Marc Santora / New York Times
Ukraynalı askerler ve askeri analistlere göre Ukrayna güçleri son aylarda Donetsk bölgesinin doğusundaki Rus saldırılarını durdurdu ve ufak tefek toprak parçalarını geri almaya başladı. Ancak askerler ve analistlere göre Rusya hâlâ inisiyatifi elinde tuttuğunu ve doğu cephesinde her gün düzinelerce saldırı düzenlediğini söylüyor. 15 aydan fazla süren taarruzun ardından Rus tugayları tükenmiş durumda ve Rusya tahrip olan teçhizatını yenilemekte zorlanıyor, bu da Ukrayna güçlerinin yararlanmaya çalıştığı sınırlı fırsatlar doğuruyor.
Washington'daki Carnegie Endowment for International Peace'de kıdemli araştırmacı Michael Kofman, “Rusya’nın Donetsk'teki saldırı çabası, kötü hava koşulları, Rus güçleri arasındaki yorgunluk ve Ukraynalıların Rus birliklerinin savaşma şekline etkili bir şekilde adapte olması nedeniyle son aylarda durdu” dedi. Kofman Donetsk'te cephenin istikrara kavuştuğunu söylemek için henüz erken olsa da, Ukrayna'nın asker eksikliğini telafi etmek için yenilikçi yollar bulmasıyla durumun iyileştiğini söyledi. Ukraynalı askerlere göre Ruslar, ABD askeri yardımı ve istihbarat paylaşımının aniden askıya alınmasından faydalanmak ve Ukrayna’nın yeniden toparlanmasını önlemek için saldırılarını yoğunlaştıracaklar.
İstihbarat konusu gündeme gelecek
İstihbarat paylaşımının durdurulmasının, Ukraynalı ve ABD'li yetkililerin 28 Şubat'ta Beyaz Saray'da Başkan Donald Trump ve Başkan Volodimir Zelenski arasında yaşanan gerilimden sonra bu hafta yapacakları ilk üst düzey görüşmede ele alacakları konular arasında yer alması bekleniyor. Zelenski, toplantının Salı günü Suudi Arabistan'da yapılacağını ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun da bu görüşmelerin bir parçası olacağını aktardı. (Zelenski ayrıca Pazartesi günü Suudi Arabistan'da Veliaht Prens Muhammed bin Salman ile de görüşeceğini de söyledi.)
Batılı askeri analistler ve ABD'li yetkililer, teçhizatın geri çekilmesi emrinin cephede önemli bir etki yaratmasının birkaç ay alacağına inanıyor. Ancak istihbarat kaybı Ukrayna'nın Rus komuta merkezlerini, lojistik merkezlerini ve cephe gerisindeki birlikleri vurma kabiliyetine şimdiden zarar veriyor.
Ukraynalı askerler istihbarat eksikliğinin özellikle Rus ve Kuzey Koreli askerlerin saldırıya geçtiği ve hızla ilerlediği Rusya'nın Kursk bölgesinde sorun yarattığını söyledi. Ukrayna Kursk'u elinde tutmayı savaşı sona erdirmek için yapılacak müzakerelerde bir koz olarak kullanmak için çok önemli görüyor. Cuma ve Cumartesi günleri cepheden telefonla ulaşılan askerler, hassas operasyonlara dair yaptıkları açıklamalar nedeniyle isimlerinin açıklanmasını istemediler.
Savaşın en çetin muharebeleri Donetsk'i de içine alan Donbas bölgesindeki 410 kilometrelik cephe boyunca yoğunlaşmaya devam ediyor. Rusya geçen yıl Donbas'ın güney kesiminde önemli kazanımlar elde etmiş olsa da, Ukrayna savunmasının belkemiğini oluşturan diğer şehir ve kasabaları ele geçirmekten henüz uzak.
Bölgedeki üç sıcak noktanın anlık durumu:
Pokrovsk savunması
Rus kuvvetleri Aralık ayında Donbas bölgesinin demiryolu ve karayolu hatlarının merkezinde yer alan Pokrovsk'un yaklaşık 5 kilometre yakınına kadar ilerledi. Ancak Ukrayna güçleri saldırıyı engelledi, bu nedenle Ruslar şehri güneyden kuşatmaya çalışıyor. Rus ilerleyişi önce yavaşlayıp sonra durunca, Ukrayna kuvvetleri avantajlı pozisyonlarını geri kazanmak için bir dizi karşı saldırıya girişti. 68'inci Jaeger Tugayı'nda tabur komutan yardımcısı olan Binbaşı Taras, geçen ay Pokrovsk'un güneyindeki Dachenske köyünün bir kısmını geri almak için yapılan bir operasyonu anlattı: “Mühimmat stokladık, diyelim ki mini bir topçu hazırlığı yaptık, düşmanın köyün hangi bölgelerinde bulunduğunu tespit ettik ve oraya büyük bir saldırı düzenledik.”
