Eve Sampson / The New York Times
Pentagon bu hafta yaptığı açıklamada, IŞİD'in Irak ve Suriye'de bu yıl üstlendiği saldırıların arttığını ve geçen yılki sayıyı ikiye katlama yolunda ilerlediğini belirterek, terör örgütünün bölgede yıkım ve ölümlere yol açmasından on yıl sonra yeniden dirildiğini söyledi. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı'nın raporuna göre IŞİD, ABD öncülüğündeki koalisyon ve her iki ülkedeki ortak güçler tarafından örgüt elemanlarını hedef alan operasyonların devam etmesine rağmen, bu yılın ilk yarısında Irak ve Suriye'de 153 saldırının sorumluluğunu üstlendi. Bir savunma yetkilisi geçen yılın tamamında IŞİD'in Irak ve Suriye'de 121 saldırı üstlendiğini söyledi.
Kökleri El Kaide'ye dayanan IŞİD, Suriye'deki iç savaşın patlak vermesinin ardından ortaya çıkan güç boşluğundan yararlanarak geniş alanları ele geçirdi. Adam kaçırma ve halka açık infazlarla ünlenen IŞİD, 2014 yılında geri püskürtülmeden önce Irak'ın ikinci büyük kenti Musul'u ele geçirerek en büyük zaferini kazandı. IŞİD'in Orta Doğu bölgesinde ilan ettiği halifeliğin son parçası beş yıl önce ABD'nin askeri desteğiyle kurtarılmış olsa da, örgüt dünya çapında merkezi olmayan bir hücre ve bağlı örgütler topluluğuna dönüştü. ABD ordusu o zamandan beri Suriye ve Irak'ta varlığını sürdürüyor.
Irak ve Suriye'de IŞİD
ABD liderliğindeki koalisyonun Ocak ayından bu yana örgüte karşı yaklaşık 200 operasyon gerçekleştirdiğini belirten ordu, bu operasyonlarda Suriye'de Kürt liderliğindeki güçler ve Irak'taki ordu ile koordinasyon sağlandığını açıkladı. Rapora göre ABD liderliğindeki güçler toplamda 44 IŞİD mensubunu öldürdü ve 166 kişiyi de gözaltına aldı.
"Daha fazla operasyon özgürlüğü kazandı"
ABD Merkez Kuvvetler Komutanı Orgeneral Michael E. Kurilla yaptığı açıklamada, “Çabalarımızı özellikle Irak ve Suriye dışında dış operasyonlar yürütmek isteyen IŞİD üyelerini ve güçlerini yeniden oluşturmak amacıyla gözaltındaki IŞİD üyelerini kaçırmaya çalışan örgüt üyelerini hedef almaya odaklamaya devam ediyoruz” dedi. Uzmanlar, Suriye ve Irak'taki saldırıların artmasının ardındaki nedenlerin karmaşık olabileceğini söylüyor. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nde kıdemli araştırmacı ve terörle mücadele uzmanı olan Daniel Byman, örgütün güçlendiğini ve daha fazla operasyon özgürlüğü kazandığını, ancak diğer faktörlerin de büyük olasılıkla buna katkıda bulunduğunu söyledi.
Byman verdiği bir röportajda “Saldırılardaki artış, Irak ve Suriye hükümetlerine karşı devam eden hayal kırıklığı ve başka konulara odaklanmalarından kaynaklanıyor olabilir. Ayrıca ABD varlıklarının İran destekli gruplara yönelmesinden de kaynaklanıyor olabilir" dedi. Byman, saldırılardaki artışın küresel bir alarm için acil bir neden olduğu anlamına gelmediğini söylese de grubun yeniden kurulmasının, çoğu on yıllardır savaşın etkilerini yaşayan bölge halkı için ciddi ve tehlikeli sonuçları olabilir. Her ne kadar “bu bir ‘Bağdat düşmek üzere’ durumu değil” dese de Byman, saldırıların Iraklılar ve Suriyeliler için oluşturduğu tehdidin altını çizdi.
Dünyanın dört bir yanında IŞİD
Geçen altı ay içinde IŞİD ve ona bağlı örgütler yüksek profilli ve ölümcül saldırılar düzenleyerek örgütün direncini ve dünyanın dört bir yanındaki hücreler ağı aracılığıyla çeşitlendirme kabiliyetini ortaya koydu. Bazı durumlarda saldırılar sivilleri ve askeri bağlantıları olmayan yerleri hedef aldı. Salı günü Umman'da bir camiye düzenlenen ve silahlı saldırganların altı kişiyi öldürdüğü ve 30'dan fazla kişiyi yaraladığı saldırıyı IŞİD üstlendi. Önemli bir Şii bayramında gerçekleşen saldırının videosunda saldırganlar ibadet edenleri aşağılayıcı ifadeler kullandı.
Afganistan, Pakistan ve İran'da faaliyet gösteren IŞİD'e bağlı Horasan İslam Devleti ya da IŞİD-K giderek daha cesur ve ölümcül bir hal alıyor. ABD'li yetkililer mart ayında Moskova dışında bir konser salonuna düzenlenen ve 130'dan fazla kişinin ölümüne ve çok sayıda kişinin yaralanmasına neden olan kanlı saldırının sorumlusunun bu grup olduğunu söylüyor.
Ocak ayında IŞİD-K, İran'da dört yıl önce bir ABD insansız hava aracı saldırısında öldürülen üst düzey komutan General Kasım Süleymani'yi anma töreni sırasında 84 kişinin ölümüne neden olan bombalı saldırıların sorumluluğunu üstlendi. İran Şii din adamları tarafından yönetilen bir teokrasi ve Süleymani daha önce ülkenin bölgedeki Şii grupları birleştirme çabalarına liderlik etmişti.
ABD'li yetkililer aynı zamanda örgütün siyasi istikrarsızlık ve bir dizi darbenin yaşandığı Afrika'daki Sahel bölgesinde yayılmasını da izliyor. Mart ayında IŞİD Nijer ordusuna düzenlediği ve 30 askerin öldüğü bir saldırıyı üstlendi.
©️ 2024 The New York Times Company
