Valerie Hopkins ve Anton Troianovski / The New York Times
Vladimir Putin salı günü gösterişli bir tören ve televizyonda yayınlanan bir kilise ayini ile beşinci dönem devlet başkanlığı görevine başlarken, Rus lider bir kez daha Ukrayna'yı işgalinin 1000 yıllık tarihlerinin bir parçası olduğunu belirterek doğru bir görev olarak göstermeye çalıştı. Putin, insan ve vatandaş hak ve özgürlüklerine saygı göstereceğine ve bunları koruyacağına dair başkanlık yeminini ederken elini, 25 yıllık iktidarının büyük bir kısmını bunları geri almakla geçirdiği demokratik hakların çoğunu güvence altına alan 1993 tarihli Rusya Anayasası'nın kırmızı ciltli bir kopyasının üzerine koydu.
Putin mart ayında Batılı ülkelerin göstermelik olarak nitelendirdiği bir seçimle yeniden seçildi. Yeni görev süresinin altı yılını tamamlaması halinde, 18. yüzyılda İmparatoriçe Büyük Catherine'den bu yana en uzun süre görev yapan Rus lider olacak. Putin, Kremlin'in yaldızlı Aziz Andrew Salonu'nda yemin ettikten sonra yaptığı konuşmanın sonunda, "Birlikte zafere ulaşacağız" dedi. Tören ihtişamla doluydu: Putin'in önünde bir şeref kıtası yürüdü. Tepede özenle hazırlanmış avizeler asılıydı ve destekçiler kadife bir ipin arkasında durarak Rus lider sahneye çıkarken alkışlıyorlardı. Dışarıda, mayıs ayında Moskova için bile alışılmadık olan yoğun bir kar yağışı vardı.
Yeni hükümete değinmedi
Analistler Putin'in bu hafta hükümetinin yapısında bazı değişiklikler yapmasını beklese de Putin konuşmasında yeni bir politikaya dair detay sunmadı. Putin ayrıca ordusunun pazartesi günü duyurduğu taktik nükleer silah tatbikatları hakkında da bir şey söylemedi. Rusya'nın komşusu ve müttefiki Belarus, Rusya'nın geçen yıl bölgeye yerleştirdiği nükleer silahları kullanmak üzere eğitilmekle görevli kuvvetlerin salı günü kendi tatbikatlarını yapacağını duyurmuştu.
Rus devlet televizyonu daha önceki törenlerde yapılan yayınlardan farklı olarak Putin'in konuşmasının ardından kilisede düzenlenen ayine uzun uzun yer verdi. Rus Ortodoks Kilisesi'nin başı Patrik I. Kirill'in Kremlin arazisindeki katedralde Putin'e "Devlet başkanı bazen kadersel ve korkutucu kararlar almak zorundadır. Ve eğer böyle bir karar alınmazsa, sonuçları halk ve devlet için son derece tehlikeli olabilir. Ancak bu kararlar neredeyse her zaman kurbanlarla ilişkilendirilir" dediği gösterildi.
"Putin'in aldığı her kararı kutsallaştırmaya çalışıyor"
Bu sahne Kremlin'in Putin'in yönetimine dini bir hava kazandırma ve Ukrayna'yı işgalini Rusya'nın Hıristiyan geleneğinde haklı gösterme çabalarını yoğunlaştırdığının altını çizdi. Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nde Rus Ortodoks Hıristiyanlığı konusunda uzman olan Ksenia Luchenko, patriğin konuşmasının aynı zamanda Putin'e gelecekte uygulayabileceği şiddet için dini bir açık çek vermek üzere tasarlanmış gibi göründüğünü söyledi. Luchenko bir telefon mülakatında, "'Ne istersen yap, çünkü sana tamamen güveniyoruz' der gibi görünüyor. Putin'in aldığı her kararı kutsallaştırmaya çalışıyor" ifadelerini kullandı.
Putin yemin töreninde yaptığı konuşmada, birçok eleştirmenin Batı ve Ukrayna'dan teslimiyet talebiyle eşdeğer gördüğü görüşme çağrısını da yineledi. "Batılı devletlerle diyaloğu reddetmiyoruz" dedi. Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinden bu yana durmuş olan ABD ile silah kontrol müzakerelerine atıfta bulunarak, "Stratejik istikrar konuları da dahil olmak üzere görüşmelerin mümkün olduğunu tekrarlayacağım. Ancak sadece eşit şartlarda, birbirimizin çıkarlarına saygı duyarak" diye konuştu.
Batı'dan izole edilen ve Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından suçlanan Putin, içeride her zamankinden daha yoğun görünen bir güç yansıtıyor. Rusya Komünist Partisi lideri Gennady A. Zyuganov Kremlin'deki törene gelirken "Başkanımız en yüksek yetkilere sahip, Amerikan başkanından ve hatta Rus çarından bile daha fazla. Pek çok şey ona bağlı" dedi. İki binden fazla hükümet yetkilisi, önde gelen destekçiler ve Rusya'nın işgal altındaki Ukrayna'daki kurumlarının bir parçası olan yöneticiler, töreni izlemek için toplandı.
"Neredeyse tüm ülke ona oy verdi"
Rus seçim yetkililerine göre Putin Mart ayında yapılan seçimlerde oyların yüzde 87'sinden fazlasını aldı ve seçime katılım oranı neredeyse yüzde 80'e ulaştı. Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma'da milletvekili olan Aleksandr P. Petrov, "Neredeyse tüm ülke ona oy verdi" diyerek Kremlin'de sergilenen mutlak sadakat tonuna dikkat çekti. Petrov, "Başkana desteğimiz mutlak, çünkü ülkede kalkınma vizyonumuz gerçekleşiyor" diye ekledi.
"Ülkemiz bir yalancı, bir hırsız ve bir katil tarafından yönetiliyor"
Putin yeminini, Putin'in demokratik hakları geriletmesini kararlılıkla onaylayan Anayasa Mahkemesi Başkanı Valery Zorkin'in yanında yaptı. Baskılar Putin hükümetini eleştirenler için tüyler ürpertici oldu. Hemen hemen tüm tanınmış muhalif politikacılar hapse atıldı. En önde gelen isimlerden biri olan Aleksey Navalni şubat ayında Kuzey Kutup Dairesi'ndeki bir ceza kolonisinde hayatını kaybetti. Dul eşi Yulia Navalnaya, salı sabahı YouTube'da yayınlanan bir videoda Putin'in yemin törenini kınadı, Rusya dışında yaşayan Navalnaya, "Ülkemiz bir yalancı, bir hırsız ve bir katil tarafından yönetiliyor. Ama bu kesinlikle sona erecek" diye konuştu.
Salı günkü yemin töreninden önce Ukrayna, Rus işgali altındaki Ukrayna'da yasadışı başkanlık seçimleri yapılmasını gerekçe göstererek müttefiklerine Putin'i meşru başkan olarak tanımamaları çağrısında bulundu. Fransa büyükelçisini göndermesine rağmen çoğu Batılı ülke töreni boykot etti; Amerika Birleşik Devletleri temsilci göndermedi ancak Dışişleri Bakanlığı Putin'i Rusya'nın lideri olarak tanımaya devam edeceğini söyledi. Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden Matthew Miller pazartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada, "Bu seçimi kesinlikle özgür ve adil bulmadık ancak kendisi Rusya'nın başkanıdır ve bu sıfatla devam edecektir" dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
