Somini Sengupta / New York Times
Geçtiğimiz beş yıl boyunca Avrupa Birliği liderleri 27 ülkeli bloğu küresel iklim öncüsü haline getirmeye çalıştı. Büyük adımlar attılar. Gezegeni ısıtan emisyonları 2030 yılına kadar yarıdan fazla azaltmaya yönelik iddialı bir hedefi yasaya koydular. Yeni gaz tüketen otomobillerin satışına 2035'e kadar süre tanıdılar. Endüstrilerin sera gazı salınımı için ödemeleri gereken bedeli artırdılar. Ancak bu hafta seçmenler sandık başına gitmeye hazırlanırken Avrupa'nın yeşil kimliği çok farklı bir sınavla karşı karşıya.
Artan fiyatlar konusunda yaygın bir hayal kırıklığı var. Çiftçi grupları, tarımdan kaynaklanan kirliliğin sınırlandırılmasına yönelik önerileri protesto etmek için Avrupa başkentlerini bastı. Sağ kanat yükselişte. 2019'da Avrupa Parlamentosu seçimlerinde en fazla sandalyeyi kazanan Yeşiller'in oy oranı bugün düşük.
Tarihin en büyük kirleticileri arasında
Eğer Avrupa önümüzdeki seçimlerde yeşil kanalını kaybederse, bunun sadece Avrupa vatandaşları ve işletmeleri için değil, aynı zamanda dünyanın geri kalanı için de geniş kapsamlı sonuçları olabilir. Avrupa, tarihin en büyük çevre kirleticileri arasında yer alıyor. Paris iklim anlaşmasının önemli mimarlarından biri olan ve şu anda Avrupa İklim Vakfı'nın başkanlığını yürüten Laurence Tubiana “Tehlikede olan çok şey var. Son beş yılda elde edilen kazanımlar hafife alınamaz” dedi. Avrupa’daki seçimlerden çıkarılacak 5 sonuç şöyle:
İklim krizi yeni krizlerle karşı karşıya kaldı
2019 seçimlerinde Avrupa Yeşilleri 705 üyeli Parlamento'da %10'luk bir sandalye sayısına ulaşarak iktidardaki muhafazakâr Avrupa Halk Partisi için mücadele edilmesi gereken bir güç haline geldi. O dönemde gündem yeşildi. İklim protestocuları Avrupa başkentlerinin sokaklarını doldurmuş ve harekete geçilmesini talep ediyorlardı. Avrupa Komisyonu kısa bir süre sonra, 2030 yılına kadar emisyonlarını 1990 seviyelerine kıyasla %55 oranında azaltmaya yönelik yasal olarak bağlayıcı bir hedef içeren Avrupa Yeşil Anlaşmasını onayladı.
Sonra, üç büyük şey oldu: Pandemi, enflasyon ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali. Savaş neredeyse bir gecede Avrupa ülkelerini, o zamana kadar ucuz bir elektrik kaynağı olan Rusya'dan gelen doğal gazı terk etmeye zorladı. Bloğun ekonomik güç merkezi Almanya bu etkiyi o kadar şiddetli hissetti ki, hükümetin ısı pompalarının benimsenmesini hızlandırma çabaları kültür savaşlarına karıştı. Popülist bir basın tarafından desteklenen muhafazakârlar ve sağcı politikacılar, partilerin biraz da yanlış bir şekilde gazın yasaklanması olarak nitelendirdikleri bu uygulamaya karşı çıktılar. Hükümet geri adım atmak ve önerisini değiştirmek zorunda kaldı.
Küresel ısınma hâlâ bir sorun
Avrupa küresel ortalamadan daha hızlı ısınıyor. Yunanistan'da yangınlar, Almanya'da seller, İtalya ve İspanya'da felç edici sıcak hava dalgaları gibi tehlikeler açıkça görülüyor. Anketler iklim eylemine güçlü bir desteğin yanı sıra maliyetler konusunda endişeler olduğunu ve Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nin “artan yeşil tepki” olarak adlandırdığı durumun işaretlerini gösteriyor. Kuruluşun yakın tarihli bir analizine göre insanlar “iklim krizi konusunda harekete geçilmesini isterken, yeşil dönüşümün önemli maliyetlerini kendileri üstlenmek istemiyorlar”.
