Anton Troianovski / The New York Times
Kremlin'in Ruslardan istedikleri artık iki şeye indirgeniyor. Erkekler orduya katılmalı. Kadınlar daha fazla çocuk yapmalı. Geçtiğimiz aylarda Rus hükümeti sözleşmeli askerler için kayıt ikramiyelerini iki katına çıkardı ve sosyal medyayı ve şehir sokaklarını askere alma reklamlarıyla doldurdu. Ayrıca yeni bir yasa, suçlu şüphelilerin savaşmak için kaydolmaları halinde yargılanmaktan kaçınmalarına izin veriyor. Aynı zamanda, Devlet Başkanı Vladimir Putin doğumları arttırmanın ulusal bir öncelik olduğuna karar verdi ve bu çaba geçen hafta çocuksuz bir yaşam tarzını savunmayı yasaklayan bir yasa tasarısı ile yeni bir baskıcı aşamaya girdi.
Bu iki kampanya birbirinden ayrı olsa da savaş zamanı Rusya'sında aynı madalyonun iki yüzü gibi: Kremlin'in sıradan Rusları Batı'ya karşı üstünlük sağlamak için ülkelerini yeniden şekillendirmeye dahil etmeye yönelik giderek daha agresif hale gelen girişimi. Kısa vadede Putin'in ordusunun daha fazla askere ihtiyacı var. Batı'nın tahminlerine göre Ukrayna'da sona erme emaresi göstermeyen bir yıpratma savaşında günde bin kayıp veriyor.
Putin'e göre uzun vadede Rusya'nın daha fazla insana ihtiyacı var: Batı'dan giderek izole olan bir ekonomiyi desteklemek, ülkenin göçe olan bağımlılığını azaltmak ve elbette gelecekteki savaşlar için asker havuzu sağlamak için. Estonya'daki Tartu Üniversitesi'nde profesör olan ve devlet ile insanların bedenleri arasındaki ilişkiyi inceleyen Andrey Makarychev, Putin'in düşüncesinde bedenin bir kamu malına dönüştüğünü söyledi. Makarychev, “Bir kadının bedeni çocuk üretmek içindir ve bir erkeğin bedeni de tetiği çekme ve sonunda öldürme yeteneğinden ibaret" dedi.
Ordu hedefi gerçekçi değil
Putin geçtiğimiz ay Rusya ordusunun 180 bin kişi arttırılarak 1.5 milyona çıkarılmasını emretti ki bu sayı Rusya'yı Çin'den sonra dünyanın en büyük ikinci ordusu haline getirecek. Kremlin bu artışı ülke için var olan tehditlerin sayısına bağladı. Ancak analistler 1,5 milyonluk bir ordu kurmanın, büyük ölçüde Rusya'nın azalan nüfusu nedeniyle gerçekçi olmadığını söylüyor. Carnegie Endowment for International Peace'de Rus ordusu uzmanı olarak görev yapan Dara Massicot'a göre Rusya'nın önündeki zorluk sadece yeni asker toplamak değil, aynı zamanda böylesine büyük bir ordunun ihtiyaç duyacağı silah ve teçhizatı üretecek kadar büyük bir işgücüne sahip olmak.
"Çok çocuk sahibi olmayı moda haline getirmek gerekiyor"
Bu konu açıkça Putin'in aklında. Geçen ay Pasifik kıyısındaki Vladivostok kentinde düzenlenen bir konferansta Putin, Rus erkeklerinin katlanarak artan sayıda orduya katıldığını iddia ederek onları övdü. Ancak konu doğum oranlarına geldiğinde, Rus lider iyileştirme için biraz alan gördü. Putin, “Nüfusla ilgilenmek, doğurganlık oranını arttırmak gerekiyor. Eskiden Rusya'da olduğu gibi çok çocuk sahibi olmayı moda haline getirmek gerekiyor" dedi.
