'in Lübnanlı grubun müthiş roket ve füze stokunun yaklaşık yarısını ortadan kaldırdığını söyledi. İsrail, destekçisi İran'ın da desteğiyle grubun yeniden silahlanmasını engellemeye çalışıyor. Perşembe günü, İsrail ordusunun bir sözcüsü Hizbullah'ı Suriye üzerinden İran'dan silah getirmekle suçlarken, sosyal medyada saldırıya ilişkin tartışmalar da arttı.
‘Ender rastlanan bir durum’
Orta Doğu Enstitüsü'nün Suriye ve terörle mücadele programları direktörü Charles Lister perşembe günü yaptığı açıklamada, “Bu tek başına İsrail'in Suriye'deki bir başka silah sevkiyatını vurması anlamına gelse de Hmeymim'e yakınlığı ender rastlanan bir durum. İsrail, Rusya'nın amiral gemisi üssüne bu kadar yakın bir noktayı vurarak, bu tür sıfır toplamlı durumlarda her şeyin meşru bir hedef ve kabul edilebilir bir risk olarak görüldüğüne dair bir sinyal de gönderiyor olabilir” dedi.
© 2024 The New York Times Company
