19 Eylül 2024, Perşembe Gazete Oksijen
Haber Giriş: 28.07.2024 11:40 | Son Güncelleme: 28.07.2024 13:26

NYT Trump saldırısıyla gündem olan soruyu yazdı: Gizli Servis nasıl çalışıyor?

ABD eski Başkanı Donald Trump'a düzenlenen suikast girişimi, Gizli Servis'in çalışma şekline dair de soru işaretlerini ortaya çıkardı. New York Times ihmal tartışmalarının ışığında çalışanlarla görüşerek teşkilattaki yetersizlikleri ve kötü çalışma şartlarını yazdı
Yapılan baskıların ardından Gizli Servis Direktörü Kimberly Cheatle, istifa etti (Fotoğraf: Kenny Holston/The New York Times)
Yapılan baskıların ardından Gizli Servis Direktörü Kimberly Cheatle, istifa etti (Fotoğraf: Kenny Holston/The New York Times)

Kate Kelly / The New York Times

Yıllar boyunca, ABD Gizli Servisi'nin kaynak yetersizliği ne zaman bir sorun haline gelse, ajanlar bir slogana başvurdu: Daha azıyla daha fazlasını yaparız. Bu söz artık geçerli olmayabilir. Gizli Servis'te çalışan mevcut ve eski ajanlarla yapılan röportajlar, çalışanlarını yıpratan ve riske atan bir teşkilatı ortaya koyuyor. Fiziksel korumaya o kadar çok para harcayan bir teşkilatı tasvir ediyorlar ki, en son kanun uygulama eğitimi ve teknolojilerini takip etmek için çok az fon kalıyor. 

Eski Başkan Donald Trump'a 13 Temmuz'da Butler, Pennsylvania'da düzenlenen bir kampanya mitinginde gerçekleştirilen suikast girişimi, Gizli Servis'in ülkenin en üst düzey seçilmiş yetkilileri, aileleri ve ziyarete gelen yabancı liderlere yönelik güvenlik yaklaşımındaki zayıflıkları ortaya çıkardı. Dönemin Gizli Servis Direktörü Kimberly Cheatle, pazartesi günü bir kongre komitesine verdiği demeçte, eski başkanın kulağının kanamasına ve biri ölümcül olmak üzere üç izleyicinin yaralanmasına neden olan silahlı saldırının “Gizli Servis'te on yıllardır yaşanan en önemli operasyonel başarısızlık” olduğunu söyledi. İfadesinden bir gün sonra istifa etti.

Yeterli kaynak var mı?

Kurumun Butler'daki güvenlik zafiyetleri çok sayıda soruşturmaya yol açtı ve bugüne kadarki en büyük bütçesiyle faaliyet gösteren Gizli Servis'in kritik görevini yerine getirmek için yeterli kaynağa sahip olup olmadığı ve fonlarını en etkili şekilde kullanıp kullanmadığı konusunda tartışmalara neden oldu. Bir kurum yetkilisine göre Gizli Servis bu yıl şu ana kadar Milwaukee'deki Cumhuriyetçi Ulusal Kongre de dahil olmak üzere 7 bin 500'den fazla mekanın güvenliğini sağladı.

Gizli Servis sözcüsü The New York Times'a yaptığı açıklamada, “Gizli Servis, koruma misyonumuzu güçlendirmek için nerelerde ek kaynak talep etmemiz gerekebileceğini görmek amacıyla tüm operasyonel güvenlik politikalarımızı ve prosedürlerimizi baştan aşağı gözden geçiriyor” dedi. Ajans, 13 Temmuz'da böyle bir durumun söz konusu olmadığını söylese de Trump'ın koruması için ek federal güvenlik varlıkları için yapılan bazı talepleri geri çevirdiği için eleştirilere maruz kaldı. Ajans, koruma güçlerini desteklemek için rutin olarak yerel kolluk kuvvetlerini kullandığını söylüyor. Kurum Butler'da yaklaşık 100 kolluk görevlisinin bulunduğunu belirtirken, bunların kaçının aktif Gizli Servis çalışanı olduğunu söylemedi.

