29 Aralık 2024, Pazar Gazete Oksijen
Haber Giriş: 15.04.2024 16:14 | Son Güncelleme: 15.04.2024 16:25

NYT yazdı: Anksiyete için beta bloker kullanımı hakkında bilmeniz gerekenler

Anksiyeteyi gidermek ve gergin anlarda rahatlamak için pazarlanan beta bloker hapların kullanımı yaygınlaşıyor. Uzmanlar ise hapların yalnızca belirtileri 'maskelediği' konusunda uyarıyor. New York Times, erişilmesi kolay olan bu haplara dair merak edilenleri yazdı
NYT yazdı: Anksiyete için beta bloker kullanımı hakkında bilmeniz gerekenler

Christina Caron / New York Times

Önemli bir iş görüşmesi öncesinde endişeli mi hissediyorsunuz? Konuşma yapmak konusunda kaygılı mısınız? İlk randevu gerginliği mi yaşıyorsunuz? Bazı dijital girişimler çözüm için kalp atış hızını yavaşlatan ve kan basıncını düşüren bir ilaç türü olan beta blokerleri öneriyor. Yani anksiyetenin bazı fiziksel semptomlarını maskeliyor. Beta blokerleri almak için doktor muayenesine gitmek gerekir. Ancak bazı kurumlar artık hastaları hızlı sanal muayenelerle doktorlarla buluşturuyor ve ilaçları hastaların evlerine gönderiyor. İnternetteki bir ilaç reklamı "Artık titremek ve terlemek yok. Kolay, hızlı ve 15 dakikada etki" sloganıyla pazarlıyor. Bu durum Pennsylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nde psikiyatri profesörü olan Dr. Yvette I. Sheline'ı endişelendiriyor.

Sheline "İlk soru şu: Bu kişinin nesi var? Endişeli olmanın yanı sıra depresyonda mı? Kronik anksiyeteleri mi var yoksa sadece geçici bir sahne korkusu vakası mı? Sonunda yanlış şeyi reçete etmek istemezsiniz" dedi. Buna ek olarak, beta blokerler genellikle güvenli kabul edilse de, uzmanlar bunların hoş olmayan yan etkileri olabileceğini ve dikkatli kullanılması gerektiğini söylüyor.

Beta bloker nedir?

Propranolol hidroklorür gibi beta blokerler göğüs ağrısı, migren önleme, istemsiz titreme, anormal kalp ritimleri ve diğer kullanımlar için Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından onaylandı. Bazıları hala yüksek tansiyon için reçete edilebiliyor ancak artık tercih edilen bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmiyor. Çünkü diğer ilaçlar inme ve ölümü önlemede daha etkili. Beta blokerler strese karşı verilen "savaş ya da kaç" tepkisinin titreme, avuç içi terlemesi veya kalp çarpıntısı gibi fiziksel semptomlarını hafifletebilir, ancak anksiyete bozukluklarını tedavi etmek için FDA onaylı değildir.

Onlarca yıldır doktorlar, sahne korkusu gibi sorunlar da dahil olmak üzere, onaylanmış kullanımları dışındaki sorunlar için beta bloketleri reçete ettiler. Son yıllarda Robert Downey Jr. ve Khloé Kardashian gibi ünlüler, ilaçların performans kaygısının üstesinden gelmelerine yardımcı olduğunu söyledi.

Nasıl çalışır?

Endişeli veya stresli hissetmeye başladığımızda, vücudumuz bizi algılanan tehlikeye yanıt vermeye hazırlayan adrenalin üretir. Adrenalin hormonu kalbin daha hızlı atması için sinyal verir ve kanı kalp ve akciğerler gibi önemli organlara yönlendirmek için kan damarlarımızı daraltır. Solunum hızlanır ve terlemeye başlarız. Beta blokerler adrenalinin etkilerini "bloke ederek" çalışır. Kalbin daha yavaş ve daha az güçle atmasına neden olarak kan basıncının düşmesine yardımcı olurlar.

New York'ta anksiyete bozukluğu olan insanları tedavi eden psikolog Regine Galanti "Ancak özellikle endişeli hissediyorsanız zihniniz hala yarışacak, kafa yormaya devam edecek ve endişeleneceksiniz" diyor. Başka bir deyişle, beta blokerler korkularınızın kökenine inmeyecektir. Galanti şunları ekledi: "Eğer bu haftalık bir sorun haline gelirse, 'Bu derste zorlanıyorum. Her seferinde bir beta bloker alacağım' derseniz 'Buradaki uzun vadeli hedef nedir?' diye sorarım."

Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde psikiyatri profesörü olan Dr. Joseph Bienvenu, hastalara genellikle performans kaygısı yaşayabilecekleri belirli durumlar için sadece birkaç hap reçete edildiğini söyledi. Ancak bazı çevrimiçi şirketler tek seferde 48'e kadar ilaç veriyor.

Herhangi bir yan etkisi var mı?

Evet. Beta blokerler insanların başlarının dönmesine neden olabilir. Diğer potansiyel yan etkiler arasında yorgunluk, soğuk el veya ayaklar, uyku sorunu ve kabuslar yer alır. Ayrıca mide bulantısı veya ishal gibi sorunlara ve nefes almada zorluğa neden olabilirler. Bu nedenle bazı doktorlar hastalarına büyük bir olayın gerçekleşeceği gün ilk kez ilaç almaktan kaçınmalarını söyler.

Bienvenu hastalarına ilacı ilk olarak hafta sonu ya da "yapacak başka bir şeyleri olmadığında" denemelerini tavsiye ediyor ve ekliyor: "Ben sadece insanların bunun onları nasıl etkileyeceğini bilmelerini istiyorum."

Önemli bir sunum gibi potansiyel olarak korkutucu görevlerde beta bloker alınabilir mi?

Olabilir. Ancak uzmanlar önce doktorunuzu ziyaret etmenizi öneriyor. Beta blokerler diyabet, düşük tansiyon ya da yavaş kalp atışı anlamına gelen bradikardi hastaları ile astım ya da başka bir akciğer hastalığı olan bazı kişilere tavsiye edilmeyebilir. Ayrıca bazı kolesterol ve kardiyovasküler ilaçlar da dahil olmak üzere bazı ilaçlar beta blokerler ile etkileşime girebilir.

New York Üniversitesi Grossman Tıp Fakültesi'nde biyoetik profesörü olan Arthur Caplan, çevrimiçi doktorların tüm tıbbi geçmişinizi bilmediklerini ve kişiyi şahsen muayene etmediklerini söyledi. Caplan, fiziksel muayene olmadan bazı hastaların düzensiz kalp atışı gibi altta yatan sorunlarının olduğunun bilinemeyeceğini de sözlerine ekledi. Ve ilaç aldıktan sonra bir soruları olursa kimi arayacaklarını da bilemeyebilirler. Caplan, "Bu tür ilaçlar konusunda yönetilmeniz gerekir" dedi.

Uzmanlar, topluluk önünde konuşma gibi kaygı uyandıran görevlerle sık sık karşılaşan kişilerin korku ve kaçınma modelini kırmak için endişe veren olguyla yüzleşmeyi içerek nefes tekniklerini ve maruz kalma terapisini denemenin en faydalı yöntem olduğunu söylüyor. Galanti, "Anksiyete belirtilerinizi maskelemek size anksiyete belirtilerinizi nasıl yöneteceğinizi öğretmeyecektir" dedi.

©️ 2024 The New York Times Company