22 Kasım 2024, Cuma Gazete Oksijen
Haber Giriş: 04.08.2024 15:45 | Son Güncelleme: 04.08.2024 15:54

NYT'nin araştırmasından öne çıkanlar: Çin'e çip yasağı nasıl deliniyor?

ABD yapay zeka çipleri için Çin'e ihracat yasağı uygulayarak ilerlemesini durdurmaya çalışıyor. Ancak New York Times'ın yaptığı araştırmaya göre Çinli şirketler bu yasağı delmenin yolunu buluyorlar ve araştırmalarında yine ABD çipleri kullanıyorlar
NYT'nin araştırmasından öne çıkanlar: Çin'e çip yasağı nasıl deliniyor?

Ana Swanson / The New York Times

Amerika Birleşik Devletleri, teknolojinin Çin ordusunun modernizasyonuna yardımcı olduğu endişesiyle Çin'in yapay zeka konusundaki ilerlemesini durdurmaya çalıştı ve bunda da başarılı oldu. ABD'li yetkililer, dünyanın en değerli şirketlerinden biri olan Silikon Vadisi firması Nvidia tarafından üretilen gelişmiş yapay zeka çiplerinin Çin'e ihracatını yasaklayarak, bugüne kadar denenen en kapsamlı teknoloji ablukalarından birini oluşturdu. Ancak The New York Times tarafından yapılan bir araştırmaya göre söz konusu olan büyük karlar göz önüne alındığında, dünyanın dört bir yanındaki işletmeler kuralları aşmanın yollarını buldu. 

85'ten fazla mevcut ve eski ABD'li yetkili, yönetici ve sektör analistiyle yapılan görüşmelerin yanı sıra kurumsal kayıtların incelenmesi ve Pekin, Kunshan ve Shenzhen'deki şirketlere yapılan ziyaretler, Çin'de kısıtlı yapay zeka teknolojisinde aktif bir ticaret olduğunu gösterdi. Tüm bunlar Çin'in ABD ulusal güvenlik kısıtlamalarını atlatmasına yardımcı olmak için küresel bir çabanın parçası.

İşte araştırmamızdan bazı çıkarımlar:

Kaçakçılardan oluşan bir yeraltı pazarı

Times, Çin'de yasaklı Nvidia çiplerini sattıklarını veya taşıdıklarını söyleyen 11 şirketin temsilcileriyle konuştu ve bunları çevrimiçi olarak sunan düzinelerce işletme daha buldu. Shenzhen'de labirent gibi geniş bir pazarda faaliyet gösteren birkaç satıcı, Çin'de daha önce bildirilenlerden çok daha büyük olan 103 milyon dolarlık bir işlem de dahil olmak üzere yüzlerce veya binlerce çip içeren anlaşmalar yaptıklarını belirtti. Washington merkezli kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan İleri Savunma Çalışmaları Merkezi ile birlikte çalışan Times, Çin ordusunu modernize ettiği için yaptırım uygulanan kuruluşlar da dahil olmak üzere bir düzineden fazla devlete bağlı kuruluşun kısıtlı çip satın aldığını gösteren tedarik belgelerine de ulaştı.

Nvidia ve diğer ABD şirketleri kısıtlamalara uyduklarını ancak Çin gibi faaliyeti yasadışı olarak görmeyen ülkeler de dahil olmak üzere dağıtım zincirindeki her şeyi kontrol edemeyeceklerini söylüyor. Nvidia'nın piyasalarda yasaklanan çiplerinden herhangi birinin doğrudan şirketten geldiğine dair bir kanıt yok.  D

Yeni ortaklıklar aracılığıyla geçici çözümler buldular

Trump yönetiminin başlangıcından bu yana ABD, varlık listesi adı verilen kısıtlı ticaret listesini agresif bir şekilde kullanarak yüzlerce Çinli şirketin ihracatını kontrol ediyordu. Biden yönetimi bu gücü daha da genişletti. Ancak uygulaması zor. Bazı işletmeler yeni bir şirket kurarak ya da sadece kayıtlı adreslerini değiştirerek listeden sıyrılabiliyorlar. Eski yetkililer, bazı paravan şirketlerin yıllarca tespit edilemediğini söyledi. 

Times, Çinli yöneticilerin şu anda Çin'in en büyük yapay zeka sunucu üreticilerinden biri olan yeni bir işletme kurarak ABD kısıtlamalarını atlattığı bir örneği ortaya çıkardı. Çin ordusuna gelişmiş bilgi işlem sağlayan Sugon'un varlık listesine alınmasından altı ay sonra, eski yöneticilerinden oluşan bir grup Nettrix adında yeni bir şirket kurdu. Nvidia, Intel ve Microsoft hızla yeni firma ile bağlar kurdu. Şirketler yaptıkları açıklamalarda yasalara uyduklarını söylediler.

Çin araştırmalarını ilerletmek için kullanıldı

Times, Amerikan çiplerinin araştırmacıların nükleer silahları ve gizli savaş uçaklarının radar izlerini analiz etmelerine yardımcı olan süper bilgisayar sistemlerinde kullanıldığı daha önce bildirilen örnekleri ortaya çıkardı. Diğer teknoloji şirketleri gibi Nvidia da bugün bazıları askeri bağlantıları olan Çinli firmalara yasal olarak daha az güçlü çipler satmaya devam ediyor.

İş istihbarat platformları Wirescreen ve Datenna'nın kayıtlarına göre, Nvidia'nın Temmuz ayında web sitesinde ortak olarak listelediği 136 Çinli şirketten en az 24'ünün Çin ordusuyla tedarik sözleşmeleri var ya da bunlar kısmen savunma geliştiricilerine veya varlık listesindeki kuruluşlara ait. Bir ortak, geçen yıl ABD'den geçen yüksek irtifa balonuna destek verdiği için mayıs ayında tüzel kişilik listesine eklendi.

©️ 2024 The New York Times Company