Bu yıl 3.1 milyar dolar fon aldı

Gizli Servis şu anda 36 korumaya bakıyor, Trump'ın başkanlığı sırasında bu sayı 42'ye düşmüştü. Bu yıl 8 binden fazla kişiyi istihdam eden servis, kongreden 3.1 milyar dolar fon aldı. Buna kıyasla, 5 bin 600 çalışanıyla federal yargıçları ve mahkemeleri koruyan ve mahkumları taşıyan ABD Marshals Service 2 milyar dolardan daha az para aldı. Ancak Gizli Servis'in hem resmi görevlileri korumak hem de sahtecilik gibi mali suçlarla mücadele etmek gibi alışılmadık ikili görevi, iyi bir ayrım yapmayı zorlaştırıyor.

Bu seçim sezonunda kutuplaşmış siyaset ve kışkırtıcı dil, adaylar ve aileleri için güçlü güvenlik ihtiyacını artırdı. Gizli Servis, 13 Temmuz'daki silahlı saldırının ardından Trump'a yönelik korumaları arttırdı ve bağımsız olarak başkanlığa adaylığını koyan Robert F. Kennedy Jr'ı da koruma listesine ekleyerek teşkilatın kaynaklarını daha da daralttı. Bu öyle bir iş ki hatalar felakete yol açabiliyor ama başarılar nadiren takdir ediliyor. 

"Yetersizliği dile getirmedi"

Eski Başkan Barack Obama'nın korunmasına yardımcı olan eski bir Gizli Servis ajanı olan Mike Matranga, Cheatle'ın Temsilciler Meclisi Gözetim ve Hesap Verebilirlik Komitesi önündeki yorumlarında kaynakların önemini vurgulamamasından dolayı hayal kırıklığına uğradığını söyledi. Matranga, “Bu ifadeyi, oraya gidip 'Dinleyin, on yıldan uzun bir süredir ciddi bir şekilde personel yetersizliği yaşıyoruz ve evet, bize bütçe artışı sağladınız ancak bu yeterli değil' demesi için büyük bir fırsat olarak gördüm” dedi.

Cheatle ifadesinde, “Gelecekteki ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek için yaklaşık 9 bin 500 çalışan sayısına ulaşmaya çalışıyoruz” dedi. Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson yakın zamanda CNN'e verdiği bir mülakatta daha fazla finansman sağlamanın Beyaz Saray'ın da katılımıyla İç Güvenlik Bakanlığı'nın sorumluluğunda olduğunu söyledi. “Nihayetinde sorumluluk Oval Ofis'te bitiyor” diye ekledi. 

Ancak bir İç Güvenlik yetkilisi, kurumun Gizli Servis'e tahsis edilmesi onaylanan kaynakların ötesinde ek kaynak sağlama konusunda sınırlı esnekliğe sahip olduğunu belirtti. Hem kurumun düzinelerce saha ofisinde hem de Beyaz Saray'da çalışan mevcut ve eski Gizli Servis ajanları, teşkilatta tükenmişlik riski taşıyan, işkolik bir kültür olduğunu anlattılar. 

Eski ajanlar, bazen yabancı ülkelerde, sık sık ve beklenmedik şekilde seyahat programlarını uzatarak haftalarca çalıştıklarını hatırlıyorlar. Kıyafetlerini taze tutmak için üniformalarını gece yarısı otellerde ütülüyorlar ya da ekstra iç çamaşırı almak için Walmart'a koşuyorlar. Evlerine ve evcil hayvanlarına komşuları genellikle komşuları bakıyor. 2022 tarihli bir Hükümet Sorumluluk Ofisi raporu, Gizli Servis'in işe alım çabalarının bir kısmını düzene koymuş ve çalışanlar için iş-yaşam dengesini iyileştirmeye yönelik adımlar atmış olmasına rağmen, personel alımı ve elde tutma konusunda daha fazla iyileştirmeye ihtiyaç olduğunu tespit etti. Şubat ayında çıkarılan ve fazladan fazla mesai ücreti ödenmesine olanak tanıyan bir yasa da Gizli Servis'in gelecekte fazla mesaiyi azaltmak için ek personel istihdam etmesini tavsiye ediyordu. Başlangıç taban ücreti yaklaşık 50 bin dolar.

