Julian E. Barnes, Ronen Bergman ve David E. Sanger / The New York Times
İsrail'in İran'a olası bir saldırı için yaptığı askeri hazırlıkların son uydu görüntülerini ortaya koyan bir çift çok gizli ABD istihbarat belgesinin sızdırılması, İsrail'in planları hakkındaki yoğun ABD endişesine dair bir pencere sunuyor. Ayrıca ABD'li yetkililer uygunsuz ifşanın boyutunu anlamaya çalışıyor. İki belge geçtiğimiz günlerde Amerikan casus uyduları tarafından toplanan görüntü ve bilgilerin analizinden sorumlu Ulusal Jeo-uzamsal-İstihbarat Ajansı tarafından hazırlandı. Belgeler cuma günü Telegram uygulamasında dolaşmaya başladı ve büyük ölçüde İran yanlısı hesaplar tarafından tartışıldı. Uydu görüntülerinin yorumlarını içeren belgeler, İsrail'in gelecek günlerde İran'a yönelik olası bir saldırısı hakkında fikir veriyor. Böyle bir saldırının, bu ayın başlarında İran'ın İsrail saldırısına karşılık olarak gerçekleştirdiği saldırıya misilleme olacağı tahmin ediliyor.
Ciddi bir sorun
Belgelerden biri “İsrail: Hava Kuvvetleri İran'a Saldırı Hazırlıklarını Sürdürüyor” başlığını taşıyor ve böyle bir saldırının unsurlarını prova ettiği anlaşılan son tatbikatları anlatıyor. İkinci belgede ise İran'ın kendi saldırılarıyla karşılık vermesi ihtimaline karşı İsrail'in füze ve silahlarının yerlerini nasıl değiştirdiği ayrıntılarıyla anlatılıyor. Yetkililer, herhangi bir yeni Amerikan kabiliyetini ortaya çıkarmamış gibi görünen sızıntının ciddiyeti konusunda ikiye bölünmüş durumdalar. Belgeler uydu görüntülerini tanımlıyor ancak göstermiyor. Bazı yetkililer, başka belgelerin ortaya çıkmaması halinde, ABD'nin en yakın müttefiklerinden birini ne derece gözetlediğinin bir kez daha görülmesinin yanı sıra, zararın sınırlı olacağını söylüyor. Diğer yetkililer ise bir müttefikin savaş planlarının açığa çıkmasının ciddi bir sorun olduğunu belirtiyor. Ulusal Jeo-uzamsal-İstihbarat Ajansı ve Ulusal İstihbarat Direktörü Ofisi yorum yapmayı reddetmiş olsa da, yetkililer belgelerin gerçek olduğunu özel olarak kabul etti.
Sızıntının kaynağı araştırılıyor
Raporda yer alan istihbarat, ABD'nin topladığı bilgilerin sadece bir kısmını yansıtıyor olabilir; İran'a yönelik siber saldırılar ya da sabotajlar Amerikan casus uyduları tarafından kolayca görülemeyecektir. Başkan Joe Biden'a cuma günü Almanya'da İsrail'in ne zaman saldırmayı planladığını ve ne tür hedefler seçtiğini bilip bilmediği soruldu. “Evet ve evet” dedi ancak konu hakkında daha fazla konuşmayı reddetti. Ancak yaptığı açıklama, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ne tür hedeflerin vurulacağı konusunda bir tür anlaşmaya vardıklarını ima eder gibiydi; Biden daha önce İsrail'e İran'ın nükleer tesislerinden ve enerji tesislerinden uzak durması çağrısında bulunmuştu. ABD'li yetkililer belgelerin nereden alındığını bilmediklerini ve hala sızıntının asıl kaynağını aradıklarını söyledi. Ancak daha önceki izinsiz yayınlara dayanarak, yetkililer bunun büyük olasılıkla alt düzey bir hükümet çalışanı olduğunu kaydetti.
Belgeler, İran'a olası bir misilleme saldırısına hazırlık amacıyla salı günü yapılan bir İsrail askeri tatbikatının uydu fotoğraflarına dair açıklamalar içeriyor. İstihbarat raporuna göre tatbikatın bir amacı da havadan havaya yakıt ikmali ve arama-kurtarma operasyonlarını denemekti. Rapora göre tatbikatta İsrail'in 29 Eylül'de Yemen'e düzenlediği saldırıda kullandığına benzer büyüklükte bir kuvvet yer aldı. Belgelerde ayrıca İsrail'in uzun menzilli, havadan fırlatılan balistik füzeler; havadan karaya füzeler; havada yakıt ikmal uçakları ve diğer destek uçakları hazırlıkları da ele alınıyor. Belgeler ayrıca İsrail'in insansız hava araçlarıyla İran'ı gizlice gözetlediğini de belirtiyor.
Ancak yetkililer belgelerin ABD'nin İsrail'in niyetleri hakkında bildiklerinin kapsamlı bir değerlendirmesi olmadığını söyledi. Ekim 15 tarihli belgeler sadece uydu görüntülerine bakan analistlerin o tarihte tespit edebildiklerini temsil ediyor. Askeri ve istihbarat yetkilileri, ilk kez iki yıl önce bir Discord sunucusunda ortaya çıkan ve Nisan 2023'te kamuoyuna açıklanan çeşitli konulara ilişkin büyük bir gizli materyal hazinesinin açığa çıkmasının acısını hala yaşıyor. Hava Ulusal Muhafızlarından Jack Teixeira, söz konusu materyallerin yayınlanmasıyla ilgili olarak altı kez Casusluk Yasasını ihlal etmekten suçlu bulundu ve yaklaşık 16 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Yetkililer Teixeira'nın Discord sunucusunda istihbarat raporlarının özetlerini yayınlayarak başladığını ancak daha sonra çıktısını aldığı tüm belgelerin fotoğraflarını paylaştığını ve bunun çok daha tehlikeli bir ihlal olduğunu söyledi. ABD hükümeti kamuoyuna geniş bir hasar değerlendirmesi yapmamış olsa da Teixeira'nın belgeleri yayınlaması ABD'nin Rus askeri komutanlıklarına ve istihbarat kurumlarına ne kadar derinlemesine nüfuz ettiğini ortaya koydu. Aynı zamanda ABD'nin Ukrayna, Çin ve diğer çeşitli ülkeler hakkında topladığı bilgileri de ifşa etti.
Teixeira'nın Discord'daki paylaşımları sonucunda kaç bilgi kaynağının kesildiği belli değil ancak ABD'li yetkililer bazı istihbarat toplama faaliyetlerinin ciddi şekilde tehlikeye girdiğini söyledi. Eğer son sızıntı bir çift uydu belgesiyle sınırlı kalırsa, çok daha az zarar verici olacak. Ancak Discord sızıntısı birkaç belge ile başladı ve düzinelerce sayfanın gün ışığına çıkmasına neden oldu.
© 2024 The New York Times Company