Ekonomistler ve demograflar uzun zamandır Rusya'nın azalan nüfusunu büyük bir sorun olarak vurguluyor. Bu durum büyük ölçüde Sovyetler Birliği'nin çöküşüne eşlik eden kaos ve yoksulluk ortamında doğum oranındaki düşüşün bir mirası. Mayıs ayında Putin, Rusya'nın toplam doğurganlık oranını (ortalama bir kadının hayatı boyunca sahip olduğu çocuk sayısının ölçüsü) arttırmayı hükümetin temel hedeflerinden biri olarak ilan etti ve 2030 yılında 1.6 ve 2036 yılında 1.8 hedeflerini belirledi. Geçen yıl Rusya'da 1.41 olan bu oran, Amerika Birleşik Devletleri'nde 1.62 idi.
Maddi teşvikler
Bu yılın ilk yarısında Rusya'da doğduğu bildirilen çocuk sayısı 599 bin 630 ile son çeyrek yüzyılın en düşük seviyesinde; işgal altındaki Kırım da dahil olmak üzere toplam nüfus 2020'den bu yana 1,8 milyon azalarak 146,1 milyona geriledi. Kremlin, asker alımlarında olduğu gibi doğumları teşvik etmek için de maddi ödüller kullanıyor. İlk çocuğunu doğuran Rus kadınlara bir defaya mahsus olmak üzere 6 bin 700 dolar ödeme yapılıyor. Pazartesi günü, Rus hükümeti gelecek üç yılın bütçesini açıkladığında, hamile kadınları ve çocuklu aileleri desteklemek için planlanan 60 milyar dolardan fazla harcamayı lanse etti.
"Özel demografik operasyon"
Hükümetin nüfusu arttırmaya yönelik önlemleri, pek çok ülkenin doğum oranlarının düşmesiyle mücadele ettiği bir dünyada alışılmadık bir durum değil. Rusya'nın doğurganlık oranı Portekiz ve Yunanistan gibi Avrupa ülkeleriyle aynı seviyede. Ancak Rus yetkililer bu çabaları giderek Batı ile olan çatışmaları ve Rusya'yı muhafazakar bir kale olarak tasvir etmeleriyle birleştiriyor. Bazıları doğumları arttırmak için Kremlin'in Ukrayna'yı işgali için kullandığı “özel askeri operasyon” ifadesinin bir yankısı olan “özel demografik operasyon” çağrısında bulundu.
Parlamentonun üst kanadının başkanı ve Rusya'nın neredeyse tamamı erkeklerden oluşan yönetici sınıfının belki de en güçlü kadını olan Valentina Matviyenko, Batı feminizminin “erkeklere ve geleneksel değerlere karşı bir hareket” haline geldiğini söyledi. Geçtiğimiz hafta milletvekilleri “bilinçli olarak çocuk sahibi olmayı reddetmenin propagandasını yasaklayan” ve 50 bin dolara kadar para cezası öngören bir yasa tasarısı sundu. Hukukçular tasarının doğum sonrası depresyonla ilgili sosyal medya paylaşımlarını yasadışı hale getirebilecek kadar muğlak olduğu uyarısında bulundu. Ancak Kremlin onayladığının sinyalini verdi.
Parlamentonun alt kanadının başkanı Vyacheslav Volodin Telegram mesajlaşma uygulamasında “Birleşik ve büyük bir aile güçlü bir devletin temelidir” diye yazdı. Nüfus büyüklüğünün Putin'in jeopolitiği için önemi, Rusya'dan yaklaşık üç kat daha az nüfusa sahip olan Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşta açıkça ortaya çıktı. Analistler Rusya'nın, Batılı yetkililerin yüzbinlerce olduğunu tahmin ettiği ölü ve yaralılarını yeni askerlerle telafi etmeyi büyük ölçüde başardığını, Ukrayna'nın gücünü ise üstün sayılarla ezdiğini düşünüyor.
En istekli olanlar çoktan savaşa gitmiş olsa da, Kremlin hala 2022 sonbaharında genç erkekleri göçe teşvik eden gibi sivillerin zorla seferber edilmesinden kaçınmaya niyetli görünüyor. Temmuz ayında Putin, kayıt ikramiyelerini iki katına çıkararak Rusların ortalama yıllık maaşının neredeyse yarısı olan 4 bin 500 doların üzerine çıkaran bir kararname imzaladı. Şehrin orta sınıfını savaşın fedakarlıklarından korumak için askere alma kampanyasının uzun süre sessiz kaldığı Moskova şehri, bunun üzerine 20 bin dolardan fazla teşvik verileceğini duyurdu.
© 2024 The New York Times Company