Son dakika haber verilen işler

Gizli Servis'in işi, birden fazla eyalete yayılmış geniş bir aileye sahip olan Trump yönetiminde daha da karmaşık hale geldi. Servis, New York'taki Trump Tower'ı kurumun kullanımı için donatmak üzere on milyonlarca dolar temin etti ancak başkanın zamanının çoğunu Washington'dan uzakta Florida ve New Jersey'de geçirdiğini gördü. Ve servisin de ilgilenmekle görevli olduğu yabancı devlet adamlarının ziyaretleri bazen çok az bir ön uyarıyla gerçekleşebiliyor ve bu da son dakika telaşına yol açıyor.

Teşkilattan 2014 yılında ayrılan ve 2000'li yılların sonunda New York saha ofisinde çalışan Jonathan Wackrow  “Cuma gecesi American Airlines'tan, 'Haberiniz olsun, Bahama başbakanı az önce New York uçağına bindi' diye bi telefon alırdık" dedi.  Mevcut ve eski çalışanlar ayrıca, Gizli Servis'teki federal ücret sınırlamaları da dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle, ajanların her zaman fazla mesai ücreti alamadıklarını belirttiler. 

Birçok eski ajan strese rağmen işlerini severek yaptıklarını söyledi. Ancak 2019'da emekli olmadan önce yirmi yıl boyunca serviste çalışan Donald Mihalek, "Geniş bir kadro olmadığı için her seferinde aynı havuza gidiyorsunuz, o zaman da çalışanlarınızı yıpratıyorsunuz" ifadelerini kullandı. 2023 yılında partizan olmayan Kamu Hizmeti Ortaklığı tarafından kamu çalışanları arasında yapılan ve devlette çalışılabilecek en iyi yerlerin belirlendiği bir ankette Gizli Servis 459 kurum arasında 413. sırada yer aldı.

Eski ajanlar, zinde kalmak için yorgunluk ve moral bozukluğuyla mücadele etmenin işin bir parçası olduğunu dile getirdi. Wackrow, tipik bir Gizli Servis ajanının zihniyetinin, “insan gücü, personel ve kaynaklar nedeniyle engeller ne olursa olsun, yine de görevin odağında asla tereddüt etmemek” olduğunu söyledi.   Bütçe belgelerine göre geçen yıl ajansın fonlarının yüzde 88'i koruma ve saha operasyonları da dahil olmak üzere operasyon ve desteğe gitti. Geriye tedarik, inşaat ve diğer iyileştirmeler için sadece 84 milyon dolar, silah testleri ve bilgi teknolojilerindeki yenilikler de dahil olmak üzere araştırma ve geliştirme için de 4 milyon dolar kaldı.

Eğitim alanı hiçbir zaman yapılamadı

Teşkilat en önemli öncelikleri için bile finansman sağlayamadı. Ajanlarının boş bir arazide eğitim almasını engellemek için yaklaşık on yıldır bastırmasına rağmen, teşkilatın Beltsville, Maryland'deki eğitim alanında bir Beyaz Saray replikası inşa etmek için ihtiyaç duyacağı 8 milyon dolar ya da daha fazlasını hiçbir zaman temin edemedi. “Super Bowl şampiyonlarınızdan gidip bir otoparkta antrenman yapmalarını istemezsiniz” diyen Cheatle, Mayıs ayında verdiği bir röportajda bir replika için çabalarını yenilemeye çalıştı. Bunun yerine düzinelerce temsilci, film yapımcısı Tyler Perry'nin Beyaz Saray'ın bir modeli olan Atlanta'daki stüdyosuna bir dizi ziyarette bulunmaya karar verdi. Bir teşkilat yetkilisi orada bir eğitim tatbikatı bile yaptıklarını söyledi.

Gizli Servis kaynaklarındaki bir boşluk, Trump'a suikast düzenleyecek olan Thomas Matthew Crooks'un 13 Temmuz'daki miting alanını gözetlemek için bir drone kullandığının tespit edilmesiyle ortaya çıktı. Ancak Federal Havacılık İdaresi, Gizli Servis için gerekli olan drone yetkilendirmesinin hiçbir zaman talep edilmediğini belirtti. Görüşülen birçok ajan, koruma görevine bu kadar çok zaman ve enerji harcanırken, drone denetimi ve silah inovasyonu gibi alanların kolayca gözden kaçırıldığını söyledi. Wackrow, bildiği kadarıyla dronların sadece başkanlık açılış törenleri gibi büyük ulusal etkinliklerde kullanıldığını belirtti.

©️ 2024 The New York Times Company