Ana Swanson / New York Times
ABD Başkanı Donald Trump’ın kapsamlı tarifeleri, Ağustos ayında ticareti olumsuz etkiledi. Mal ve hizmet ithalatı, vergi düzenlemelerinin yaklaşık 90 ülkenin ihracatına 7 Ağustos’ta uygulanmasının ardından, %5,1 düşerek 340,4 milyar dolara geriledi.
Ticaret Bakanlığı’nın Çarşamba günü yayımladığı yeni veriler bunu gösterdi.
Yeni tarifelerin bir aydan daha azını kapsayan veriler, ticaret vergilerindeki keskin artışın uluslararası iş dünyasını nasıl allak bullak ettiğini ortaya koyuyor. ABD şirketleri, aylardır depolarını ve ambarlarını dolduran stok birikiminin ardından, tarifelerin Ağustos’ta yürürlüğe girmesiyle yabancı makine, endüstriyel malzeme, ilaç ham maddesi ve telekom ekipmanı alımlarını kıstı. İthalattaki düşüşün yaklaşık yarısı, yatırımcıların bir önceki ay güvenli liman olarak hücum ettiği altın alımlarındaki azalmanın sonucu oldu.
ABD mal ihracatı da Ağustos’ta geriledi; dünyanın geri kalanı daha az Amerikan tüketim ürünü, otomobil ve otomobil parçası ile altın satın aldığı için 500 milyon dolar düşerek 179 milyar dolara indi. Bu düşüş, seyahat dahil ABD hizmet ihracatındaki artışla telafi edildi.
İthalattaki gerileme nedeniyle, ABD’nin mal ve hizmet ticaret açığı da aylık bazda keskin şekilde düştü; Temmuz’a kıyasla neredeyse %24 azalarak 59,6 milyar dolara geriledi.
ABD Nüfus Sayım Bürosu tarafından derlenen veriler, hükümetin kapanması nedeniyle bir aydan fazla gecikmişti. Veriler, Trump’ın ABD için fiilen yeni bir ticaret sistemi devreye sokmasıyla işletmelerin bu yıl karşı karşıya kaldığı oynaklığı gösteriyor.
Başkan, Nisan ayında küresel çift haneli tarifeler açıkladı ve buna “Kurtuluş Günü” adını verdi; önceki sistemin ABD’yi aldattığını ve Amerikalılara iş kaybı ve maddi kayıp yarattığını savundu. Tarifeler kısa süreliğine yürürlüğe girmiş, ancak yönetim ticaret ortaklarıyla anlaşmalar yapmaya çalışırken büyük ölçüde dört ay boyunca askıya alınmıştı.
7 Ağustos’ta ise tarifeler yeniden yürürlüğe girdi: Bolivya, Ekvador ve Nijerya’dan gelen mallarda %15; Tayvan ürünlerinde %20; Brezilya ihracatında %50 tarife uygulandı.
Tüm bu kararlar, Yale Budget Lab’e göre, ABD’nin efektif tarife oranını %18’in üzerine çıkararak 1934’ten bu yana en yüksek seviyeye taşıdı.
ABD ithalatı ve ihracatı Temmuz’da artmıştı; zira diğer ülkelerden gelen mallara bağımlı şirketler, tarifeler yürürlüğe girmeden önce sevkiyatlarını hızlandırmaya çalıştı. Ağustos’ta ise ticaret düştü. Moody’s Analytics’in analizine göre Amerikan şirketleri daha az endüstriyel malzeme, gıda-içecek ve makine ithal etti.
ABD ticaret açığındaki sert düşüş Trump'a 'yazdı'
Son aylarda ABD ticaret açığındaki sert düşüş, Trump’ın hedeflerinden birinin gerçekleşmiş gibi görünmesine neden olabilir. Bazı ekonomistler hâlâ bu fikre katılmasa da, başkan ticaret açığını ABD ekonomisi için zayıflık göstergesi olarak görüyor. ABD’nin daha fazla kendi malını üretmesi gerektiğini savunuyor.
Ancak daha geniş açıdan bakıldığında, ticaret açığındaki son düşüşün bu kadar sert görünmesinin nedeni, Trump’ın tarifelerine yönelik tehditlerin, bu yılın başlarında ithalatı ve ticaret açığını büyük ölçüde artırmış olması. Trump’ın seçilmesinin ardından, şirketler tarifeler yürürlüğe girmeden önce malları içeri sokmak için sistemi manipüle etmeye çalıştıkça ABD ticaret açığı sıçrama yaptı. Bu sevkiyatlar, başkanın Nisan’da küresel tarifeleri açıklamasının ardından düşmeye başladı.
Ağustos tarifeleri öncesindeki Temmuz ayında da aynı etkinin küçük bir versiyonu yaşandı; şirketler son dakika sevkiyatları yaptı.
Brean Capital’in baş ekonomisti John Ryding, aylık ithalat hareketlerinin “şirketlerin daha yüksek tarifeleri öngörüp bunları aşma çabaları”nın bir eseri olduğunu söyledi.
Ryding, “Bu durum, tarife artışından önce ithalatta sıçrama, tarife uygulanınca ise sert düşüş modeline yol açtı” dedi. Nihai etkileri değerlendirmek için tarifelerde daha fazla istikrar gerektiğini dile getiren Ryding, Ağustos ayında ithalatın yıllık bazda yalnızca yaklaşık %5 daha düşük olduğunu belirtti.
Trump ticaret açığını düşürme hedefinden hâlâ çok uzak
Tarifelerin önümüzdeki aylarda ithalat üzerinde baskı oluşturmaya devam etmesi muhtemel ancak Trump, ticaret açığını düşürme hedefinden hâlâ çok uzak. Yılın başlarındaki ithalat hücumu nedeniyle, mal ve hizmet ticaret açığı yılbaşından Ağustos’a kadar geçen dönemde 2024’ün aynı dönemine göre %25 artmış durumda.
Tarifeler yürürlüğe girmeden önce yapılan stok birikimi de ekonomik etkileri yumuşatan önemli bir faktör oldu. ABD şirketleri, eski stokları tüketirken aylarca fiyatlarını artırmadan idare edebildi.
Ancak zaman geçtikçe stoklar azaldı ve daha fazla şirket, tarifelerin yükünü Amerikan tüketicisine daha yüksek fiyatlar yoluyla yansıtmaya başladı. Bu durum Trump’ın popülaritesini zedeledi ve ortalama Amerikan aileleri için maliyetleri düşük tutacağı vaadiyle kampanya yürüten başkan için bir ikilem yarattı.
Bu ay Demokratlar, yaşam maliyetine dair endişeleri kullanarak ülke genelinde seçimler kazandı. Geçen hafta Trump yönetimi, bazı gıda fiyatlarını düşürmek amacıyla yeni tarife muafiyetleri açıkladı. Tüketici maliyetlerine ilişkin kaygıların, yönetimi tarifelerde daha fazla geri adım atmaya zorlayıp zorlamayacağı ise belirsizliğini koruyor.
Başkanın Ağustos başında uygulamaya koyduğu tarifeler dahil birçok kararı, Yüksek Mahkeme’deki bir itirazla da zayıflatılabilir. Mahkeme, Trump’ın bu tarifelerle yasal yetkisini aşıp aşmadığını değerlendiriyor ve önümüzdeki haftalarda ya da aylarda bu tarifeleri sınırlandırabilir veya tamamen iptal edebilir.
Yine de başkanın kullanabileceği başka yasal yetkiler bulunuyor ve bunların en az bir kısmının yerine geçecek yeni önlemler açıklaması muhtemel.
© 2025 The New York Times Company