Ardından iki piyade taarruz timi saldırıya geçti. Çatışma yaklaşık 90 dakika sürdü ve bittiğinde Ukraynalılar köyün yaklaşık yarısını kontrol ediyordu ki bu iddia askeri analistler tarafından doğrulanan çatışma görüntüleriyle de destekleniyor.
Ulusal Muhafızlar 3. Operasyonel Tugayı Komutanı Albay Oleksiy Kilçenko, Rus güçlerinin ağır kayıplar verdikten sonra geçen ay saldırılarını önemli ölçüde azalttığını söyledi. Albay, Rusların yaralı askerleri koltuk değnekleriyle saldırılara katılmaya gönderdiğini de belirtti. Bu iddiayı bağımsız olarak doğrulamak mümkün değildi.
Ancak Albay, düşmanı hafife almanın hata olacağı konusunda uyardı: “Ruslar sürekli olarak güçlerini yeniden gruplandırıyor, kayıplarını yeniliyor ve diğer yönlerden birliklerini yeniden konuşlandırıyor.”
Taras, Rus kuvvetlerinin “her gün mevzilerinin ve lojistik yolları üzerinde ayrıntılı keşifler” yaptığını söyledi.
Toretsk'te sokak sokak Çatışma
Stratejik Toretsk kenti sekiz aydır şiddetli çatışmalara sahne oluyor. Azov 12. Özel Kuvvetler Tugayı'ndan Yüzbaşı Bohdan Ravlikovski, Ukraynalıların kendilerini düşmanla aynı sokakta, hatta aynı binada mevzi tutarken bulduklarını söyledi.
Ravlikovski, “Düşmanın mevzilerimizi havaya uçurmak için sırtlarına bağladıkları mayınlarla sürünerek ilerlediği durumlar bile oldu. Bir binanın altına girip mayın atıyor ve onları patlatıyorlar,” dedi. Toretsk'teki Rus saldırılarının amacı diğer yerlerdekiyle aynı: Motosikletler, sivil araçlar, zırhlı araçlar kullanarak ya da yaya olarak mümkün olduğunca derine nüfuz etmek. Eğer mevziyi tutabilirlerse takviye bekleyip tekrar ilerlemeye çalışıyorlar.
Ancak askerler, son günlerde Toretsk'in bazı bölgelerinde karşı saldırılar ve şiddetli çatışmalarla ilerleyenlerin Ukraynalılar olduğu belirtildi.
Ukrayna güçleri hala sayıca ve silahça yetersiz. Ancak sürekli genişleyen insansız hava araçlarının da yardımıyla, Rus kuvvetlerine verdikleri ağır kayıplar giderek artıyor.
Yıkılan Kale Kent: Chasiv Yar
Ukrayna 5. Taarruz Tugayı'nın 37 yaşındaki komutanı Teğmen Mikola, ilk olarak iki yıl önce hayati bir kasaba olan Chasiv Yar çevresinde göreve atanmış. Mikola, “Hala neredeyse aynı hatları tutuyoruz” dedi.
Mayıs 2023'te doğudaki Bahmut şehrinin düşmesinden sonra Rusların Chasiv Yar'a doğru 13 kilometre ilerlemesi yaklaşık bir yıl sürdü. Ruslar, ikmal hatlarını Ukrayna insansız hava araçlarının saldırılarından korumak için kasabaya giden yolu ağlarla nasıl kapladıklarını gösteren bir video yayınladı.
Güneydeki Toretsk gibi Chasiv Yar da Rus güçlerinin Kostiantinivka'ya ve Donetsk bölgesinde hala Ukrayna'nın kontrolünde olan diğer şehirlere doğrudan saldırmasını engelleyen bir tampon görevi görüyor. Ruslar Chasiv Yar'a ilk doğrudan saldırılarını Nisan 2024'te gerçekleştirdiler ve çeşitli taktikler uyguladılar.
Rus savaş uçakları güçlü güdümlü bombalarla Ukrayna tahkimatlarını yerle bir etti. Zırhlı birliklerle ve piyade öncülüğünde küçük taarruzlarla saldırdılar. Bazen de boru hatları ve tünelleri kullanarak Ukrayna hatlarının arkasına sızdılar.
Aylar boyunca tırnaklarıyla kazıyarak şehre girdiler ve şehrin büyük bölümünü ele geçirdiler. Ancak askerler geniş alanların “gri bölge” olduğunu ve her iki tarafın da kontrolü tam olarak sağlayamadığını söyledi.
Mikola çatışmaların durmaksızın devam ettiğini ancak düşmanın da acı çektiğini söyledi: “Birliklerinin nitelik ve nicelik olarak azaldığını görüyoruz, bu bizim için de daha da kötüleşiyor.”
© 2025 The New York Times Company