Oylama yıllarca önemli olacak
Bunun ilk etkisi, bloğun 2040 yılı emisyon azaltma hedefleri üzerinde olacaktır.
Mevcut hükümet 2040 yılına kadar 1990 seviyelerine kıyasla %40 oranında emisyon kesintisi öneriyor. Yeni hükümetin neyi destekleyeceği belli değil, çünkü bir sonraki kesinti turu muhtemelen ev ısıtması (merhaba, ısı pompası tartışması) ve ulaşım gibi günlük yaşamı etkileyen şeylerin değiştirilmesini gerektirecek. Yeni içten yanmalı otomobillerin satışının 2035'te yasaklanmasının nasıl sonuç vereceğini takip edin. Belki de yeni hükümetin önündeki en zor soru, tarımdan kaynaklanan emisyonlar konusunda ne yapılacağıdır.
Avrupa genelinde çiftçilerin protestoları, mevcut yönetimin tarımdan kaynaklanan kirliliği sınırlama önerilerini geri çekmesine yol açtı. Avrupa'nın temiz enerjiye geçiş seçenekleri üzerinde ABD ve Çin'de yapılan seçimler belirleyici oluyor. Biden yönetimi, pil fabrikalarından karbon giderme projelerine kadar yeşil enerji girişimlerini vergi teşvikleri yağmuruna tuttu. Çin dünya çapında düşük maliyetli güneş panelleri, rüzgar türbinleri, bataryalar ve elektrikli araçlar ihraç ediyor. Enerji trendlerini inceleyen özel bir firma olan Rystad Energy, Avrupa Birliği'nin temiz enerji teknolojisine yaptığı yaklaşık 125 milyar dolarlık yatırımın yakında ABD'nin gerisinde kalacağına işaret etti.
Politikacılar Yeşil Anlaşma'yı renklendiriyor
İktidardaki Avrupa Halk Partisi, seçim sandığını düşünerek tarım gibi popüler olmayan hükümleri azaltsa da, Yeşil Anlaşma'nın en önemli başarısı olduğunu iddia ediyor. Bunu Avrupa'nın Rusya'ya bağımlılığını azaltmanın bir yolu olarak çerçeveliyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen ocak ayında yaptığı açıklamada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i kastederek “Putin'in meydan okumasını yeni ve büyük bir fırsata dönüştürdük” dedi.
Daha sağda yer alan Avrupa Muhafazakârlar ve Reformistler partisi ise Yeşil Anlaşma'nın bazı politikalarını (örneğin arazilerin tarım yerine restorasyon için ayrılması) çiftçileri haksız yere hedef aldığını söylediği bir kültür savaşları meselesi olarak nitelendiriyor. Parti, seçim bildirgesinde Yeşil Anlaşma'nın “daha sorunlu hedefleri” olarak adlandırdığı konuları inceleme sözü verdi. Yeşiller'in seçmenlere mesajı, Avrupalı işletmelerin geleceğin yeşil endüstrilerinde rekabet edebileceklerine dair net bir sinyale ihtiyaç duydukları yönünde. Yeşiller Partisi liderlerinden Bas Eickhout telefonla yaptığı açıklamada, “Bu seçimler Avrupa'nın iklim politikasının geleceğini belirleyecek. Eğer şimdi durursak, bu Avrupa endüstrisi için kötü bir haber olur” dedi.
Değişiklikler (şu ana kadar) 'dirençli' oldu
Bir araştırma grubu olan E3G'ye göre, çok daha fazla yenilenebilir enerji devreye girdi ve Avrupa Birliği 2030 yılına kadar elektriğinin %70'ini rüzgar ve güneşten elde etme yolunda ilerliyor. Avrupa yasaları çeşitli sektörlerde iklim kirliliğine bir fiyat koyuyor. Ve Avrupalı otomobil üreticileri geç de olsa elektrikli araçlara yöneliyor. E3G analistlerinden Pieter de Pous, Yeşil Anlaşma'nın pek çok kişinin düşündüğünden çok daha güçlü ve dirençli bir siyasi gündem haline geldiğini, ancak şu anda özellikle aşırı sağdan gelen bazı zorlu siyasi rakiplerle de karşı karşıya olduğunu söyledi.
© 2024 The New York Times Company
