Katie Mogg / The New York Times
Sıcak duş almayı çok seviyorum ama sıcak duşun cildinize ve saçınıza zarar verebileceğini duydum. Bu doğru mu?
Sıcak bir duşun rahatlatıcı olabileceği bir sır değil: Ağrıyan kasları ve eklemleri yatıştırabilir, ruh halinizi iyileştirebilir ve daha iyi uyumanıza yardımcı olabilir. Chicago Üniversitesi'nde dermatoloji doçenti olan Dr. Victoria Barbosa, “Daha sıcak duşların veya banyoların faydaları var, bu yüzden bunu göz ardı etmek istemiyorum ancak bu faydaların hiçbiri cildiniz için değil" dedi. Dermatologlar, sıcak suyun cildimizi ve saçlarımızı nasıl etkilediğine dair araştırmaların zayıf olduğunu, ancak çoğu uzmanın kavurucu duşların yağları ve nem tutucu maddeleri uzaklaştırabileceği konusunda hemfikir olduğunu söyledi. Uzmanlar, genellikle ılık duş almanın en iyisi olduğunu söylüyor. Barbosa, “Sıcak bir banyo veya duş günlük bir olay rutin değil arada yapılan bir şey olmalı" dedi.
Sıcak su cilde ne yapar?
Banyo yapmanın cilt sağlığı üzerindeki etkileri söz konusu olduğunda, araştırmalar büyük ölçüde temizleyici kullanımına odaklanıyor. Michigan Medicine'de dermatoloji klinik yardımcı doçenti olan Dr. Blair Jenkins, su sıcaklığını araştıran çok fazla çalışma olmadığını söyledi. Ancak dermatologlar, özellikle koku ve sert bileşenler içeren sabunlarla birlikte kullanıldığında sıcak suyun cilt bariyeri olarak bilinen en dış tabakaya zarar verebileceğini söyledi. Boston'da bir dermatolog olan ve cilt bariyerinin işlevini araştıran Dr. Paola Baker, cilt bariyerinin ölü deri hücrelerinden oluştuğunu aktardı. Bu hücreleri çevreleyen seramidler, yağ asitleri ve kolesterol gibi yağlı maddelerden oluşan yoğun bir matris olduğunu söyledi. Lipid olarak adlandırılan bu maddeler ciltteki nemi tutmaya ve cildi çevresel tahriş edici maddelerden ve alerjenlerden korumaya yardımcı olur.
Cilt bariyerinin üstünde, amino asitlerden, terde bulunan asitlerden ve nemi tutan ve saç köklerinin yakınındaki bezlerden salınan yağlı bir madde olan sebumdan oluşan asit manto adı verilen ince bir tabaka bulunur. Baker, bu tabakanın cilt bariyerini güçlü tutmaya yardımcı olduğunu ve onu zararlı bakterilerden koruduğunu sözlerine ekledi. Uzmanlar, aşırı sıcak duş aldığınızda, bir miktar sebumun uzaklaştırılabileceğini ve bunun da cildin kurumasına neden olabileceğini ifade etti. İspanya'nın Granada kentindeki Virgen de las Nieves Üniversite Hastanesi'nde dermatolog olan ve 2022 yılında yayınlanan ve sıcak suyun cildi nasıl etkilediğini araştıran bir çalışmanın yazarı olan Dr. Trinidad Montero-Vílchez, cilt bariyerindeki sıkıca paketlenmiş lipitlerin organize yapılarını kaybedebileceğini, bunun da cilt bariyerini daha geçirgen hale getirebileceğini ve suyun daha kolay kaçmasına izin verebileceğini söyledi.
Çalışma, yetişkinlerin ellerini sıcak ve soğuk suya daldırdıklarında, sıcak suyun daha fazla zarar verdiğini ortaya koydu. Sonuçlara göre cildin daha fazla nem kaybetmesine neden oldu, cilt bariyerini zayıflattı ve kızarıklığa yol açtı. Aynı zamanda cildin pH seviyesini de yükseltti ki bunun da cilt bariyerini bozduğu ve su kaybını artırdığı belirlendi. Barbosa, sıcak suyun cildin gergin hissetmesine ve donuk görünmesine neden olabileceğini de sözlerine ekledi.
Sıcak su saça ne yapar?
Cilt üzerindeki etkisine benzer şekilde, sıcak su sebumu uzaklaştırarak saçı kurutabilir. Ancak dermatologlar, bu soruyu inceleyen araştırmaların sınırlı olduğunu söyledi. Arizona'daki Mayo Clinic'te dermatoloji profesörü olan Dr. Elika Hoss, sebum salgılayan bezlerin cildin hemen hemen her yerinde bulunmasına rağmen, yüzümüzde ve kafa derimizde çok sayıda olduğunu söyledi. Kafa derisindeki bir bez sebum salgıladıktan sonra, yağlı madde saç tellerinin en dış tabakasını kaplar. Hoss, saçları sıcak suyla durulamanın bir miktar sebumu uzaklaştırabileceğini ve saçları nemli tutan ve koruyan şeyi yok olmasına neden olabileceğini söyledi. Hastalar Jenkins'e saçlarının kuru ve kırılgan olduğunu söylediğinde, Jenkins sık sık “Duş rutininiz nedir?” diye soruyor. Jenkins, “Çünkü muhtemelen yardımcı olabilecek bazı değişiklikler yapabiliriz" dedi.
Cildi ve saçı sağlıklı tutmanın en iyi yolu nedir?
Dermatologlar, kuru saçlarınız veya cildiniz yoksa ya da egzama veya sedef hastalığı gibi sıcak suyun kötüleştirebileceği bir rahatsızlığınız yoksa, büyük olasılıkla haftada bir veya iki kez sıcak duşun keyfini çıkarabileceğinizi belirtti. Jenkins, yağlı bir cildiniz ya da saçınız varsa, daha sık duş alabileceğinizi de sözlerine ekledi. Ancak mümkün olduğunda, ılık duş almayı hedefleyin. Yale Tıp Fakültesi'nde yardımcı dermatoloji profesörü olan Dr. Brittany Craiglow, duşları kısa tutmanız gerektiğini söyledi. Uzmanlar, ideal olarak duşların beş ila 10 dakika sürmesi gerektiğini öneriyor.
Nazik, kokusuz temizleyiciler kullandığınızdan da emin olun. Craiglow, bazı temizleyici ve şampuanların sodyum lauril sülfat gibi tahriş edici maddeler içerdiğini ve cilt bariyerini zayıflatabileceğini de sözlerine ekledi. Uzmanlar, saçınızı her gün yıkamak yerine, sadece gerekli olduğunda, örneğin egzersiz yaptıktan veya çok fazla ürün kullandıktan sonra ya da saçınız genel olarak yağlı hissettiğinizde şampuanlamayı düşünün diyor. Barbosa ayrıca, banyodan sonra cildinizi hala nemliyken nemlendirmeyi unutmayın dedi. Genellikle losyonlardan daha iyi nemlendirme sağlayan merhem veya kremleri tercih edin ve etikette seramid, gliserin veya vazelin gibi nemlendirici bileşenler arayın.
© 2024 The New York Times Company
